Yapı Kayıt Belgeli Yapılara Verilen Güçlendirme İzni

Year 2021, Volume: 11 Issue: 2, 779 - 824, 29.12.2021

Mine Kasapoğlu Turhan

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.987043

Abstract

Deprem kuşağında yer alan Türkiye, geçmişte meydana gelen büyük depremler nedeniyle çok acı tecrübeler yaşamıştır. Deprem doğal bir afet olarak kaçınılmaz olmakla birlikte, depremle mücadele için gerekli adımların atılması durumunda, can ve mal kayıplarının önüne geçmek mümkün olabilir. Yapıların güçlendirilmesi de depreme karşı alınması gereken tedbirlerdendir. Önemli olan güçlendirmenin depremden sonra değil, depremden önce yapılmasıdır. Bu nedenle, idarenin kolluk yetkilerini kullanarak gerekli denetimleri zamanında yapması gerekir. 14.02.2020 tarihli ve 7221 sayılı Kanun’la İmar Kanunu’na eklenen geçici 21. madde ile yapı kayıt belgesi verilen yapıların güçlendirilmesine imkân tanınmıştır. Bu düzenlemeye göre, yapı kayıt belgesi verilen yapılarda, ilave inşaat alanı yaratmamak koşuluyla, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre güçlendirme izni alınarak güçlendirme yapılabileceği düzenlenmektedir. Yapı kayıt belgesi ile afet risklerine hazırlık kapsamında, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış olan ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amaçlanmıştır. Yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olan yapı kayıt belgesi, yapı sahibinin beyanı esas alınarak verilmiş ve belge verilmeden önce yapının mevcut durumuna ilişkin olarak hiçbir denetim yapılmamıştır. Üstelik bu yapılarla ilgili olarak İmar Kanunu uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilmiş ve geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanması suretiyle, bu yapıların kullanımına da izin verilmiştir. Bu yüzden, bu yapılarda yapı güvenliğinin sağlanması oldukça önemlidir. Geçici bir çözüm olsa da, güçlendirme ile, bu yapıların depreme dayanıklı hale getirilmesi ve böylece can ve mal kayıpları yaşanmasının önüne geçilmesi mümkün olabilir. Bu çalışmada, yapı kayıt belgesi kavramı ve hukuki niteliği, güçlendirme kavramı, güçlendirme kapsamında olan yapılar, güçlendirme izninin kapsamı ve koşulları, güçlendirme izninin hukuki niteliği, güçlendirme izninin iptali konuları idare hukuku boyutuyla ele alınacaktır.

Keywords

Güçlendirme izni, deprem, yapı kayıt belgesi, imar barışı, yapı güçlendirme, kentsel dönüşüm, yapı ruhsatı, yapı kullanma izni

References

• ABACIOĞLU, Muhittin, İmar Barışı Af Niteliği Taşımıyor (29.5.2018) https://www.memurlar.net/haber/752088/imarda-baris-af-niteligi-tasimiyor.html (erişim tarihi 19.08.2021).
• AKYILMAZ, Bahtiyar, İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000.
• AKYILMAZ, Bahtiyar/SEZGİNER, Murat/KAYA, Cemil, Türk İdare Hukuku, 12.Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2020 (a).
• AKYILMAZ, Bahtiyar/SEZGİNER, Murat/KAYA, Cemil, Türk İdari Yargılama Hukuku 4.Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2020 (b).
• AY, İrfan, “Geçici İdari İşlem Türü Olarak TSK’da Geçici Görevlendirme İşlemi ve Bu İşlemin Benzer Geçici İdari İşlemlerle Karşılaştırılması”, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Dergisi, Yıl: 2008, Sayı:23, (s. 135-159).
• AYANOĞLU, Taner, Bireysel İdari İşlemlere Karşı Dava Açma Süresinin Başlangıcı, 1.Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• AYBAY Aydın, “Orman Kadastrosu ve 2/B Sorunu”, Orman Kadastrosu ve 2/B Sorunu Sempozyumu / Bildiriler ve Panel 17 - 18 Eylül 2004), (1.Bası, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, İstanbul, 2005, (s.50-54).
• AYBEY ERDİDAL, Didem, Riskli Alan-Riskli Yapı Tespiti ve Hukuku Sonuçları, 1.Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2020.
• BAKHOUM, Mourad M. (Ed), Case Studies of Rehabilitation, Repair, Retrofitting and Strengthening of Structures, IABSE, Zurich, 2010.
• ÇAKIR, Hüseyin Melih, “Yapı Kayıt Belgesi”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2018, Cilt: 5, Sayı: 2, (s. 15-92).
• ERBAŞ, İkbal, “Kimileri İçin Bir Fırsat, Kent İçin İse Bir Tehdit: İmar Barışı”, Mimarlık Dergisi, Yıl: 2018, Sayı: 403, (s.27-30).
• ERDOĞAN, Murat/ÖMÜRGÖNÜLŞEN, Uğur, “Yeminli Özel Teknik Bürolar: Gecekondu Sorunu, İmar Affı ve Kamu Hizmetlerinin Özel Kişilere Gördürülmesi Açılarından Bir Değerlendirme”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 1989 Cilt: 7, Sayı: 1-2, (s.173-214).
• ERKUT, Celal, İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Matbaası, Ankara, 1990. GÖZLER, Kemal/KAPLAN, Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, 20.Bası, Ekin Yayınevi, Bursa, 2018.
• GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, 10.Bası, İmaj Yayınevi, Ankara, 2011.
• GÜNGÖR, Hayrettin/MERCİMEK, Zeliha/TÜRKMEN, Cüneyt, İmar Barışı ve Yapı Kayıt Belgesi (Türkiye Barolar Birliği), http://www.tbb.gov.tr/storage/userfiles/rehber_ve_bilgi_notlari/imar_barisi.pdf, (erişim tarihi 24.06.2021).
• İSTANBUL VALİLİĞİ, Güçlendirme ve Yeniden Yapım Çalışmaları Rehber Kitabı (2014), https://www.guvenliyasam.org/wp-content/uploads/2016/02/GUCLENDIRME.pdf, (erişim tarihi 24.06.2021).
• KALABALIK, Halil, İmar Hukuku Dersleri, 8.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• KALABALIK, Halil, İmar Barışı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• KAPLAN, Gürsel, İdari Yargıda Dava Açma Süreleri, 3.Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2011.
• KASPAROĞLU, Muhammet/SURİ Leyla, “İmar Barışı”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, Yıl: 2019, Cilt: 2, Sayı: 1 (s. 47-60).
• ONAR, Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları, C.I, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1960.
• ÖZKAYA ÖZLÜER, Ilgın, “İmar Barışı Düzenlemesine Hukuki Bir Yaklaşım”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2018, Cilt: 9, Sayı: 2, (s. 313-340).
• ÖZTÜRK, Murat/ SEZER, Rıfat/KÖKEN, Ali, Yapıların Deprem Güvenliği, Güçlendirme İlkeleri ve 11 Katlı Bir Yapıda Güçlendirme Uygulaması, http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/11061.pdf, (erişim tarihi 24.06.2021).
• PEHLİVAN, Vedat, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kanunu Kapsamında İmar Barışı ve Yapı Kayıt Belgesi Hakkında Hukuki Bir İnceleme (13.07.2020), https://blog.lexpera.com.tr/2863-sayili-kultur-ve-tabiat-varliklari-koruma-kanunu-kapsaminda-imar-barisi-ve-yapi-kayit-belgesi-hakkinda-hukuki-bir-inceleme, (erişim tarihi 24.06.2021).
• SANCAKDAR, Oğuz/ BAŞAR, Cemal/YAĞCI, Pınar, “Kültürel Mirasın Afetlerde Korunmasının Hukuki ve Güvenlik Boyutu”, (Ed. Zerrin Toprak Karaman/Oğuz Sancakdar), Afetler ve Güvenlik Yönetimi, Palme Yayınevi, Ankara, 2019, (s. 179-202).
• SANCAKDAR, Oğuz/ ÖNÜT, Lale Burcu/US DOĞAN, Eser/ KASAPOĞLU TURHAN, Mine/SEYHAN, Serkan, İdare Hukuku, 8.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• SANCAKDAR, Oğuz/YAĞCI, Pınar/TAŞYILDIZ, Şükür/ÇIRAK Ezgi, Kültür ve Tabiat Varlıkları Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021. TAN, Turgut, İdare Hukuku, 2.Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.
• ULER, Yıldırım, İdari Yargıda İptal Kararlarının Sonuçları, Sevinç Matbaası, Ankara, 1970.
• ULUSOY, Ali, Türk İdare Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• YILMAZ, Dilşat, İdari İşlemin İcrailik Özelliği, 1.Bası, Astana Yayıncılık, Ankara, 2014.
• YILMAZ, Züleyha/ÇANKAYA, Fikret/KARAKAYA, Aykut, “Bina Maliyet Oranı ve Bina Güçlendirme Maliyetini Etkileyen Faktörler Arasındaki İlişki”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 2018, Sayı: 51, (s. 151-174).