İŞ-AİLE ÇATIŞMASINDA YENİ TEMALARIN İÇERİK ANALİZİ İLE KEŞFEDİLMESİ: EĞİTİM SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

Year 2020, Issue: 2020 Sonbahar Özel Sayı I/II, 120 - 129, 24.10.2020

Ufuk Orhan , Kubilay Özyer , Alev Yüksel

Abstract

Çalışmanın amacı, öğretmenlerin iş-aile çatışmasına ilişkin algılarını detayları ile ortaya koymak ve bu algılar doğrultusunda yeni temalar keşfetmektedir. Çalışmanın deseni olgu bilim olarak tasarlanmıştır. Çalışmanın örneklemini, Mersin’de çalışan ve kasıtlı örneklem tekniği ile seçilen on kişi oluşturmaktadır. Çalışmada iki adet ölçek kullanılmıştır. Bunlardan ilki Netemeyervd.’nin 1996 yılında geliştirdiği ve Efeoğlu ve Özgen tarafından 2007 yılında Türkçeye uyarlanan İş-Aile Çatışması Ölçeği, diğeri ise sekiz sorudan oluşan demografik soru formudur. Çalışmadaki veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve nitel içerik analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulguları iki ana ve yedi alt tema ile incelenmiştir. Ana temalar; iş ile ilgili sorunlar ve aile ile ilgili sorunlardır. Alt temalar; kayırmacılık, işin sağladığı gelir düzeyinin yetersiz olması, amirin destek olmaması, işe bağlılık, sistemsel sorunlar, kadın olmak ve eşin destek sağlamamasıdır. Detaylı analize konu olan bu çalışmanın hem keşfettiği yeni alt temalar hem de çarpıcı örneklem anlatıları ile hem ailelere farkındalık sağlaması hem de yazına ve eğitim sektörüne katkı sağlaması ümit edilmektedir.

Keywords

İş-Aile Çatışması, İçerik Analizi, Eğitim Sektörü

DISCOVERING NEW THEMES IN WORK-FAMILY WITH CONTENT ANALYSIS: A SAMPLE OF EDUCATION SECTOR

Abstract

This study aims to reveal teachers’ perceptions of work-family conflicts in detail and discover new themes toward these perceptions. The study has a phenomenological pattern. The study sample consists of ten people working in Mersin who were selected with the purposive sampling technique. Two scales were used in this study. First is the Work-Family Conflict Scale developed by Netemeyer et al. (1996) and adapted to Turkish by Efeoğlu and Özgen (2007), the other one is the demographic scale consisting of eight questions. The study data was collected through a semi-structured interview form and evaluated with the qualitative content analysis method. The study findings were examined under two main themes and seven subthemes. The main themes include problems related to work and problems related to family. The subthemes are favoritism, insufficient income, lack of support by superiors, work commitment, systemic problems, being a woman and lack of support by the spouse. This study includes detailed analyses and is expected to raise awareness in families and make contributions to the literature and the education sector with the new subthemes discovered during the study as well as the striking samples.

Keywords

Work-Family Conflict, Content Analysis, Education Sector

References

• Başkale, H. (2016), “Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9: 1, 23-28.
• Beebeejaun Nishaat, M. Z. (2017), “Achieving Work Family Balance (Wfb) Among Professional Working Women in Mauritius: A Qualitative Study”, International Journal of Social Sciences, 3: 2, 2053-2074.
• Bryman, A (2012), “Social Research Methods”, 4th ed. New York, NY: Oxford University Press.
• Byron, K. (2005). “A Meta-Analytic Review of Work–Family Confict And İts Antecedents”, Journal of Vocational Behavior, 67, 169-198.
• Carnicer, M. P.; Sánchez , A. M.; Jiménez, M. J. (2004), “Work-Family Conflict in A Southern European Country”, Journal of Managerial Psychology, 19: 5, 466-489.
• Creswell, J.W. (2009), “Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approach”, Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çağatay, A. (2012), “İş-Aile Çatışmasının Çalışanların İş Performanslarına Etkisinin Belirlenmesi: Ankara’daki Özel Eğitim Kurumlarında Bir Uygulama”, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Çarıkçı, İ. H. (2001), “Banka Çalışanlarının İş ve Aile Rollerinin Çatışması (Bireysel ve Örgütsel Boyutlar)”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• De Vos, A. S.; Strydom, H.; Fouche, C.B. (2011), “Research at Grass Roots: For Social Sciences and Human Service Professions”, 3rd ed. Pretoria: Van Schaik Publishers.
• Efeoğlu, İ. E. (2006), “İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana.
• Efeoğlu, İ. E.; Özgen, H. (2007), “İş-Aile Çatışmasının İş Stresi İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16: 2, 237.
• Ertemli, H. B. (2011), “İş Aile Ve Aile İş Çatışmalarının İşe Cezbolma Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Uygulama”, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Flick, U. (2009), “An Introduction to Qualitative Research”, London: Sage.
• Frone, M. R.; Cooper, M. L. (1992), “Antecedents And Outcomes of Work Family Conflict: Testing A Model of The Work Family Interface”, Journal of Appilied Psychology, 77: 1, 65-78.
• Greenhaus, J. H.; Beutell, N. J. (1985), “Sources of Conflict Between Work and Family Roles”, The Academy of Management Revies, 77.
• Kocacık, F.; Gökkaya, V. B. (2005), “Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6: 1, 195-219.
• Kopelman, E. R; Greenhaus, J.H.; Thomas F.; Connolly, T.F. (1983), “A Model of Work, family, and Interrole Conflict: A Construct Validation Study”, Organizational Behavior and Human Performance, 32: 2, 198-215.
• Korkmazer, F. (2018), “İş Yükü Fazlalığı Algısının Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisi: İş- Aile Çatışmasının Aracı Rolü”, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya.
• Kyngäs, H.; Elo, S.; Pölkki, T.; Kääriäinen, M.; Kanste, O. (2011), “Sisällönanalyysi Suomalaisessa Hoitotieteellisessä Tutkimuksessa [The Use Of Content Analysis in Finnish Nursing Science Research]”, Hoitotiede, 23: 2, 138-148.
• Leaptrott , J.; McDonald, J. M. (2011), “The Conflict Between Work And Family Roles: The Effects on Managers’ Reliance on Information Sources in Dealing with Significant Workplace Events”, Journal of Behavioral Studies in Business, 1-12.
• Namdari, S.; Nasiri, A.; Nakhaee, S.; Taheri, F. (2019), “Exploring The Effects of Nurses’ Family-Work Conflict on Patient Care Quality: A Qualitative Study”, Mode Care, 16: 1.
• Netemeyer, R. G.; James S. B.; McMurrian, R. (1996), “Development and Validation of Work-Familt Conflict and Family-Work Conflict Scales”, Journal of Applied Psychology, 81: 4, 402.
• Önel, N. (2006), “İş-Aile Çatışmasının Çalışan Kadının Aile İçi İlişkileri Üzerine Etkileri”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Özcan, N.M.; Sarıcı Bulut, S. (2012), “Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Eğitimle İlgili Anılarının Nitel Bir İncelemesi”, The Journal of Academic Social Science Studies, 5: 8, 313-336.
• Özdevecioğlu, M.; Aktaş, A. (2007), “Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık Ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1-20.
• Padilla-Diaz, M. (2015), “Phenomenology in Educational Qualitative Research: Philosophy as Science or Philosophical Science?”, International Journal of Educational Excellence, 1: 2, 101-110.
• Patton, M. Q. (2002), “Qualitative Research and Evaluation Methods” (3rd ed.), London: Sage Publications.
• Punch, K. F. (2005), “Sosyal Araştırmalara Giriş. Nicel ve Nitel Yaklaşımlar“ (Çev.: Z. Etöz), Ankara: Siyasal Kitapevi Yayınları.
• Sabil, F.; Abu, H.; Kasuma, J.; Lizzan, N. (2016), “Identifying Work-Family Conflict Among Nurses: A Qualitative Study”, International Conference on Business And Economics, 109-120.
• Severinsson, E. (2003), “Moral Stress and Burnout: Qualitative Content Analysis”, Nursing and Health Sciences, 5, 59-66.
• Şirin, M. S. (2019), “Ağır İş Yükü İle İş-Aile Çatışması Arasındaki İlişki ve Bu İlişkide Yönetici Desteğinin Aracılık Rolü, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan.
• Taylor, B.; Barling, J. (2004), “Identifying Sources and Effects of Carer Fatigue And Burnout For Mental Health Nurses: A Qualitative Approach”, International Journal of Mental Health Nursing, 13, 117-125.
• Terre Blanche, M.T.; Durrheim, K.; Painter, D. (2006), “Research in Practice: Applied Methods for The Social Sciences”, Cape Town: University of Cape Town Press.
• Uzun, Y. (2013), “Tek Gelirli ve Çift Gelirli Ailelerde Yaşanan İş Aile Çatışmasının İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyetiyle Olan İlişkisi: Zonguldak İlindeki Dershaneler Örneği”, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
• Wong, S.; Goodwin, R. (2009), “The Impact of Work on Marriage in Three Cultures: A Qualitative Study”, Research Artıcle, 12:2.