15 Temmuz Sonrası Türkiye’nin Kuzey Irak Politikası

Year 2019, ECONOMY&POLITICS SPECIAL ISSUE, 73 - 102, 30.12.2019

Gökmen Kılıçoğlu , Serkan Kekevi

Abstract

15 Temmuz darbe girişimi Türkiye’nin iç ve dış
politikalarını etkilemiştir. Darbe girişimi sonrasında darbenin düzenleyicisi Fethullahçı
Terör Örgütü (FETÖ) sahip olduğu bütün imkânları Türkiye’nin aleyhine
kullanmaktadır. FETÖ’nün uluslararası bağları ve yurtdışındaki organizasyonları
nedeniyle örgütle uluslararası bir mücadele stratejisi gerekmektedir. Öte
yandan PKK’nın (Kürdistan İşçi Partisi) ve IŞİD/DAEŞ’in (Irak Şam İslam
Devleti) bölgedeki faaliyetlerinden zaten rahatsız olan Türkiye, Irak Kürdistan
Bölgesel Yönetimi ile söz konusu örgütlerle mücadele çerçevesinde ilişkiler
geliştirmektedir. FETÖ’nün söz konusu duruma eklenmesi ile Türk Dış Politikası yapımcılarının
ve uygulayıcılarının efor sarf etmesi gereken yeni bir alan ortaya çıkmıştır.
Bu meyanda Türkiye’nin FETÖ ile mücadelesi Kuzey Irak’ta
nispeten sorunsuz gözükse FETÖ’nün bölgedeki varlığı ve bağlantıları
aracılığıyla bölgedeki ilişkileri bozma potansiyeli olduğu da ifade edilmelidir.
Diğer taraftan Türkiye’nin bölge ile ilişkilerini gerginleştiren en önemli
gelişme 2017 yılı içinde gerçekleştirilen Kürdistan Bölgesel Yönetimi
bağımsızlık referandumu olmuştur. Bu sorun uluslararası kamuoyunun baskısı ile
şimdilik ötelenmiştir. Fakat, Türkiye için ciddi bir tehdit unsuru olmaya devam
etmektedir. Çalışmada Türkiye’nin Kuzey Irak politikası IKBY, PKK, IŞİD ve FETÖ
bağlamında incelenmiş ve çeşitli öneriler geliştirilmiştir.

Keywords

Kuzey Irak, IKBY, FETÖ, PKK, IŞİD

Turkey Northern Iraq Policy After July 15

Abstract

July 15 coup attempt has affected Turkey’s domestic
and foreign policy. FETO uses the whole bag of tricks against Turkey. Due to
the international ties of FETO, an international struggle strategy is required.
Besides, Turkey already feels uncomfortable with the PKK and ISIS activities in
Northern Iraq and develops relations with Kurdistan Regional Government (KRG)
for the fight against these terrorist organizations. With the addition of FETO,
a new field has emerged that Turkish foreign policymakers and practitioners
should overexert. On that note, Turkey’s struggle with FETO seems relatively
uneventful in Iraq Kurdistan Region. However, FETO has the potential to disrupt
Turkey-KRG relations through its presence and connections in the region. On the
other hand, the 2017 Kurdistan Region independence referendum is the most
significant development and creates tension in Turkey-KRG relations. This
problem has been postponed by international pressure for now. However, it
continues to be a serious threat to Turkey. This study examines and brings
forward some proposals Turkey’s Northern Iraq policy in the context of KRG,
PKK, ISIS, and FETO.

Keywords

Northern Iraq, KRG, FETO, ISIS, pkk

References

• A HABER (2017), “Başbakan Erbil’deki FETÖ Okullarının Kapatılmasına Teşekkür Etti”, A Haber, 08 Ocak, http://www.ahaber.com.tr/webtv/gundem/basbakan-erbildeki-feto-okullarinin-kapatilmasina-tesekkur-etti, (Erişim Tarihi: 19.07.2019).
• ABAYHAN, Y. (2017), “ Bir “Cemaat” Terör Örgütüne Nasıl Dönüştü? Gülen Cemaati’nin Eski Grup Üyelerinin Anlatımına Dayalı Değerlendirilmesi”, Liberal Düşünce Dergisi, Yıl: 22, Sayı: 87, Yaz.
• AĞKAYA, O. (2017), “Yeni Terörizm Kavramı Ve Uluslararası İlişkiler Disiplinindeki Yeri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 10, S. 54.
• AKDEVELİOĞLU, A. ve KÜRKÇÜOĞLU, Ö. (2003), “Orta Doğu’yla İlişkiler”, içinde Baskın Oran (Edt), Türk Dış Politikası: 1919-1980, Cilt 1, İstanbul: İletişim Yayınları.
• AKMAN, B. (2019), “Türkiye’nin IŞİD’e Karşı Mücadelesi Sonuç Verse De Uzun Vadeli Sorunlar Devam Ediyor”, BBC Türkçe, 20.03.2019, https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-47637933 (Erişim Tarihi: 20.08.2019).
• ALJAZEERA TÜRK (2014), “PYD lideri Ankara’da”, Aljazeera Turk, 04 Ekim, http://www.aljazeera.com.tr/haber/pyd-lideri-ankarada (Erişim tarihi: 12.08.2019).
• ALJUMAILY, A. Y. C. (2017), “IKBY Referandumu Ve Bağdat Hükümetinin Krizi Yönetmesi”, ORSAM Bölgesel Gelişmeler Değerlendirmesi, No: 66, Aralık.
• ALTUN, F. (2018), “FETÖ ve PKK’nın Propaganda Stratejileri”, içinde Fahrettin Altun ve Hasan Basri Yalçın (Edt.), Terörün Kökenleri ve Terörle mücadele Stratejisi, İstanbul: SETA Yayınları.
• ARANEWS (2016), “Kurdish Response to Turkish Coup Attempt”, Aranews, 16.07.2016, http://aranews.net/2016/07/kurdish-response-to-turkish-coup-attempt/, (Erişim Tarihi: 13.06.2019).
• BAKIR, B. ve DURUKAN, N. (2008), “Gülen’in Üniversitesi İçin Erbil’e AKP Akını”, Milliyet, 23 Kasım, http://www.milliyet.com.tr/akp-den-cikarma--siyaset-1019604/, (Erişim Tarihi: 15.08.2019).
• BAYRAKLI, E. (2017), “FETÖ’nün Örgütsel Kronolojsi” (ed.) Enes Bayraklı; Ufuk Ulutaş, FETÖ’nün Anatomisi, İstanbul: SETA Yayınları.
• BBC Türkçe (2014), “Dokuz Soruda: Türkiye Sokaklarında Kobani Gerilimi”, BBC Türkçe, 10 Ekim, http://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/10/141010_dokuzsoruda_kobani_eylemleri; (Erişim tarihi: 12.08.2019).
• BLAIR, A. ve CURTIS, S. (2009), International Politics: An Introductory Guide, Edinburgh: Edinburgh University Press.
• BOZARSLAN, M. (2016), “Gülen Cemaati Irak Kürt Yönetimi İçin Tehdit Olur mu?”, Amerika’nın Sesi, 09 Ağustos, https://www.amerikaninsesi.com/a/gulen-cemaati-irak-kurt-yonetimi-icin-tehdit-olur-mu/3457271.html, (Erişim Tarihi: 15.08.2019).
• BÖLÜKBAŞ, Ö. Ö. ve ATEŞ, D. (2014), “Uluslararası İlişkiler Kuramında Silahlı Grupları Kavramlarla Açıklama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 32.
• BURCHILL S., vd, (2013), Uluslararası İlişkiler Teorileri, İstanbul: Küre Yayınları.
• BÜYÜKKARA, M. A.,, vd. (2017), Gülen Yapılanması: 15 Temmuza Giden Süreçte FETÖ’nün Analizi ve Tavsiyeler, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• CNN Türk (22.11.2008), “Kuzey Irak'ta Türk üniversitesi açıldı”, CNN Türk, https://www.cnnturk.com/2008/dunya/11/22/ kuzey.irakta.turk.universitesi.acildi/501703.0/index.html, (Erişim Tarihi: 23.09.2019).
• CNN Türk (08.10.2014), “Barzani, Peşmergenin Kobani’ye Geçişi İçin Türkiye’den İzin İstedi”, CNN Türk, 08 Ekim, http://www.cnnturk.com/video/dunya/barzani-pesmergenin-kobaniye-gecisi-icin-turkiyeden-izin-istedi (Erişim tarihi: 12.08.2019).
• CNN Türk (15.03.2014), “Kuzey Irak Yönetiminden Gülen Okulları Açıklaması”, CNN Türk, 15 Mart, http://www.cnnturk.com/video/turkiye/kuzey-irak-yonetiminden-gulen-okullari-aciklamasi, (Erişim Tarihi: 15.08.2019).
• CNN Türk (16.03. 2014) “Erdoğan: Artık Türkçe Olimpiyatları Bitti, O Defter Kapandı”, CNN Türk, 16 Mart, http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/erdogan-artik-turkce-olimpiyatlari-bitti-o-defter-kapandi, (Erişim Tarihi: 16.07.2019)
• CUMHURİYET (1992), “Irak’ta PKK-Peşmerge Savaşı”, Cumhuriyet, 06 Ekim.
• ÇAKIR, R. (2013), “Gülen Cemaati 19 Yıldır Irak Kürdistanı’na Hizmet Götürüyor”, Vatan, 23 Ocak, http://www.gazetevatan.com/rusen-cakir-508450-yazar-yazisi-gulen-cemaati-19-yildir-irak-kurdistani-na-hizmet-goturuyor/, (Erişim Tarihi: 14.08.2019)
• ÇAMLIBEL, C. (2016), “Aydın Selcen: Aksiyon Başlarsa Eldekinden Olabiliriz”, Hürriyet, 31 Ağustos, http://www.hurriyet.com.tr/aydin-selcen-aksiyon-baslarsa-eldekinden-olabiliriz-40263631, (Erişim Tarihi: 15.08.2019).
• ÇETİN, Ç. (2016), “Sapkın Vaiz’in Darbe Kalkışması”, ORSAM Bölgesel Gelişmeler Değerlendirmesi, no. 47, Ağustos.
• DEMİR, H. (2019), Radikal/Yıkıcı Kült Gruplar: Kavram Ve Teorik Bir Çerçeve, TEPAV Değerlendirme Notu, Şubat.
• DEMİR, H. (2018), Gülen Örgütü: Ezoterik Bir Kült Cemaatin Radikalleşmesi, Ankara: Ay Yayınları.
• DEMİR, H., GÖREN, S. ve CAN, M. E. (2017), “FETÖ’nün Emniyet Yapılanması”, Anadolu Ajansı, 28.01.2017, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/fetonun-emniyet-yapilanmasi/736835 (Erişim Tarihi: 21.08.2019)
• DEMİR, V. (2016), “Devlet Eliyle ‘Yumuşak Güç’ Olmaz”, Yarına Bakış, 20 Haziran.
• DEUTSCHE WELLE TÜRKÇE, (22.09.2017), “MGK’dan Kuzey Irak yönetimine uyarı”, Deutsche Welle Türkçe, 22.09.2017, https://www.dw.com/tr/mgkdan-kuzey-irak-y%C3%B6netimine-uyar%C4%B1/a-40648678 (Erişim Tarihi: 21.08.2019).
• DEUTSCHE WELLE TÜRKÇE, (25.09.2017), “Erdoğan’dan Kuzey Irak’a mesaj: Bir gece ansızın gelebiliriz”, Deutsche Welle Türkçe, 25.09.2017, https://www.dw.com/tr/erdo%C4%9Fandan-kuzey-iraka-mesaj-bir-gece-ans%C4%B1z%C4%B1n-gelebiliriz/a-40673632 (21.08.2019).
• DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI (2016), Dini İstismar Hareketi: FETÖ/PDY Olağanüstü Din Şûrası Kararları, Ankara: TDV.
• DUMAN, B. ve ALACA, M. (2019), “Kerkük’te Süreç Nereye Gidiyor?”, Orsam, 09.08.2019, https://orsam.org.tr/tr/kerkukte-surec-nereye-gidiyor/ (Erişim Tarihi: 21.08.2019).
• ERKMEN, S. (2015), “İç Etkenler Açısından Türkiye’nin Kuzey Irak Politikasının Dönüşümü”, Bilig, Kış, Sayı: 72.
• GÜLER, K. (2011), “Kuzey Irak’ta Taçlanan Okullar”, haber7.com, 22.12.2011, http://www.haber7.com/egitim/haber/821103-kuzey-irakta-taclanan-okullar, (Erişim Tarihi: 14.08.2019).
• HABER7 (2010), “Erbil’de Işık Üniversitesi’nin Temeli Atıldı”, haber7.com, 09 Aralık, http://www.haber7.com/egitim/haber/659329-erbilde-isik-universitesinin-temeli-atildi, (Erişim Tarihi, 14.08.2019).
• http://www.darphane.gov.tr/tr/old_products.php?parent_id=197&content_id=200#content.php?parent_id=197&content_id=200, (Erişim Tarihi: 14.07.2017).
• https://twitter.com/SafeenDizayee/status/754312112055484416, (Erişim Tarihi: 13.06.2019).
• https://www.facebook.com/fezalar.org/, (Erişim Tarihi: 16.06.2017).
• https://www.facebook.com/KIRKUKCAGGIRLSCOLLEGE/, (Erişim Tarihi: 23.09.2019).
• HÜRRİYET (07.08.2016), “Kuzey Irak’taki FETÖ Okulları için Kritik Karar”, Hürriyet, 07 Ağustos, http://www.hurriyet.com.tr/kuzey-iraktaki-feto-okullari-icin-kritik-karar-40183943, (Erişim Tarihi: 15.08.2019).
• HÜRRİYET (14.08. 2016) “Barzani Güçleri Irak’ta da IŞİD’e Operasyon Başlattı”, Hürriyet, 14.08.2016, http://www.hurriyet.com.tr/barzani-gucleri-irakta-da-iside-operasyon-baslatti-40193372, (Erişim Tarihi: 20.06.2017).
• HÜRRİYET (2014), “Bakanlar Kurulu Terör Örgütleri Listesini Güncelledi”, Hürriyet, 19.06. 2014, http://www.hurriyet.com.tr/dunya/bakanlar-kurulu-teror-orgutleri-listesini-guncelledi-26634556 (Erişim tarihi: 17.08.2019).
• HÜRRİYET (24.08.2016), “Mesud Barzani TBMM’de”, Hürriyet, 24 Ağustos, http://www.hurriyet.com.tr/mesud-barzani-tbmmde-40207127, (Erişim Tarihi, 13.06.2019).
• HÜRRİYET, (03.08.2018), “Musul, DEAŞ’tan Temizlendi Ama 1 Milyon Kişi Evlerine Dönemedi”, Hürriyet, 03.08.2018, http://www.hurriyet.com.tr/musul-deastan-temizlendi-ama-1-milyon-kisi-ev-40917108 (Erişim Tarihi: 21.08.2019).
• HÜRRİYET, (24.12.2016), “PKK’yı uyardı: Sincar’dan çıkmazlarsa müdahale ederiz”, Hürriyet, 24 Aralık, http://www.hurriyet.com.tr/dunya/barzaniden-pkkya-son-uyari-gerekirse-guc-kullaniriz-40316242 (Erişim tarihi: 16.08.2019).
• HÜRRİYET, (25.04.2017), “Sincar’daki terör hedefleri böyle vuruldu”, Hürriyet, 25.04.2017, http://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-sincar-boyle-vuruldu-40437871, (Erişim Tarihi: 20.08.2019).
• HÜRRİYET, (25.09.2017), “Son dakika... Kuzey Irak referandumundan ilk sonuçlar”, Hürriyet, 25.09.2017, http://www.hurriyet.com.tr/dunya/son-dakika-kuzey-irak-referandumundan-ilk-sonuclar-40590142
• KARAGÜL, S. ve ÖZKAN, M. F. (2015), “Bilgi Teknolojileri Ve Uluslararası İlişkilerde Fırsat-Tehdit Paradoksu”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1.
• KARAKAYA, İ. (2017), “Türkiye’nin IŞİD ile Mücadele Politikası”, Quo Vadis Türkiye: Medeniyetler Düzeyinde Ekonomik, Siyasal, Sosyal ve Güvenlik Boyutları İle Türkiye’nin Gelecekteki Konumu, Bursa: TESAM II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 1-2 Kasım.
• KARAMAN, G. (2018), “15 Temmuz’a Giden Süreç ve FETÖ Üzerine Düşünceler”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 71, Haziran.
• KASAPOĞLU, Ç. (2016), “Bazı Ülkeler Gülen Okullarını Kapatmaya Neden Direniyor?”, BBC Türkçe, 02.08.2016, http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-36950705, (Erişim Tarihi: 14.07.2019)
• KEKEVİ, S. ve KILIÇOĞLU, G. (2010), “Küreselleşme Çağında Egemenlik: Kavramlar Ve Olgular”, VII. Kamu Yönetimi Forumu: Küreselleşme Karşısında Kamu Yönetimi Bildiriler Kitabı, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• KLIESCH, C. (2009), “ ‘In the end, non-state actors have little ability to affect international relations.’ Discuss,”, https://antipattern.net/file_download/125/In+the+end+non-state+actors+have+little+ability+to+affect+international+relations.pdf. (çevrimiçi 07.09.2019)
• KRG CABINET (2016), “Prime Minister Barzani’s Statement on the Failed Military Coup in Turkey”, http://cabinet.gov.krd/a/d.aspx?s=040000&l=12&a=54735, (Erişim Tarihi, 13.06.2019).
• KULAKLI, G. (2017), “Türkiye’nin Kuzey Irak’a Muhtemel Yaptırımları”, Stratejik Ortak, 27.09.2017, https://www.stratejikortak.com/2017/09/turkiyenin-ikby-yaptirimlari.html
• KURDİSTAN24 (2016), “Barzani’den bombalanan TBMM’ye ziyaret”, Kurdistan24, 24 Ağustos, http://www.kurdistan24.net/tr/news/781a2ad7-5004-4e1e-9aa5-3565901182e3/Barzani%E2%80%99den-bombalanan-TBMM%E2%80%99ye-ziyaret, (Erişim Tarihi: 13.06.2019).
• MEJDOUB, K. ve Yıldız, H. (2019), “İSİPAB’dan FETÖ’ye karşı Türkiye ile iş birliği çağrısı”, Anadolu Ajansı, 13 Mart, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/-isipabdan-fetoye-karsi-turkiye-ile-is-birligi-cagrisi/1417506 (Erişim Tarihi: 14.06.2019)
• MİLLİYET (2014), “Peşmerge ‘Biji Serok Obama’ Sloganları İle Karşılandı” Milliyet, 29 Ekim, http://www.milliyet.com.tr/pesmerge-biji-serok-obama-/dunya/detay/1962085/default.htm; (Erişim tarihi: 12.08.2019).
• MİLLİYET (2016), “Kuzey Irak’taki FETÖ Okulları İçin Kritik Karar”, Milliyet, 07 Ağustos, http://www.milliyet.com.tr/kuzey-irak-taki-feto-okullari-icin-dunya-2290739/, (Erişim Tarihi: 15.08.2019).
• MİLLİYET (2017), “TSK Sabaha Karşı Duyurdu! PKK’ya Hava Harekâtı!”, Milliyet, 25 Nisan, http://www.milliyet.com.tr/son-dakika-haberi-tsk-sincar-i-gundem-2438569/, (Erişim Tarihi: 20.08.2019).
• MORIN, A. Ç. (2014), “IŞİD hilafet ilan etti”, Hürriyet, 30.06.2014, http://www.hurriyet.com.tr/dunya/isid-hilafet-ilan-etti-26708908 , (Erişim Tarihi: 19.08.2019)
• NERİNA AZAD (2016), “15 Temmuz’da Türkiye’de darbe yapılırken Süleymaniye’de halaylar çekiliyordu”, Nerinaazad, 27 Temmuz 2016, http://www.nerinaazad.net/news/life/politics/15-temmuzda-turkiyede-darbe-yapilirken-suleymaniyede-halaylar-cekiliyordu (Erişim Tarihi, 13.06.2019).
• NTV (2015), “Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan “çözüm süreci” Açıklaması”, NTV, 28 Mayıs, http://www.ntv.com.tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogandan-cozum-sureci-aciklamasi,TPgK0zP_gUKKatDInNOfWw, (Erişim Tarihi: 16.08.2019).
• NTV (2016), “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Barzani’yi Kabul Etti”, NTV, 23 Ağustos, http://www.ntv.com.tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogan-barzaniyi-kabul-etti,Sy-Qx0dpKEGLaSoSguh3vw, (Erişim Tarihi, 13.06.2019).
• NYE, J. S., Jr. (2017), Yumuşak Güç, çev. Rayhan İnan- Aydın, Ankara: BB101 Yayınları.
• OĞUZLU, T. (2008), “Turkey’s Northern Iraq Policy: Competing Perspectives”, Insight Turkey, Vol. 10, No. 3.
• ORSAM (t.y.), Irak Anayasası Türkçe Çeviri Metni, Ankara.
• ÖLÇEKÇİ, H. (2018), “ 15 Temmuz Öncesi Fetö Medyasında Psikolojik Savaş Gazeteciliği”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1.
• ÖZDAĞ, Ü. ve KOÇ, Ş. B. (2014), “IŞİD Güçleri Peşmergeleri Neden Kolaylıkla Yendi?”, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, 11.08.2014, http://www.21yyte.org/tr/arastirma/irak/2014/08/11/7733/isid-gucleri-pesmergeleri-neden-kolaylikla-yendi, (Erişim Tarihi: 20.08.2019).
• PARTİYA DEMOKRAT A KURDİSTANÊ (2017b), “Nêçîrvan Barzanî û Erdogan Rewş Şingalê û Navçeyê Gotûbêj Kirin”, Partiya Demokrat a Kurdistanê, 29.04.2017, http://www.kdp.info/a/d.aspx?s=040000&l=16&a=100194, (Erişim Tarihi: 20.08.2019).
• PARTİYA DEMOKRAT A KURDİSTANÊ, (2017), “PDK: Em Tawanên PKKê Li Rojava Şermezar Dikin…Demildest Ji Başûr Derkevin”, Partiya Demokrat a Kurdistanê, 15 Mart , http://www.kdp.info/a/d.aspx?s=040000&l=16&a=99282, (Erişim Tarihi: 19.08.2019).
• POLİS AKADEMİSİ BAŞKANLIĞI (2017), Yeni Nesil Terör: FETÖ’nün Analizi- FETÖ Çalıştay Raporu, Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
• RADİKAL (2015), “KCK: Silah Bırakma İradesi Bize Ait “, Radikal, 12 Haziran, http://www.radikal.com.tr/turkiye/kck-silah-birakma-iradesi-bize-ait-1378056/, (Erişim Tarihi: 16.08.2019).
• ROSEDALE, H. L. ve LANGONE, M. D. (2015), “On Using The Term ‘Cult’”, ICSA Today, Vol. 6, No. 3, pp. 4-6, https://www.icsahome.com/articles/onusingtermcult
• RUDAW (2016), “Erbil’den Gülen Okulları Kararı”, Rudaw, 21 Ağustos, http://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/210820168, (Erişim Tarihi:14.08.2019).
• SABAH (01.12.2016), “Asya Parlamenterler Asamblesi FETÖ’yü ‘terör örgütü’ olarak kabul etti”, Sabah, 01 Aralık, https://www.sabah.com.tr/gundem/2016/12/01/asya-parlamenterler-asamblesi-fetoyu-teror-orgutu-olarak-kabul-etti (Erişim Tarihi: 14.06.2019)
• SABAH (23.08.2016), “Cumhurbaşkanı Erdoğan Mesut Barzani’yi kabul etti”, Sabah, 23 Ağustos, http://www.sabah.com.tr/gundem/2016/08/23/cumhurbaskani-erdogan-mesut-barzaniyi-kabul-etti-1471968305, (Erişim Tarihi: 13.06.2019).
• SANDIKLI, A. (2015), Terörün Geldiği Yeni Boyut: IŞİD Örneği, İstanbul: BİLGESAM Yayınları.
• SANDIKLI, A., SEMİN, A. ve ÜNAL, B. (2015), Irak ve Suriye’deki Gelişmelerin Türkiye’ye Etkileri, İstanbul: BİLGESAM Yayınları.
• SCHRADER, C. (2017), Islamic State: The New Reign of Terror, New Delhi: Alpha Editions.
• SÖZCÜ (2014), “HDP’den Sokağa Çıkın Çağrısı”, Sözcü, 06 Ekim, http://www.sozcu.com.tr/2014/gundem/hdpden-sokaga-cikin-cagrisi-616555/ (Erişim tarihi: 12.08.2019).
• STRATTON, T. (2008), “Power Failure: The Diffusion of State Power in International Relations,” Infinity Journal, Vol. I, No. I.
• ŞAHİN, H. (2013), “Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ve Enerji”, Süreç Analiz, 22 Temmuz 2013, http://www.surecanaliz.org/makale/irak-kurt-bolgesel-yonetimi-ve-enerji T.C. Dışişleri Bakanlığı (t.y), T.C. Dışişleri Bakanlığı Bilgi Notu, http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-yabanci-terorist-savascilarla-mucadelesi.tr.mfa, (Erişim tarihi: 06.08.2019).
• TOPÇU, G. (2014), “IŞİD lideri Bağdadi Musul’da hutbe verdi”, Anadolu Ajansı, 05.07.2014, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/isid-lideri-bagdadi-musulda-hutbe-verdi/145100 (Erişim Tarihi: 21.08.2019)
• TRT HABER (2014), “Türkiye Girmesin Diyen PYD’dir”, TRT Haber, 10 Ekim, http://www.trthaber.com/haber/gundem/turkiye-girmesin-diyen-pyddir-147243.html; (Erişim tarihi: 12.08.2019).
• TRT HABER (2016), “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mesut Barzani’yi kabul etti”, TRT Haber, 23 Ağustos, http://www.trthaber.com/haber/gundem/cumhurbaskani-erdogan-mesut-barzaniyi-kabul-etti-267770.html, (Erişim Tarihi: 13.06.2019).
• Türkçe Olimpiyatları-@turkceder Sosyal Medya Sayfası, https://tr-tr.facebook.com/turkceder/, (Erişim Tarihi, 16.06.2017).
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANLIĞI (23.08.2016), “Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Barzani Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde”, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, 23 Ağustos, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/51037/irak-kurt-bolgesel-yonetimi-baskani-barzani-cumhurbaskanligi-kulliyesinde.html, (Erişim Tarihi: 19.08.2019).
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANLIĞI (26.04.2016), “AKPM’nin Kararı Siyasidir, Bunu Tanımıyoruz”, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, 26 Nisan, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/74919/akpmnin-karari-siyasidir-bunu-tanimiyoruz.html, (Erişim Tarihi: 19.08.2019).
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANLIĞI (28.04.2017), “Cumhurbaşkanı Erdoğan, IKBY Başbakanı Barzani’yi Kabul Etti”, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, 28.04.2017, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/74996/cumhurbaskani-erdogan-ikby-basbakani-barzaniyi-kabul-etti.html, (Erişim Tarihi: 19.08.2019).
• TÜYSÜZOĞLU, G. (2015), “Kürdistan Bölgesel Yönetimi: Rantçı Devlet Yaklaşımı Çerçevesinde Bir Değerlendirme”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 12, Sayı 47, s. 73-98.UĞUR, F. (2018), “Özbekistan Darbecisi FETÖ’cüler Gelecek Yıl Serbest”, Türkiye, 13.03.2018, https://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/fuat-ugur/601180.aspx (Erişim Tarihi: 16.07.2019).
• VIOTTI, P.R and KAUPPI, M.V. (2014), Uluslararası İlişkiler ve Dünya Siyaseti, Ankara: Nobel.
• VOA (2016), “Exclusive: Kurdish PM Says Mosul Operation Still in ‘Planning Stage’”, VOA, 24 Temmuz, https://www.voanews.com/a/exclusive-kurdish-prime-minister-mosul-operation-planning-stage/3432751.html, (Erişim Tarihi: 13.06.2019).
• YENİ ÖZGÜR POLİTİKA (2016), “HPG: Kimsenin gücü bizi Şengal’den Çıkarmaya Yetmez”, Yeni Özgür Politika, 26.12.2016
• YENİ ÖZGÜR POLİTİKA (2017), “Şengal Yönetimi: PKK çıkmayacak”, Yeni Özgür Politika, 09.05.2017.
• YENİ ŞAFAK (10.10.2016), “FETÖ’nün Okulları Barzani’ye Geçti”, Yeni Şafak, 10 Ekim, http://www.yenisafak.com/dunya/fetonun-okullari-barzaniye-gecti-2544796, (Erişim Tarihi: 14.08.2019).
• YENİ ŞAFAK (19.10.2016), “İslam İşbirliği Teşkilatı FETÖ’yü ‘terör örgütü’ ilan etti”, Yeni Şafak, 19 Ekim 2016, https://www.yenisafak.com/video-galeri/dunya/islam-isbirligi-teskilati-fetoyu-teror-orgutu-ilan-etti-2112944
• YENİ ŞAFAK (2014), “Kobani Kuşatması ve Olaylar Aslında Neyin Sınırı?”, Yeni Şafak, 08 Ekim, http://www.yenisafak.com/gundem/kobani-kusatmasi-ve-olaylar-aslinda-neyin-siniri-690997 (Erişim tarihi: 12.08.2019).
• YENİÇAĞ (2016), “Bakan Çavuşoğlu’ndan Flaş Açıklamalar”, Yeniçağ, 24 Ekim, http://www.yenicaggazetesi.com.tr/bakan-cavusoglundan-flas-aciklamalar-148878h.htm, (Erişim Tarihi: 20.08.2019).
• YEŞİLTAŞ, M. (2015), “Apokaliptik Jeopolitik, Radikal Antagonizma ve IŞİD”, Ortadoğu Analiz, Cilt: 7, Sayı: 71, (Kasım-Aralık).
• YEŞİLTAŞ, M. vd. (2016), Sınırdaki Düşman Türkiye’nin DAİŞ İle Mücadelesi, Ankara: SETA Yayınları.
• YILDIZ, A. (2018), “Gülen Kültü Bağlamında Türkiye’nin Uluslararası Aktörlerle İlişkileri”, içinde İbrahim Turan (Edt), Siyasi, Sosyal, Kültürel ve Dini Boyutlarıyla 15 TEMMUZ VE FETÖ, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları.
• ZABLOCKI, B. (1997), Paper presented to “Cults: Theory and treatment Issues Conference in Philadelphia, Pennsylvania,