This paper presents methodologies on detecting nonstationarity and removing nonstationarity by differencing for the autocorrelated time series. For this purpose, 5-year daily temperature, light intensity and relative humidity data from weather station in Tokat were used as materials. Since 5-year daily data sequences include many records, the new data sequences were constituted by averaging daily average temperature and relative humidity (average of records at 7.00, 14.00 and 21.00 in a day) and daily light intensity of five years. The existence of serial correlation between the averages from the mentioned climatic components was examined by using graphical approach, Ljung-Box Q and Runs tests. These three approaches imply that the averages have serial correlation. Unit root test (augmented Dickey and Fuller, ADF) was applied to test whether the averaged daily data sequences are nonstationary. The results of ADF emphasis the existence of nonstationarity in the daily data sequences. Similarly, the autocorrelation function graphs (correlogram) show nonstationarty, because of slowly decay in the autocorrelation functions for the daily data sequences. The first differencing was applied to remove nonstationary. After taking the first differencing, the ADF test results and the correlograms of the daily data sequences showed stationary.
Bu çalışmanın amacı, bağımlı zaman serilerindeki değişimin saptanması ve bu değişimin fark dönüşümüyle giderilmesi ile ilgili metodolojileri sunmaktadır. Bu amaçla, Tokat meteoroloji istasyonunda ölçülen 5 yıllık günlük sıcaklık, güneşlenme şiddeti ve bağıl nem verisi materyal olarak kullanıldı. 5 yıllık ölçümler çok fazla veri içerdiğinden, günlük ortalama sıcaklık ve bağıl nem (7.00, 14.00 ve 21.00 ölçümlerinden elde edilen) ve 5 yıllık günlük güneşlenme şiddetinin ortalamaları alınarak yeni veri serileri oluşturuldu. Adı geçen bu iklim elemanlarından elde edilen ortalamalar arasındaki otokorelasyonun varlığı grafiksel yaklaşım, Ljung-Box Q istatistiği ve Runs test ile incelendi. Bu üç yaklaşım, ortalamaların otokorelasyona sahip olduğunu göstermektedir. Ortalama günlük veri serilerindeki değişimi test etmek için Birim kök testi (augmented Dickey and Fuller, ADF) uygulanmıştır. ADF test sonuçları günlük veri serilerinde değişimin olduğunu belirtmektedir. Benzer şekilde, günlük veri serileri için elde edilen otokorelasyon fonksiyonları yavaş azalım gösterdiğinden dolayı, otokorelasyon grafikleri (korrelogram) değişimi belirtiyor. Günlük veri serilerindeki değişimi gidermek için birinci fark dönüşümü uygulandı. Birinci fark dönüşümünden sonra, günlük veri serilerinin ADF test sonuçları ve korrelogramları durağanlığı göstermiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | June 1, 2005 |
Published in Issue | Year 2005 Volume: 2005 Issue: 1 |