Balışeyh Koçubaba Türbesi

Year 2018, Volume: 5 Issue: 13, 228 - 243, 11.05.2018

Damla Özgür

Abstract

Koçubaba, Kırıkkale ili Balışeyh
ilçesine bağlı bir kasabadır. Türbe, kasabanın doğusunda eğimli bir arazide yer
alır.  Batısında Koçubaba Camisi,  kuzeyinde cemevi bulunmaktadır.  Türbe, sekizgen plan ve aynı biçimde yükselen
prizmal bir kütleye sahiptir. İçeriden kubbe dışarıdan ise piramidal külah ile
örtülüdür. Malzeme olarak düzgün kesme taş ve moloz taş kullanılmıştır. Doğu
cephesinde yer alan pencere açıklığı dışında, başka hiçbir cephesinde pencere
açıklığı yoktur. Kitabesi hakkında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Evliya
Çelebi’nin “Seyahatnamesi”nde ‘Koçubaba Köyü Menzili’ ve ‘Sultan Koçubaba
Ziyareti’ başlıklı iki metin yer almakta ve bazı açıklayıcı bilgilere
rastlanılmaktadır. Koçubaba’nın kesin olmamakla beraber 13.yüzyılda yaşamış
olduğu söylenmektedir. Yapının plan ve mimari özellikleri dikkate alındığında
en erken 14. yüzyılda inşa edildiği sonucuna varılmaktadır. Kırıkkale’de ve
yakın coğrafyada bulunan türbeler genellikle alevi düşüncesini benimsemiş Hacı
Bektaş-i Veli’nin yolundan ilerlemiş dönemin önemli kişileri için yaptırılmıştır.
Günümüzde ziyaretçiler tarafından ilgi gösterilen bir mekandır.  Türbe, günümüze kadar ulaşabilmiş fakat özgün
halini yapılan tamiratlarla yitirmiştir. ‘Koçubaba Türbesi’ bu makalede plan,
mimari, malzeme, süsleme özellikleri bakımından tanıtılarak Anadolu Türk mimarisi
içerisindeki yeri ve önemi belirlenecektir.

Keywords

Kırıkkale, Koçubaba, Türk Sanatı, Türbe, Mimari

References

• Altın, Y. (1997). Her Yönüyle Balışeyh, İl Gazetecilik ve Matbaacılık, Kırıkkale.
• Altınsapan, E., & Parla, C. (2010). Eskişehir Zaviye ve Türbeleri, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Arık, M. O. (1969). Erken Devir Anadolu - Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri, Anadolu (Anatolia), Sayı.11, ss. 57-100.
• Günay, Ü., & Güngör, H. (2009). Başlangıçlarından Günümüze Türklerin Dini Tarihi, Rağbet Yayınları, İstanbul.
• Kahraman, S.A., & Dağlı, Y. (2013). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi, YKY Yayınları, C.1-6, İstanbul.
• Kankal, A. (2013). XVI. Yüzyılda Kırıkkale ve Çevresinde Yerleşme ve Nüfus, Geçmişten Geleceğe Kırıkkale Tarihi ve Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri, ss. 3-31.
• Kartal, A. (1998). Klasik Türk Şiirinde Lale, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Kültür Bakanlığı, Ankara K.T.V.K.B.K. Arşivi.
• Önkal, H. (1996). Anadolu Selçuklu Türbeleri, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara.
• Ulusoy, M. (2002). Koçubaba Anadolu ve Avrupa’da Türk Damgası, Ankara.
• Tuncer, O.C. (1986). Anadolu Kümbetleri, Güven Matbaası, C.1, Ankara.
• Tuncer, O.C. (1991). Anadolu Kümbetleri, Sevinç Matbaası, C.2, Ankara.
• Tuncer, O.C. (1992). Anadolu Kümbetleri, Adalet Matbaacılık, C.3, Ankara.
• Vakıflar Genel Müdürlüğü, Arşiv Genel İdari Kayıtları.
• Vakıflar Genel Müdürlüğü, Arşiv Fotoğraf ve Çizimleri.