LİMİTED ŞİRKETTE MÜDÜRLERİN YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİNİN MAHKEME TARAFINDAN KALDIRILMASI VE SINIRLANDIRILMASI HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME

Year 2022, Volume: 12 Issue: Özel Sayı, 296 - 337, 31.10.2022

Raziye Aksu Özkan

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1093885

Abstract

Bu çalışmada, limited şirkette müdürlerin yönetim ve temsil yetkisinin mahkeme tarafından kaldırılması ve sınırlandırılması durumu incelenmiştir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) madde 630/2 uyarınca her ortak, haklı sebeplerin varlığında, yöneticilerin yönetim hakkının ve temsil yetkilerinin kaldırılmasını veya sınırlandırılmasını mahkemeden isteyebilir. Buna göre, çalışmada öncelikle hükmün amacı belirlenmiş ve TTK m. 630/2’nin bu amaç açısından yerindeliği incelenmiştir. Ardından TTK m. 630/2’ye başvurmanın ilk koşulu olarak belirlenen “dava açılması” kısmında davanın tarafları ile görevli ve yetkili mahkeme ele alınmıştır. Mahkeme tarafından, müdürün yönetim veya temsil yetkisini kaldırmasının veya sınırlandırmasının koşulu, haklı sebebin bulunmasıdır. Bu sebeple, ikinci koşul “haklı sebebin varlığı” olarak tespit edilmiştir. Bu kısımda, haklı sebep kavramı ve haklı sebep örnekleri irdelenmiştir. Son olarak, mahkeme tarafından görevden alınan müdürün tazminat haklarının saklı olduğunu düzenleyen TTK m. 630/4’e değinilmiştir. Bu değerlendirmeler esnasında konuyla ilgili Yargıtay kararlarından ve İsviçre öğretisinde yer alan görüşlerden yararlanılmıştır

Keywords

Limited şirket, ortak, müdür, görevden alma, haklı sebep

References

• AKDENİZ, Umut, Limited Şirketlerde Müdürün Görevden Alınması, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• AKINCI, Elif, Limited Şirketlerde Müdürün Azli, Sayram Yayınları, Konya, 2019.
• ALTMEPPEN, Holger, Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung (GmbHG) Kommentar, 10. Basım, C. H. Beck, München, 2021.
• ANDERMATT, Adrian, “Beschränkung Der Geschäftsführung auf Einen Einzelnen Gesellschafter bei der Gmbh Unter besonderer Berücksichtigung der Abberufung des geschäftsführenden Gesellschafters”, Der Schweizer Treuhänder, Yıl: 2009, Sayı: 6-7, (s. 470-473).
• ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder / TAŞPINAR AYVAZ, Sema vd., Medenî Usul Hukuku, 7. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
• ARSLANLI, Halil / DOMANİÇ, Hayri, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C. III: Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler (TTK m. 475-484) Limited Şirketler (TTK m. 503-556), Temel Yayınları, İstanbul, 1989.
• AYHAN, Rıza / ÇAĞLAR, Hayrettin / ÖZDAMAR, Mehmet, Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 4. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• BAHTİYAR, Mehmet, Ortaklıklar Hukuku, 15. Basım, Beta Yayınevi, İstanbul, 2021.
• BEURSKENS, Michael, Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung: GmbHG, (der. Baumbach, Adolf/Hueck, Alfred), 22. Basım, C. H. Beck, München, 2019.
• BİLGİLİ, Fatih / DEMİRKAPI, Ertan, Şirketler Hukuku, 9. Basım, Dora Yayıncılık, Bursa, 2013.
• CERRAHOĞLU, M. Fadlullah, Türk Ticaret Kanununa ve Yargıtay İçtihatlarına Göre Limited Ortaklıklar Hukuku, İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, İstanbul, 1976.
• ÇAMOĞLU, Ersin, “Ticaret Kanununun Kollektif Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi ve Ortağın Çıkarılmasına İlişkin Hükümlerinin Emredici Niteliği”, Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı’nın Anısına Armağan, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1978, (s. 289-307).
• ÇAMOĞLU, Ersin, Kollektif Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi ve Ortağın Haklı Sebeple Çıkarılması, 2. Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2008.
• ÇAMOĞLU, Ersin, Limited Ortaklıklar Hukukunun Temel İlkeleri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2020.
• ERCAN, İsmail, Uygulamacılar İçin Medeni Usul Hukuku El Kitabı, 6. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• FELLMANN, Walter / MULLER, Karin, Die einfache Gesellschaft, Art. 530-544 OR, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Die einzelnen Vertragsverhältnisse, Berner Kommentar Band/Nr. VI/2/8, (der. Heinz Hausheer, Heinz/Walter, Hans Peter), Stämpfli Verlag, Bern, 2006.
• FEUZ, Christoph, Das mitgliedschaftliche Treuepflichtregime der GmbH, (der. Peter Forstmoser) Dike Verlag, Zürich/St. Gallen, 2017.
• GASSER, Urs / EGGENBERGER, Christian / STÄUBER, Richard, OR Kommentar Schweizerisches Obligationenrecht, (der. Kostkiewicz, Jolanta Kren/Wolf, Stephan/Amstutz, Marc/Fankhauser, Roland), Orell Füssli Verlag, 3. Basım, Zürich, 2016.
• HANAĞASI, Emel, Davada Menfaat, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• HANDSCHIN, Lukas / TRUNIGER, Christof, Die GmbH, 3. Basım, Schulthess Verlag, Zürich - Basel - Genf, 2019.
• HANDSCHIN, Lukas / VONZUN, Reto, Die einfache Gesellschaft, Art. 530-551 OR, Kommentar zum schweizerischen Zivilrecht, Obligationenrecht, 4. Teil: Die Personengesellschaften, 4. Basım, Schulthess Verlag, Zürich - Basel - Genf, 2009.
• HEILMEIER, Matthias, BeckOK GmbHG, (der. Ziemons, Hildegard/Jaeger, Carsten/Pöschke, Moritz), 49. Basım, C. H. Beck, München, 2021.
• JORG, S. Florian, Personengesellschaftsrecht (Art. 530-619 OR), (der. Schütz, Jürg G.), Stämpfli Verlag, Bern, 2015.
• JUNG, Peter, Personengesellschaften und Aktiengesellschaft – Vergütungsverordnung, Art. 530-771 OR – VegüV, (der. Roberto, Vito/Trüeb, Hans Rudolf), 3. Basım, Schulthess Verlag, Zürich - Basel – Genf, 2016.
• KANDIRALIOĞLU CUYLAN, Pınar Çağla, “Müdürlerin Haklı Sebeplerin Varlığı Halinde Azli veya Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2017, Cilt: 16, Sayı: 2, (s. 71-95).
• KARAAHMETOĞLU, İsmail Özgün, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Limited Şirketin Temsili, 2. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018. KARSLI, Abdurrahim, Medeni Muhakeme Hukuku, 5. Basım, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2020.
• KAYA, Ali, “Limited Şirket Müdürünün Haklı Sebeple Mahkeme Kararıyla Azli ve Azlin Doğurduğu Hukuki Sonuçlar”, Legal Hukuk Dergisi, Yıl: 2018, Cilt: 16, Sayı: 191, (s. 5087-5140).
• KRATZ, Brigitta, GmbH, Genossenschaft, Handelsregister und Wertpapiere – Bucheffektengesetz, Art. 772-1186 OR und BEG, (der. Riberto, Vito/Trüeb, Hans Rudolf), 3. Basım, Schulthess Verlag, Zürich - Basel - Genf, 2016.
• KURU, Baki/AYDIN, Burak, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 6. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• OETKER, Hartmut, Gesellschaftsrecht, (der. Henssler, Martin/Strohn, Lutz), 5. Basım, C. H. Beck, 2021.
• ÖNEN, Ergun, İnşaî Dava (İnşaî Hak-İnşaî Dâva-İnşaî Hüküm İnşaî Tesir), Olgaç Matbaası, Ankara, 1981.
• PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukuku Temel Bilgiler, 15. Basım, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• POROY, Reha / TEKİNALP, Ünal / ÇAMOĞLU, Ersin, Ortaklıklar Hukuku I, 14. Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2019.
• PULAŞLI, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, C. IV, 4. Basım, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• SARI, Suat, Vekalet Sözleşmesinin Tek Taraflı Olarak Sona Erdirilmesi, Beşir Kitabevi, İstanbul, 2004.
• SELİÇİ, Özer, Borçlar Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1976.
• SEVİ, Ali Murat, “Limited Şirkette Müdürün ve Diğer Yöneticilerin Yönetim ve Temsil Yetkilerinin Mahkemece Kaldırılması veya Sınırlandırılması”, (der. Alışkan, Murat/Mersin, Bilge Utkan/Sarıkaya, Sinan), Sermaye Şirketleri Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu (Tebliğler-Tartışmalar, 19 Haziran 2019), On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2020, (s. 421-454).
• SIFFERT, Rino / FISCHER, Marc Pascal / PETRIN, Martin, GmbH-Recht Revidiertes Recht der Gesellschaft mit beschränkter Haftung (Art. 772-827 OR), Stämpfli Verlag, Bern, 2008.
• STEPHAN, Klaus Dieter / TIEVES, Johannes, Münchener Kommentar zum GmbHG, (der. Fleischer, Holger/Goette, Wulf), 3. Basım, C. H. Beck, München, 2019.
• ŞENER, Oruç Hami, Yargıtay Kararları Işığında Limited Ortaklıklar Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• ŞENER, Oruç Hami, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, 4. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• TEKİNALP, Ünal, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, 5. Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2020.
• WATTER, Rolf, Basler Kommentar Obligationenrecht II Art. 530-964 OR, (der. Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Watter, Rolf), 5. Basım, Helbing Lichtenhahn, Zürich, 2016.
• WICKE, Hartmut, Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung (GmbHG), 4. Basım, C. H. Beck, München, 2020.
• YAVUZ, Mustafa, “Limited Şirketlerde Müdürlerin Mahkeme Kararıyla Azli”, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 2016, Sayı: 282, (s. 72-79).
• YILDIRIM, Ali Haydar, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’na Göre Limited Ortaklık Müdürünün Hukuki Durumu, Güncel Hukuk Yayınları, İzmir, 2008.
• YILDIRIM, Ali Haydar, 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu'na Göre Limited Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi, Dora Yayıncılık, Bursa, 2013.
• YILDIZ, Şükrü, Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Limited Şirketler Hukuku, Arıkan Yayınları, İstanbul, 2007.