Abstract
Bir dizi başarılı askerî seferin tabii bir neticesi olarak, İslâm Devleti, çeşitli milletler ve/veya ırklardan halkların yaşadığı geniş bir egemenlik sahasını kontrol etmeye başladı. Emevî dönemi boyunca halifelerin çoğu tarafından izlenilen ırkçı politikaların Arap olmayan (Acem) topluluklar arasında kendi etnik kimliklerine yönelik bir aidiyet hissinin oluşumuna zemin hazırladığı, tarihçilerce iyi bilinmektedir. Araplar ve Acemler arasında ırk temelinde bir tartışmanın patlak vermesi, aynı durumun kaçınılmaz bir sonucuydu. Tarafların, birbirlerinin tarihlerine, kültürel ögelerine, geleneklerine ve karakteristik vasıflarına yönelik karşılıklı saldırıları, Şuûbiyye olarak isimlendirilen tarihsel bir tartışmanın muhtevasını oluşturdu. Bazı temel kaynaklar ve ilmî çalışmalardaki malumatlar ve bulgular ışığında, Şuûbiyye münakaşasının başlıca hususlarını tetkik ve tahlil etmek, mevcut araştırmanın esas amacı olacaktır. Bütüncül bir değerlendirme için Ortaçağların Yakındoğu toplumlarının ırkçı görüşlere olan temayülü, tetikleyici bir etken olarak Emevî hanedanının ırk ayrımcılığının yanı sıra İslâm Devleti’nin ve toplumsal yapısının değişen doğası çerçevesinde yorumlanacaktır. Bu hedef istikametinde kaleme alınan makalenin, Şuûbiyye konusu hakkındaki bibliyografyaya katkı sağlayacağı umulmaktadır.
References
- Ahmed Emîn (2012), Duha’l-İslâm, Hindawi, Kahire.
- el-Câhız (1998), el-Beyân ve’t-Tebyîn, c. II-III, (thk. Abdüsselâm Muhammed Harun), Mektebetü’l-Hâncî, Kahire.
- al-Duri, A. (1982), “The Historical Roots of Arab Nationalism”, in Political and Social Thought in the Contemporary Middle East, (ed. Kemal H. Karpat), Praeger Publishers, New York, 21-26.
- Ebü’l-Ferec (el-İsfahânî) (2008), Kitâbü’l-Eğânî, c. IV, XVIII, XX, (thk. İhsan Abbas – İbrahim es-Se’âfîn – Bekr Abbas), Dâru Sâdır, Beyrut.
- İbn Abdürabbih (1983), el-‘İkdü’l-Ferîd, c. III-IV, (thk. Abdülmecid et-Terhînî), Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
- İbn Kuteybe (1969), el-Me’ârif, (thk. Servet Ukkâşe), Dârü’l-Me’ârif, Kahire.
- Kılıçlı, M. (1992), Arap Edebiyatında Şu’ûbiyye, İşaret Yayınları, İstanbul.
- Lapidus, I. M. (1982), “The Arab Conquests and the Formation of Islamic Society”, in Studies on the First Century of Islamic Society, (ed. G. H. A. Juynboll), Southern Illinois University Press, 49-72.
- Lewis, B. (1993), The Arabs in History, Oxford University Press.
- Lewis, B. (1985), “The Crows of the Arabs”, Critical Inquiry, 12:1, 88-97.
- el-Mesûdî (2005), Mürûcü’z-Zeheb ve Me’âdinü’l-Cevher, c. II, (thk. Kemal Hasan Mer’î), Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut.
- Nuseibeh, H. Z. (1956), The Ideas of Arab Nationalism, Cornell University Press.
- Richter-Bernburg, L. (1974), “Linguistic Shu’ûbiya and Early Neo-Persian Prose”, Journal of the American Oriental Society, 94:1, 55-64
Abstract
References
- Ahmed Emîn (2012), Duha’l-İslâm, Hindawi, Kahire.
- el-Câhız (1998), el-Beyân ve’t-Tebyîn, c. II-III, (thk. Abdüsselâm Muhammed Harun), Mektebetü’l-Hâncî, Kahire.
- al-Duri, A. (1982), “The Historical Roots of Arab Nationalism”, in Political and Social Thought in the Contemporary Middle East, (ed. Kemal H. Karpat), Praeger Publishers, New York, 21-26.
- Ebü’l-Ferec (el-İsfahânî) (2008), Kitâbü’l-Eğânî, c. IV, XVIII, XX, (thk. İhsan Abbas – İbrahim es-Se’âfîn – Bekr Abbas), Dâru Sâdır, Beyrut.
- İbn Abdürabbih (1983), el-‘İkdü’l-Ferîd, c. III-IV, (thk. Abdülmecid et-Terhînî), Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
- İbn Kuteybe (1969), el-Me’ârif, (thk. Servet Ukkâşe), Dârü’l-Me’ârif, Kahire.
- Kılıçlı, M. (1992), Arap Edebiyatında Şu’ûbiyye, İşaret Yayınları, İstanbul.
- Lapidus, I. M. (1982), “The Arab Conquests and the Formation of Islamic Society”, in Studies on the First Century of Islamic Society, (ed. G. H. A. Juynboll), Southern Illinois University Press, 49-72.
- Lewis, B. (1993), The Arabs in History, Oxford University Press.
- Lewis, B. (1985), “The Crows of the Arabs”, Critical Inquiry, 12:1, 88-97.
- el-Mesûdî (2005), Mürûcü’z-Zeheb ve Me’âdinü’l-Cevher, c. II, (thk. Kemal Hasan Mer’î), Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut.
- Nuseibeh, H. Z. (1956), The Ideas of Arab Nationalism, Cornell University Press.
- Richter-Bernburg, L. (1974), “Linguistic Shu’ûbiya and Early Neo-Persian Prose”, Journal of the American Oriental Society, 94:1, 55-64
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Archeology of Islam |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 29, 2024 |
| Submission Date | January 15, 2024 |
| Acceptance Date | June 23, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Volume: 19 Issue: 1 |
Cite
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.