CENEVRE SÖZLEŞMELERİNİN UYGULANDIĞI SİLAHLI ÇATIŞMA ORTAMLARINDA DÜZENLİ ORDU MENSUBU OLMAYAN YABANCI SAVAŞÇILARIN VARLIĞI VE BUNLARIN YARATTIĞI SORUNSALLAR

Year 2023, Volume: 13 Issue: 1, 76 - 106, 29.06.2023

Ertan Kiraz , Erdem İlker Mutlu

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1290335

Abstract

Silahlı çatışmaların gerçekleştiği bölgelere çatışmaya taraf olmayan ve çatışmanın ülkesel alanında gerçekleşmediği diğer devletlerin vatandaşlarının gitmesi ve çatışan tarafların saflarında görev yapmaları savaşların tarihi kadar eskilere dayanmaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde “yabancı savaşçı” olgusu tarihsel süreç içerisinde tecrübe edilmiş bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Vatandaşı olmadığı devletin ordularında kimi zaman paralı asker kimi zaman ise bireysel veya grup halinde çatışan şahıslar “yabancı savaşçı” olarak ifade edilmekte olup günümüzde de farklı motivasyonlarla devam etmektedir. Silahlı çatışma ortamlarında bu grup tarafından ihlal edilen silahlı çatışma hukuku kuralları kapsamında kimlerin ne şekilde sorumlu olacağı tartışmalara neden olmaktadır. İhlal edilen bu kurallardan dolayı yabancı savaşçıların bireysel cezai sorumluluğu ile yabancı savaşçıları kullanan devletlerin uluslararası sorumluluğu analiz edilmiştir.

Keywords

Yabancı Savaşçı, Bireysel Cezai Sorumluluk, Devletlerin Uluslararası Sorumluluğu

References

• Acer Y ve Kaya İ, Uluslararası Hukuk Temel Ders Kitabı (Seçkin Yayıncılık 2022).
• Amador FVG, Sohn, LB ve Baxter, RR, Recent Codification Of The Law Of State Responsibility For Injuries To Aliens (Oceana Pub. 1974).
• Anzılottı D, Devletler Hukuku (Çev. Sahir Erman) (İsmail Akgün Matbaası 1946).
• Batur Yamaner M, Silahlı Çatışmalarda Sivillerin Korunması (Arıkan Kitabevi 2007).
• Becker T, Terrorism and the State, Rethinking the Rules of State Responsibility, (Hart Pub. 2006).
• Bederman D, International Law in Antiquity (Cambridge 2004).
• Bedjaoui M, “Responsibility Of States: Fault And Strict Responsibility,” Encyclopedia Of Public International Law, Rudolf Bernhardt (eds) (10) (Elsevier Science Pub. 1987).
• Bilsel C, Devletler Hukuku, Birinci Kitap, Devletler (Kenan Basımevi 1941).
• Bozkurt E, Kütükçü MA ve Poyraz Y, Devletler Hukuku (Yetkin Yayınları 2015).
• Bugnion F, ‘Just Wars, Wars Of Aggression And International Humanitarian Law’ (2002) 84(847) International Review Of The Red Cross 523-546.
• Byers, M, Soykırımdan Son Kırıma-Savaş Hukuku (Detay Yayıncılık 2007).
• Çakmak C, Uluslararası Hukuk Giriş, Teori ve Uygulama (Ekin Yayınevi 2014).
• Çona Ö, Suriye Krizinde Uluslararası Güç Mücadelesi: Vekâlet Savaşları (Nobel Bilimsel Eserler 2018).
• Dönmezer S ve Erman S, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku (11. Baskı Beta Basım Yayım Dağıtım 1994).
• Durch WJ, ‘Introducıion’ The Evolution of United Nations Peacekeeping, Case Studies And Comparaliye Analysis (St. Martin’s Press 1993).
• Erendor ME, ‘Silahlı Çatışma Hukuku İlkelerinin Değerlendirilmesi: Askeri Gereklilik, Gereksiz Acı ve Istırabın Önlenmesi ve Onur’ (2019) 8(2) Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 1991-2009.
• Fleck D, The Handbook of Humanitarian Law in Armed Conflicts (Oxford University Press 1995).
• Fleck D, ‘International Accountability for Violations of the ‘Ius in Bello,’ the Impact of the ICRC Study on Customary International Humanitarian Law’ (11) Journal of Conflict and Security Law 179-199.
• Frye E, ‘Private Military Firms in the New World Order: How Redefining Mercenary Can Tame the Dogs of War’ (2005) 73(6) Fordham Law Review 2607-2664.
• Graditzky T, ‘Individual Criminal Responsibility for Violations of International Humanitarian Law Committed in Non-International Armed Conflict’ (1998) (822) International Review of The Red Cross (IRRC) 29-56.
• Green LC, ‘Crimes Under the I. L. C. 1991 Draft Code’ War Crimes in International Law, Yoram Dinstein-Mala Tabory (ed) (Martinus Nijhoff Publishers 1996).
• Greppi E, ‘The Evolution of Individual Criminal Responsibility under International Law’ (1999) 81(835) IRRC 531-553.
• Gündüz A, Milletlerarası Hukuk: Konu Anlatımı, Temel Belgeler, Örnek Kararlar, Reşat Volkan Günel (ed) (Beta Yayınları 2014).
• Henckaerts JM ve Doswald-Beck L, Uluslararası İnsancıl Teamül Hukuku Cilt 1: Kurallar, A. Emre Öktem, Melike Batur
• Yamaner, Dolunay Özbek, Bleda R. Kurtdarcan, Mehmet Cengiz Uzun ve Abdullah Kaya (çev) (Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 2005).
• ICJ, Legality Of The Threat Or Use Of Nuclear Weapons Advisory Opinion Of 8 July 1996, https://www.icj-cij.org/files/case-related/95/095-19960708-adv-01-00-en.pdf
• ICRC IHL Database, Declaration Renouncing the Use, in Time of War, of Explosive Projectiles Under 400 Grammes Weight, https://ihl-databases.icrc.org/assets/treaties/130-ıhl-6-en.pdf
• Kalshoven F, The Law of Warfare (Sijlhoff 1973).
• Kocatepe A, Silahlı Çatışma Hukuku Açısından Cenevre Sözleşmeleri ve Ek Protokolleri El Kitabı, (Harp Akademileri Komutanlığı 2009).
• Mathieu F ve Dearden N, Corporate Mercenaries: the Threat of Private Military and Security Companies (War On Want 2006) 7.
• Meray SL, Uluslararası Hukuk Ve Örgütler (Ankara Üniversitesi Basımevi 1979).
• Mccormack S, ‘Private Security Contractors in Iraq Violate Laws of War’ (2007) 31(1) Suffolk Transnational Law Review 75-101.
• Milliard TS, ‘Overcoming Post-Colonial Myopia: a Call to Recognize and Regulate Private Military Companies’ (2003) 173 Military Law Review 1-26.
• Mora MRG, International Responsibility for Hostile Acts of Private Persons Against Foreign States (The Hague 1962).
• Mumford A, Proxy Wars (Cambridge 2013).
• Nollkaemper A, ‘Concurrence Between Individual Responsibility and State Responsibility in International Law’ (2003) 53(3) The International And Comparative Law Quarterly 615-640.
• Palwankar U, ‘Applicability of International Humanitarian Law to United Nations Peace-Keeping Force’ (1993) (294) International Review of the Red Cross 225-240.
• Pazarcı H, Uluslararası Hukuk Dersleri, II. Kitap (Turhan Kitapevi 1990).
• Schwarzenberger G, International Law as Applied by International Courts and Tribunals I, (Sicvens and Sons 1968).
• Shaw MN, International Law (Cambridge University Press 1997).
• Singer, Peter W., Kiralık Ordular - Özel Askeri Şirketler, Gözde Aral ve İsmail Yaman (çev) (Timaş Yayınları 2009).
• Sunga L, Individual Responsibility in International Law for Serious Human Rights Violations (Springer 1992). Şen YF, ‘Yabancı Terörist Savaşçılar’ Radikalleşme Şiddet ve Terörizm, S. Z. Haklı (ed) (Polis Akademisi Yayınları 2018) 189-211.
• Tezcan D, Erdem MR ve Önok RM, Uluslararası Ceza Hukuku (2014).
• Tütüncü AN, İnsancıl Hukuka Giriş (Beta Basım 2012).
• Tonkin H, State Control over Private Military and Security Companies in Armed Conflict (University Of Oxford 2011).
• Walzer M, Haklı Savaş-Haksız Savaş, Tarihten Örneklerle Desteklenmiş Ahlaki Bir Tez, (Boğaziçi Yayınevi 2010). Yalçınkaya H, ‘Özel Askeri Sektörün Oluşumu ve Savaşların Özelleşmesi’ (2006) 61(3) Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 247-277.