Schmitt’in ‘Olağanüstü Hal’i ile Agamben’in ‘İstisna Hali’: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

Year 2021, Volume: 11 Issue: 2, 1395 - 1415, 29.12.2021

Damla Ercan

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.914024

Abstract

Bu çalışma, Carl Schmitt’in ‘olağanüstü hal’ ve Giorgio Agamben’in ‘istisna hali’ kavramsallaştırmalarını, sırası ile, her iki düşünürün kuramı içerisinde ele almayı ve ortak izlekler üzerinden irdelemeyi amaçlamaktadır. Bu bakımdan çalışmanın ilk bölümü Schmitt’in ‘olağanüstü hal’ kavramını, ikinci bölümü ise Agamben’in ‘istisna hali’ kavramını egemenlikle olan içkin bağlantısı, siyasallık niteliği ve hukuk ile kurduğu içsellik-dışsallık ilişkisi üzerinden incelemektedir. Çalışmanın bütününde karşılaştımalı olarak ele alındığı üzere, ‘olağanüstü hal’ ve ‘istisna hali’, her iki düşünürün kuramı içerisinde, egemenlikle içkin bir bağlantıyı ve siyasal niteliği haiz olup, hukukun askıda olduğu bir uzamı betimlemelerine karşın hukuka dışsal olarak tasavvur edilmemiştir. Schmitt’in ve Agamben’in kavramları doğrultusunda ortaya çıkan temel farkın ise, ‘olağanüstü hal’den veya ‘istisna hali’nden ‘olağan-durum’a geri dönüş hususunda ortaya çıktığı vurgulanmıştır.

Keywords

Schmitt, Agamben, Kural, Norm, İstisna, Olağanüstü Hal, İstisna Hali

References

• Agamben, Giorgio. İstisna Hali, (Çev. K. Atakay), 1. Basım, Otonom Yayınları, İstanbul, 2006
• Agamben, Giorgio. Kutsal İnsan Egemen İktidar ve Çıplak Hayat, (Çev. İ. Türkmen), 3. Basım, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2017a
• Agamben, Giorgio. Tanık ve Arşiv. Auschwitz’den Artakalanlar, (Çev. A.İ. Başgül), 2. Basım, Dipnot Yayınları, Ankara, 2017b
• Aksoy, Mete U. “Giorgio Agamben: Mesihçi Bir Siyaset Felsefesinde Kutsal İnsan ve İstisna”, Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, Yıl: 2016b; Cilt:1, Sayı: 27, (s. 43-58)
• Aksoy, Mete U. “Kutsal İnsan: Giorgio Agamben’in Egemenlik Anlatısında Kurbansal Durum, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi (FLSF), Yıl: 2016a, Cilt:1, Sayı: 22, (s. 16-40)
• Ananiadis, Grigoris. “Carl Schmitt and Max Adler: The Irreconcialiability of Politics and Democracy”, The Challenge of Carl Schmitt, (der. C. Mouffe), 1. Basım, Verso, New York ve Londra, 1999, (s.118-137)
• Böckenförde, Ernst-Wolfgang, “The Concept of Political: A Key To Understand Carl Schmitt’s Constitutional Theory”, Law as Politics. Carl Schmitt’s Critique of Liberalism, (der. D. Dyzenhaus), 1. Basım, Duke University Press, Durham ve Londra, 1998, (s.37-55)
• Cristi, Renato. Carl Schmitt and Authoritarian Liberalism, 1. Basım, University of Wales Press, Cardiff, 1998
• Dyzenhaus, David. “Introduction: Why Carl Schmitt?”, Law as Politics. Carl Schmitt’s Critique of Liberalism, (der. David Dyzenhaus), 1. Basım, Duke University Press, Durham ve Londra, 1998, (s. 1-20)
• Göztepe, Ece, “Bir Klasik Eser Olarak Carl Schmitt’in ‘Anayasa Öğretisi’”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Yıl: 2015, Cilt: 73, Sayı:1, (s. 129-180)
• Kalyvas, Andreas. “Editors’ Note”, Constellations, Yıl: 2011, Cilt: 1, Sayı: 3, (s. 288-290)
• Kardeş, M. Ertan, Schmitt’le Birlikte Schmitt’e Karşı. Politik Felsefe Açısından Carl Schmitt ve Düşüncesi, 1. Basım, İletişim Yayınları, İstanbul, 2015
• Laclau, Ernesto. “Bare Life or Social Indeterminacy?” Giorgio Agamben Sovereignty and Life (Ed. M. Calarco/ S. DeCaroli), Stanford University Press, Stanford, 2007, (s. 11-22)
• Lemke, Thomas. “ ‘A Zone of Indistinction’ – A Critique of Giorgio Agamben’s Concept of Biopolitics” Outlines, Yıl: 2005, Cilt: 1, Sayı:1, (s. 3-13)
• Lemke, Thomas. Bio-politics. An Advanced Introduction. (Çev. E.F. Trump) 1. Basım, New York University Press, New York ve Londra, 2011
• McCormick, John P., Carl Schmitt’s Critique of Liberalism Against Politics as Technology, 1. Basım, Cambridge University Press, New York, 1997
• McLoughlin, Daniel. “The Fiction of Sovereignty and the Real State of Exception: Giorgio Agamben’s Critique of Carl Schmitt. Law, Culture and the Humanities, Yıl: 2016, Cilt: 12, Sayı: 3, (s. 509-528)
• Mouffe, Chantal. “Introduction: Schmitt’s Challenge”. The Challenge of Carl Schmitt, 1. Basım, Verso, New York ve Londra, 1999, (s. 1-6)
• Murray, Alex. Giorgio Agamben, (Çev. A. Aydın), 1. Basım, Phoenix Yayınları, Ankara, 2013
• Preuss, Ulrich K., “Carl Schmitt and the Weimar Constitution”, The Oxford Handbook of Carl Schmitt, (Der. J. Meierhenrich, vd.), 1. Basım, Oxford University Press, New York, 2016, (s. 471-489)
• Prozorov, Sergei. Agamben and Politics A Critical Introduction, 1. Basım, Edinburgh University Press, Edinburgh, 2014
• Scheuerman, William, “States of Emergency”, The Oxford Handbook of Carl Schmitt, (Der. J. Meierhenrich, vd.), 1. Basım, Oxford University Press, New York, 2016, (s.547-567)
• Schmitt, Carl. Dictatorship, (Çev. M. Hoelzl ve G. Ward), 1. Basım, Polity Press, Cambridge, 2014
• Schmitt, Carl. Siyasal Kavramı, (Çev. E. Göztepe), 2. Basım, Metis Yayınları, İstanbul, 2012
• Schmitt, Carl. Siyasi İlahiyat. Egemenlik Kuramı Üzerine Dört Bölüm, (Çev. A. E. Zeybekoğlu), 5. Baskı, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2016