İDDİA PAZARLIĞI (PLEA BARGAINING) İLE SERİ MUHAKEME USULÜ ÜZERİNE MUKAYESELİ BİR İNCELEME

Year 2023, Volume: 13 Issue: 1, 165 - 188, 29.06.2023

M. Nureddin Bozalan

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1257908

Abstract

7188 sayılı kanun ile Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 250. maddesinde düzenlenen seri muhakeme usulü, şüphelinin usulü kabul etmesine hukuki sonuç bağlayan ve yargılanma hakkında feragat etmesi karşılığında alacağı cezanın indirilmesini öngören bir yöntemdir. İddia pazarlığı ise kısaca savcı ile şüpheli ya da sanık arasında yapılan pazarlık sonucunda yargılanma hakkından feragat karşılığı yaptırımın hafifletilmesi ya da ortadan kaldırılması ile sonuçlanabilen bir usuldür. Bu iki müessese birçok benzerliğe sahip olmakla birlikte önemli farklılıklara da sahiptir. Bu çalışmada söz konusu farklılıklar sistematik olarak incelenmiştir.

Keywords

ceza muhakemesinde alternatif usuller, seri muhakeme usulü, iddia pazarlığı, ikrar, 7188 sayılı kanun

References

• Alkon C, ‘Plea Bargaining as a Legal Transplant: A Good Idea for Troubled Criminal Justice Systems’ (2010) Transnational Law & Contemporary Problems 355.
• Alschuler A, ‘The Prosecutor's Role in Plea Bargaining’ (1968) 36 University of Chicago Law Review 50.
• Aygörmez Uğurlubay G A ve Haydar N ve Korkmaz M, ‘Serî Muhakeme Usûlüne İlişkin Sorunlar’ (2019) 1 Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 255.
• Bacaksız P, ‘İddianame Pazarlığı (Plea Bargaining)’ (2008) 3 Ceza Hukuku Dergisi 151.
• Balo Y S ve Çetintürk E, ‘Amerika Birleşik Devletleri Ceza Hukuku Uygulamasında Savcı-Sanık Pazarlığı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği’ (2013) 17 Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1243.
• Başarır G, ‘Seri Muhakeme ve Basit Yargılama Usullerinin Değerlendirilmesi’ (2020) 6 Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 289.
• Baytaz A B, ‘Seri Muhakeme Usulü’ (2020) 8 Journal of Penal Law and Criminology 227.
• Bibas S, ‘Plea Bargaining Outside the Shadow of Trial’ (2004) 117 Harward Law Review 2463.
• Birtek F, Ceza Muhakemesinde İkrar (Adalet Yayınevi 2018). Centel N ve Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku (Beta Yayınevi 2021).
• Easterbrook F H, ‘Plea Bargaining as Compromise’ (1992) 101 Yale Law Journal 1969.
• Erdem M R ve Şentürk C, ‘Ceza Muhakemesi Hukukunda Yeni Bir Kurum Olarak Seri Muhakeme Yöntemi (CMK m. 250)’ (2019) 14 Ceza Hukuku Dergisi 573.
• Heumann M, ‘Plea Bargaining’, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Pergamon 2001) 11507.
• Hodgson J, ‘Plea Bargaining: A Comparative Analysis’, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (2nd edition, Vol 18. Oxford: Elsevier) 226.
• Karakehya H ve İnce Tunçer A, Seri Muhakeme ve Basit Yargılama (Adalet Yayınevi 2021).
• Kaşlı E, Ceza Adaleti Sisteminde İtham Pazarlığı (Plea Bargaining) (Seçkin Yayıncılık 2017).
• King N J ve Wright R F, ‘The Invisible Revolution in Plea Bargaining Managerial Judging and Judicial Participation in Negotiations’ (2016) 95 Texas Law Review 325.
• Koç Z, ‘Karşılaştırmalı Hukuk ve Uluslararası Mahkeme Kararları Işığında Seri Muhakeme Usulüne Farklı Bir Bakış: Masum Kişilerin Cezalandırılması Tehlikesi’ (2020) 15 Ceza Hukuku Dergisi 607.
• Langer M, ‘From Legal Transplants to Legal Translations: The Globalization of Plea Bargaining and the Americanization Thesis in Criminal Procedure’ (2004) 45 Harvard International Law Journal 1.
• Maffei S, ‘Negotiations ‘on Evidence’ and Negotiations ‘on Sentence’: Adversarial Experiments in Italian Criminal Procedure, Journal of International Criminal Justice’ (2004) 2 1050.
• Özbek V Ö, Doğan K ve Bacaksız P, Ceza Muhakemesi Hukuku (15. Baskı Seçkin Yayıncılık 2022).
• Schulhofer S J ve Nagel I H, ‘Plea Bargaining under the Federal Sentencing Guidelines: Guideline Circumvention and its Dynamics in the Post-Mistretta Period’ (1997) 91 Northwestern University Law Review 1284.
• Scott R E ve Stuntz W J, ‘Plea Bargaining as Contract’ (1992) 101 Yale Law Journal 1909.
• Sigman S M, ‘An Analysis of Rule 11 Plea Bargain Options’ (1999) 66 University of Chicago Law Review 1317.
• Şahin C, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtirazda İncelemenin Kapsamı’ (2013) 19 Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan) 283.
• Taner F G, ‘Seri Muhakeme ve Müdafiin Rolü’ (2022) Osmaniye Barosu Dergisi 1.
• Thaman S C, Plea-Bargaining, Negotiating Confessions and Consensual Resolution of Criminal Cases (General Reports of the XVIITH Congress of the International Academy of Comparative Law, Ed. Katharina Boele-Woelki -
• Sjef van Erp, Utrecht: Eleven International Publishing 2007) 971-972; 2020 Annual Report and Sourcebook of Federal Sentencing Statistics.
• Tosun Ö, ‘Ceza Davasının Açılmasında Sistemler’ (1968) 34 İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 42.
• Yavuz H A, Ceza Muhakemesinde Kovuşturmaya Alternatif Yöntemler (Adalet Yayınevi 2020).
• Yenisey F ve Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku (10. Baskı Seçkin Yayıncılık 2022).
• Yenisey F, ‘Ceza Muhakemesi Süjelerinin İradelerinin Ceza Muhakemesinin Yürüyüşüne Etkisi Sorunu’ (2013) 19 (2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 453.
• Yılmaz Y, Ceza Muhakemesinde Pazarlık Yöntemleri ve Kovuşturmaya Alternatif Bir Yöntem Olarak Seri Muhakeme Usulü (Der Yayınları 2022).
• Yücel M T, ‘Ceza Adaletinde Sapmalar’ (2013) 25 (105) TBB Dergisi 11.