KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERE YÖNELİK TİCARİ ALACAK SİGORTASI SUNULMASINI İÇEREN DEVLET DESTEKLİ SİSTEMİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR TEBLİĞ’İN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2022, Volume: 12 Issue: Özel Sayı, 456 - 481, 31.10.2022

Etem Kara

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1089371

Abstract

Dünya genelinde KOBİ’ler, inovasyon, istihdam, büyüme, ekonomik çeşitliliğin ve dayanıklılığın sağlanmasında ülke ekonomileri için anahtar rol oynamaktadır. Ancak risk yönetiminde yetersizlik, krediye erişimde güçlük, yeterli insan kaynağı ve yönetim tecrübesinde yoksunluk, KOBİ’lerin sağlıklı büyümelerinde ve verimliliğinde engel teşkil etmektedir. Her ne kadar alacak sigortası şirketleri, alacak sigortası sağlamanın yanında, alacak yönetimi, müşteri bilgileri, vadeli satış limitleri belirleme ve alacak riskinin takip hizmeti verse de KOBİ’lerin bu seçeneği pek değerlendirmediği görülmektedir. AB çapında buna gerekçe olarak ise KOBİ’lerin primleri ek yük olarak görmesi, minimum yönetim standardı için getirdiği ek idari prosedürden kaçınması, ihmal veya hatalı güven, alacak sigortasının pek bilinmemesi ve şüpheli alacakların yaratacağı sonuçlarla ilgili farkındalık eksikliği gibi sebepler gösterilmektedir. Bu nedenle devletlerin sürece müdahale etmesi ve KOBİ’lere alacak sigortası temin edecek bir destekleme sisteminin kurulması gerektiği kabul edilmektedir. Emsal örneklerde ise devletlerin, sigorta şirketlerine reasürans sağlayarak bu desteği verdiği ve sigorta şirketlerinin sisteme dahil olmasını teşvik ettiği görülmektedir. Bu yolla primlerin düştüğü, idari prosedürlerin azaldığı, KOBİ’lerin ihtiyaç duyduğu yönetim ve bilgi desteğinin sağlandığı görülmektedir. Öte yandan, bankaların KOBİ alacaklarını şüpheli alacak olarak değerlendirmesi nedeniyle kredi vermekte isteksizliği de ticari alacak sigortasıyla aşılabilmektedir. Türkiye de sigorta kanununun 33/A maddesine istinaden Bakanlar Kurulu kararı ile sistemin kurulması öngörülmüştür. 24 Aralık 2018 Tarih Ve 30635 Sayılı “Küçük Ve Orta Ölçekli İşletmelere Yönelik Ticari Alacak Sigortası Sunulmasını İçeren Devlet Destekli Sistemin Çalışma Usul Ve Esaslarına Dair Tebliğ” ile de sistemin işleyişi düzenlenmiştir. Böylece Türkiye de KOBİ’ler için geç ama önemli bir adım atmış bulunmaktadır. Yapılan düzenlemeyle de KOBİ’lerin ticari alacak sigortasına erişmesinin önündeki engellerin kaldırılmaya çalışıldığı görülmektedir.

Keywords

ALACAKSİGORTASI, KOBİ, DEVLET DESTEĞİ, REASÜRANS, PRİM

ASSESSMENT OF THE COMMUNİQUÉ ON PROCEDURES AND PRİNCİPLES OF FUNCTIONING OF THE GOVERNMENT SUPPORTED SYSTEM INVOLVING COMMERCIAL CREDIT INSURANCE PROPOSALS TO SMALL AND MEDIUM SİZED ENTERPRISES

Abstract

Throughout the world, SMEs play a key role for national economies in innovation, employment and growth, and in ensuring economic diversity and resilience. However, inadequacy in risk management, difficulty in accessing to credit, lack of adequate human resources and management experience are some obstacles to the development and productivity of SMEs. Although credit insurance companies provide services such as credit management, customer information, determining sales limits and monitoring credit risk in addition to credit insurance, it is seen that SMEs do not prefer this option. In EU-wide, reasons such as SMEs seeing premiums as an additional burden, SMEs avoiding additional procedures for minimum management standards, negligence or faulty trust, lack of knowledge on credit insurance, lack of awareness of the consequences of doubtful debts are shown as a justification. For this reason, it is argued that states should intervene in this process and that a support system should be established to provide credit insurance for SMEs. In other countries, it is seen that the government provides this support by providing reinsurance to insurance companies. So that the premiums are reduced, administrative procedures are simplified, and SMEs receive the management and information support they require. On the other hand, banks are reluctant to give loans as they consider SME credits as suspicious, and banks' reluctance can be overcome with credit insurances. Pursuant to article 33/A of the insurance law, the Council of Ministers decided to establish a system in Turkey. The functioning of the system is regulated under the “Communiqué on Procedures and Principles of the Government Supported System to Offer Commercial Credit Insurance for SME” dated 24 December 2018 and numbered 30635. In this way, Turkey has taken a late but important step for SMEs. The regulation aims to remove the barriers that prevent SMEs from getting commercial credit insurances.

Keywords

CREDIT INSURANCE, SME, GOVERNMENT SUPPORT, REASSURANCE, PREMIUM

References

• ATABEK, Reşat, Reasürans Hukuku, Banka ve Ticaret Enstitüsü, Ankara,1974
• CHATTERJEE, Arup / WEHRHAHN, Rodolfo, Insurance For Micro, Small, And Medium-Sized Enterprises, Asian Development Bank (ADB) Briefs, No. 78, April 2017.
• DANNENBERG, Henry, Quantitative Bewertung des Ausfallrisikos von Forderungsportfolios gewerblicher Unternehmen- Eine Analyse unter besonderer Berücksichtigung von Schätzunsicherheit und einer fehlenden eigenen Datenbasis im Unternehmen, Martin Luther-Universität Halle-Wittenberg, 2012.
• FAIRLIE, Robert W., Immigrant Entrepreneurs, and Small Business Owners, and their Access to Financial Capital, SBA Advocacy, 2012, https://www.sba.gov/sites/default/files/rs396tot.pdf, ( Erişim tarihi: 07.09.2021).
• HALEM, Carl Otto von, Kreditversicherung Gabler, Wiesbaden, 1964.
• HANNA John, “Credit Insurance”, University of Pennsylvania Law Review, March 1931. Volume 79, Number 5, (s.521-548).
• HE, Qihao, “Regulation by Government-Sponsored Reinsurance in Catastrophe Management”, Connecticut Insurance Law Journal, Spring 2017, Volume 23, Number 2, (s.281-326).
• HERRMANN, Harald, British Insurance Law – Preparatory Script 9/14. https://paperzz.com/doc/8613300/british-insurance-law-%E2%80%93-preparatory-script-9-14i, ( erişim tarihi: 22.09.2021). (British Insurance Law)
• HERRMANN, Harald, “§ 39. Kredit- und Kautionsversicherung”, Versicherungsrechts- Handbuch, (Hrg. Roland Michael Beckmann / Annemarie Matusche-Beckmann ), 3. Auflage, Beck-Online, München, 2015. ( § 39. Kredit- und Kautionsversicherung)
• HORSCH, Andreas / RATHMANN, Tanja Kreditrisikotransfer durch Kreditversicherung- Eine ökonomische Analyse der Prozesse, Strukturen und Regeln der Märkte für Kreditversicherungen, VVW GmbH, Karlsruhe, 2012.
• GEBERT, Yvonne / KLAPPER, Sebastian, “§ 24 Cyberversicherung”, Der Versicherungsprozess, (Hrsg. Veith / Gräfe / Gebert), 4. Auflage, Nomos, Baden, 2020.
• GRAUSCHOPF, Jürgen, “§22 Kreditversicherung”, Der Versicherungsprozess, (Hrsg. Veith/Gräfe/Gebert), 4. Auflage, Nomos, Baden, 2020.
• KAYIHAN, Şaban / GÜNERGÖK, Özcan, Sigorta Hukuku Dersleri, Gözden Geçirilmiş 5. Baskı, Seçkin, Umuttepe Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• MATSCHKE, Manfred Jürgen, Finanzierung der Unternehmung, Verlag Neue Wirtschafts-Briefe, Herne/Berlin, 1991.
• MERKIN, Rob / STEELE Jenny, Insurance And The Law Of Obligations, Oxford University Press, Oxford, 2013.
• ORER, Gürsel, “Ekonomik Kamu Düzeni ve Devletin Ekonomiye Müdahalesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Yıl :2015, Cilt 1, Sayı .6 (s. 363- 393 ).
• PAUL, Salima Y. / BODEN, Rebecca, Getting paid: lessons for and from SMEs, ACCA (the Association of Chartered Certified Accountants), London, 2012, https://www.accaglobal.com/content/dam/acca/global/PDF-technical/small-business/pol-tp-gp.pdf ( erişim tarihi: 07.09.2021)
• POWELL, T Glyndwr, Home trade credit insurance, Credit Management Handbook (Ed. Burt EDWARDS), Fifth Edition, Gower, Hampshire and Burlington 2004.
• REN, Ruilin / ZHU, Jianhua, “The Research on SMEs Loan Credit Insurance System of China”, Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 2018, Volume 246, 2018 (s.14-17).
• RIESTRA, Amparo San José, Credit Insurance in Europe Impact- Measurement and Policy Recommendations, 2003, CEPS Research Report In Finance And Banking, No. 31, Brussels, http://aei.pitt.edu/9563/2/9563.pdf, ( erişim tarihi: 08.09.2021).
• SCHNEİDER, W., “§ 29 Vertrauensschadenversicherung”, Münchener Anwaltshandbuch Versicherungsrecht, (Hrsg. Knut HÖRA), Auflage 4, C.H.Beck, Frankfurt 2017.
• YAMORI, Nobuyoshi, Japanese SMEs and the Credit Guarantee System after the Global Finansal Crisis, Cobe, 2014 (https://www.rieb.kobe-u.ac.jp/academic/ra/dp/English/DP2014-26.pdf, 07.10.2021, 18: 46).
• YAMORI, Nobuyoshi, “The 2017 Reform of Japan’s Credit Guarantee System and New Functions of Credit Guarantee Corporations”, Roles of Financial Institutions and Credit Guarantees in Regional Revitalization in Japan (Nobuyoshi Yamori / Yoshihiro Asai /Masao Ojima/Kei Tomimura/ Koji Yoneda:), Kobe University Social Science Research Series 2019, Springer, Kobe 2019, (s.43-72 ).
• ÜNAN, Samim, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Altıncı Kitap, Sigorta Hukuku, Cilt.1: Genel Hükümler, Onikilevha, İstanbul 2016.
• ÜNAN, Samim, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Altıncı Kitap, Sigorta Hukuku, Cilt II: Zarar Sigortaları, Onikilevha, İstanbul 2016.