ABSTRACT
Researchers working on emigrated Turks, Russian Muslims and the history of pan-Turkism have encountered the writings of Ömer Özcan. When we see many of Özcan's articles on these subjects, some questions come to mind about him. And when satisfactory information cannot be found, these questions naturally increase the sense of curiosity in people. It is because of this curiosity that I reached Ömer Özcan a few years ago and had an interview with him. In the following years, we contacted him again and talked about some missing points. For example, the environment he lived in during his student years and the environment he was affected by emerged in this way. Therefore, in this study, some information about Özcan's life is based on these interviews I conducted with him.
Ömer Özcan is a very talented and meticulous researcher in biography writing. He wrote the lives of political emigration leaders who were forced to leave their fatherland with the establishment of Soviet rule in Russia. Political leaders who went to countries such as Finland, Germany, Poland and France came to Turkey, which they saw as their second home and started their publishing activities. However, when the Union of Soviet Socialist Republics (USSR) administration was disturbed by their activities in Turkey and reported their complaints, they went to Poland and Germany from the 1930s and continued their activities there. Özcan researched many famous political leaders from İdil-Ural, Crimea, Caucasus and Turkestan and the people they were in contact with. He had access to the private documents of some of them and thus contributed to the illumination of our recent political and intellectual history. After getting to know him, I decided to write a research article for the curious, when I became familiar with his writings on pan-Turkism and the history of the Turkish World. Therefore, this study is aimed at to know the life of the historian Ömer Özcan, especially the environment he was influenced by, and to examine his writings on general Turkish history. İn addition, this study will identify his writings on the Turkish World and classify them in a certain way. Then we will try to evaluate the articles in themselves.
While doing this study, we have classified Ömer Özcan’s articles on general Turkish history into three groups. According to this classification, we have classified Ömer Özcan’s writings as “Idil-Ural and Turkestan”, “Crimea” and “Caucasus”. We have made a classification according to the biographies of the political emigrants who came to Turkey after the establishment of the Soviet system in these regions. Of course, Ömer Özcan’s writings on prominent figures of the Turkism idea in Turkey also occupy an important place among his works. Because he also published a book about the notables of Turkism in Turkey. However, his book and other writings about the notables of Turkism should be the subject of another study. In addition, it is necessary to state that, Özcan researched people who had the idea of Turkism and Turanism. At the same time, they served the interests of the Turkish nation spread over a wide geography.
ÖZ
Muhaceretteki Türkler, Rusya Müslümanları ve Türkçülük tarihi üzerine araştırma yapanlar mutlaka Ömer Özcan’ın yazılarıyla karşılaşmışlardır. Bu konularla ilgili Özcan’ın çok sayıda yazısını görünce onun hakkında bazı sorular akla gelir ve tatmin edici bilgi bulunamayınca da bu sorular doğal olarak insandaki merak duygusunu arttırır. İşte bu meraktan dolayı bundan birkaç yıl önce Ömer Özcan’a ulaşmış ve daha önce hazırladığım soruları yöneltmek suretiyle onunla bir mülakat gerçekleştirmiştim. Sonraki yıllarda onunla yeniden irtibat kurup eksik kalan bazı hususları konuştuk. Mesela öğrencilik yıllarında içinde bulunduğu çevre ve etkilendiği muhit bu şekilde daha da belirginleşti. Dolayısıyla bu çalışmada Özcan’ın hayatına dair bazı bilgiler onunla gerçekleştirdiğim bu mülakatlara dayanmaktadır.
Biyografi yazma konusunda oldukça yetenekli ve titiz bir araştırmacı olan Ömer Özcan, Rusya’da Sovyet yönetiminin kurulmasıyla vatanlarını terk etmek zorunda kalan siyasi muhaceret önderlerinin hayatlarını yazmıştır. Finlandiya, Almanya, Polonya ve Fransa gibi ülkelere giden siyasi liderler, ikinci vatanları olarak gördükleri Türkiye’ye gelerek neşir faaliyetlerine başladılar. Fakat Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) yönetiminin onların Türkiye’deki bu faaliyetlerinden rahatsız olması ve şikâyetlerini bildirmesi üzerine 1930’lardan itibaren Polonya ve Almanya’ya giderek faaliyetlerini sürdürdüler. İdil-Ural, Kırım, Kafkasya ve Türkistan coğrafyasından birçok meşhur siyasi lider ve onların ilişki içerisinde olduğu mücadele adamlarının izini süren Ömer Özcan, onların bir kısmının özel evrakına erişmiş ve böylece yakın dönem siyasi ve entelektüel tarihimizin aydınlatılmasına katkı sağlamıştır. Onu tanıyıp Türkçülük ve Türk Dünyası tarihi hakkındaki yazılarına vâkıf olunca meraklısı için bir araştırma yazısı yazmaya karar verdim. Dolayısıyla bu çalışmada Tarihçi Ömer Özcan’ın hayatını ve özellikle etkilendiği muhiti tanımak ve onun umumi Türk tarihiyle ilgili yazılarını incelemek amaçlanmıştır. Bu araştırmada onun Türk Dünyası hakkındaki yazılarını tespit ederek belli bir tasnife tabi tuttuktan sonra, yazılarını kendi içerisinde değerlendirmeye çalışacağız.
Bu çalışmayı yaparken Ömer Özcan’ın umumi Türk tarihi hakkındaki yazılarını üç grupta tasnif ettik. Bu tasnife göre Ömer Özcan’ın yazılarını “İdil-Ural ve Türkistan”, “Kırım” ve “Kafkasya” olacak şekilde sınıflandırdık. Adı geçen bu coğrafyalarda Sovyet sisteminin kurulmasından sonra doğdukları ülkelerini terk edip çoğu Türkiye’ye gelen siyasi muhacirlerin biyografilerine göre bir tasnif yaptık. Elbette Ömer Özcan’ın Türkiye’deki Türkçülük fikrinin önde gelen şahsiyetleri hakkında yazdığı yazıları da onun çalışmaları arasında önemli bir yer tutar. Zira Ömer Özcan, Türkiye’deki Türkçülük fikrinin ileri gelenleri hakkında bir kitap da yayınlamıştır. Ancak onun bu kitabı ve Türkçülüğün ileri gelenleri hakkında yazdığı diğer yazıları ayrı bir çalışmanın konusu olmalıdır. Bununla beraber şunu da ifade etmek gerekir ki; Özcan’ın hayatını araştırdığı simaların çoğu Türkçülük, Turancılık fikrine sahip olup geniş bir coğrafyaya dağılan Türk milletinin menfaatine hizmet etmiş kişilerdir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | January 20, 2022 |
Submission Date | November 27, 2021 |
Published in Issue | Year 2022 Volume: 4 Issue: 7 |