TÜRK SİNEMASININ SERENCAMI: KURAMSAL BİR YAKLAŞIM

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 8, 5 - 20, 30.05.2020

Adem Yılmaz

Öz

Bu çalışma Türk sinemasının kendini var etme çabasını kuramsal bir yaklaşımla ele alma
gayesindedir. Bu amaçla, başta Pierre Bourdieu’nün alan kavramsallaştırması olmak üzere,
teorik bir arka planın oluşturduğu zeminde Türk sinemasının serüveni, özellikle de 1970’ler
dönemi itibariyle analize tabi tutulacaktır. 1970’ler Türk sinemasının, sinema aklından ziyade,
farklı mantıkta işleyen süreçlerin hükmü altında olması ve bu sebeple de sinema aklının bir tür
edilgenliğe mahkûm edildiği bir dönemdir. Bu anlamda, sinemanın Türkiye’deki serüveninin
bir tür mikro evrenini oluşturduğu düşünülmektedir. Oluşum sürecinde tiyatrocu aklın, 70’li
yıllarda da işletmeci mantığın saldırısına maruz kalan Türk sineması gerek sanatsal açıdan
gerekse teknik açıdan kendi gelişim süreci üzerinde söz sahibi olamamıştır. Çalışma, bu durumun
nedenleri ve sonuçları üzerinde durarak teorik bir analiz geliştirmekle birlikte, sinemanın
Türkiye’deki serüvenine dair de bir anlatı sunmayı hedeflemektedir. Son kertede, sinemasal
kaygıların, sinema aklının kendi farkını açığa çıkarması, içsel mantığını farklı mantıkların hükmünden
kurtarması gerekliliğine değinilirken, bir alan olarak Türk sinemasının farklı çıkarların
karmaşasında özgül bir varoluş ortaya koyamadığı ifade edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Bourdieu, Alan, 1970’ler

Kaynakça

• Abisel, N. (2005). Türk Sineması Üzerine Yazılar. Ankara: Phoenix. Bourdieu, P. (1994). Pratik Nedenler. (Çev: Hülya Tufan). İstanbul: Kesit.