Cumhuriyet dönemindeki sanayileşme mücadelelerinin sonucu olarak 1937 yılında Karabük Demir Çelik Fabrikası kurulmuş ve fabrikanın farklı sosyal statülerdeki çalışanları için yeni alanlar planlanmıştır. Bu makale, Türkiye'de bir sanayi kenti olan Karabük'te sosyal sınıfların mekânsal oluşum üzerindeki etkilerini incelemektedir. Makale, sınıfsal konumların ve tabakalaşmanın mekâna yansımasını, David Harvey’in “sınıfsal yapı ve mekansal farklılaşma” teorisine referansla tartışmaktadır. Çalışmada, teorik perspektifin yanında, arşiv araştırmalarından yararlanılmıştır ve Karabük’te işçi, orta ve üst orta sınıfın mekânları incelenmiştir. İşçi, orta ve üst-orta sınıf için üretilen yapıların konumları ve mimari nitelikleri değerlendirildiğinde mekânın, sosyal sınıf hiyerarşisine bağlı olarak örgütlendiği gözlemlenmiştir. Kapital sistemin getirdiği mekânsal eşitsizlik ve ayrışmalar, kentsel yapının hiyerarşisini de belirlemiştir. Bireylerin kendiliğinden tercihlerinin bir ürünü olmayan mekânsal ayrışma, üretim ilişkilerinin kentsel mekânda değişime yol açmasıyla ve sınıfsal grupların kaynaklara erişim olanaklarında farklılaşma yaşamasıyla oluşmuştur. Bu yönüyle kentsel mekânın üretimi sınıf meselesiyle doğrudan ilişkilidir.
As a result of the industrialization struggles in the Republican period, the Karabük Iron and Steel Factory was established in 1937, and new areas were planned for factory employees of different social statuses. This article investigates the effects of social class on spatial formation in Karabük, an industrial city in Turkey. The article discusses the reflection of class positions and stratification on space by referencing David Harvey's theory of "class structure and residential differentiation." In addition to the theoretical perspective, the spaces of the working class, middle class, and upper-middle-class in Karabük were investigated in the study that included archival research. When the positions and architectural qualities of the structures in settlements where the working class, middle class, and upper-middle-class were located were examined, it was observed that the space was organized depending on the social class hierarchy. Accordingly, the spatial inequalities and divisions brought by the capital system also determined the hierarchy of the urban structure. Residential differentiation, which is not a product of the self-preferences of individuals, was formed as a result of production relations that led to changes in urban space, and different groups of classes experienced differentiation in the possibilities of access to resources. In this respect, urban space production is related to the class issue.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Architecture |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | January 30, 2023 |
Submission Date | December 14, 2021 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 6 Issue: 1 |