TIP HUKUKU ÇERÇEVESİNDE KİŞİSEL SAĞLIK VERİLERİNİN İHLALİNDEN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK

Year 2024, Volume: 14 Issue: 2, 219 - 253, 31.12.2024

Abdurrahim Altun

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1509011

Abstract

Kişisel sağlık verilerini korumak pek çok açıdan mühimdir. Kişinin sağlığına ilişkin bilgiler çoğu zaman mahrem bilgi niteliğinde olup bunun başkaları tarafından öğrenilmesi istenmez. Kimi zaman ise kişideki sağlık problemi, onun toplumdan tecrit edilmesine sebep olabilir. Hatta sağlık durumunun ifşa olmasını istemeyen kişiler, sağlık hizmetinden faydalanmaktan imtina edebilir. Öte yandan kişisel sağlık verilerinin işlenmesi pek çok açıdan fayda sağlamaktadır. Kişisel sağlık verileri işlenerek zamandan tasarruf edilmekte, verim arttırılmakta, kayıtlara erişebilirlik kolaylaşmakta, veri sahibine ilişkin ayrıntılı bilgiye erişilerek daha doğru teşhislerde bulunulmaktadır. Birbiriyle çatışan bu iki menfaat arasında uygun dengeyi bulabilmek adına pek çok normatif düzenleme yapılmıştır.
Kişisel sağlık verilerini korumak noktasında ehemmiyet kesbeden diğer bir husus ise günümüzdeki teknolojik gelişim ve özellikle yaygın internet kullanımıdır. Bu sayede geçmişte elle tutulan bilgiler bir anda dijital ortamlarda muhafaza edilmeye başlamış, böylece verilerin ihlali de kolaylaşmıştır. Kişisel verilere gerekli korumayı sağlamak için Kişisel Verilerin Korunması Kanunu yürürlüğe girmiştir. Kanun’da genel olarak kişisel verilerin hangi usullere göre işlenebileceği, verilerin güvenliği için veri sorumlusunun yükümlülükleri, ihlal hâlinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun verebileceği idari para cezaları düzenlenmiştir. Fakat kişisel sağlık verilerinin ihlaline bağlı olarak başvurulabilecek hukuki imkânlar bu kanunun çizdiği çerçeve ile sınırlı değildir. Bunun dışında ihlalin kaynağı hekim/hastane ise sözleşmeye, haksız fiile ya da vekaletsiz iş görmeye dayanan bir sorumluluk söz konusu olabilir. Bunlar dışında hekim açısından mesleki etik sorumluluğu veya disiplin sorumluluğu da ortaya çıkabilir.

Keywords

Kişisel Veri, Özel Nitelikli (Hassas) Kişisel Veri, Kişisel Verilerin İhlali, Hukuki Sorumluluk, Tazminat

References

• Abik Y, ‘Kişisel Sağlık Verilerinin Medeni Hukuk Bakımından Korunması’ içinde Hakan Hakeri ve Cahid Doğan (editör), II. Uluslararası Tıp Hukuku Kongresi Bildirileri Kitabı (Adalet 2018) 537-619
• Akkurt SS, ‘Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesine ve Covid-19 Pandemisi Sürecinde Mobil Uygulamalarla Paylaşılmasına Hukukî Bir Bakış’ (2020) 19 İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 142-160
• Aksoy HC, Medeni Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel Verilerin Korunması (1. Bası, Çakmak 2010)
• Altundiş M, ‘Tıbbi Kişisel Verilerin Tutulması ve Korunması Yükümlülüğü ve İdarenin Bu Yükümlülüğünü Yerine Getirmemesinden Doğan Sorumluluğu’ [2016] Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 311-351
• Ayan HA, ‘İşçinin İşe Alınmasında Politik Görüşün Araştırılması’ (2024) 7 Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1-26
• Ayan M, Tıbbî Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk (1. Bası, Kazancı Kitap Ticaret A Ş 1991)
• Badur E, ‘Kişisel Verilerin Kişiliğin Başlangıcı ve Sonu Ötesinde Korunması’ (2023) 27 Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3-32
• Bayındır H, Özel Sağlık Kurumları Kapsamında Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Korunması (1. Bası, On İki Levha 2020)
• Büyükay Y, ‘Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü’ (2004) VIII Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi 383-396
• Çekin M, ‘6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun’un Big Data (Büyük Veri) ve İrade Serbestisi Açısından Değerlendirilmesi’ (2016) 74 İstanbul Hukuk Mecmuası 629-644
• Çekin MS, Avrupa Birliği Hukukuyla Mukayeseli Olarak 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (1. Bası, On İki Levha 2018)
• Demir M, Tıbbî Sorumluluk Hukuku (1. Bası, Yetkin 2018)
• Dural M ve Öğüz T, Türk Özel Hukuku Cilt II (20. Bası, Filiz 2019)
• Dülger MV, ‘Sağlık Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması ve Hasta Mahremiyeti’ (2015) 1 İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 43-80
• Ekmekçi Ö ve diğerleri, Kişisel Verilerin Korunması Hukuku (1. Bası, On İki Levha 2024)
• Elbir N, Kişiliğin Korunması Bağlamında İşçiye Ait Kişisel Verilerin Korunması (1. Bası, Yetkin 2020)
• Erarslan-Türkmen S, Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinde Açık Rızanın Aranmadığı Hâller (1. Bası, On İki Levha 2019)
• Eren F, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (11. Baskı, Legem 2023)
• Günay B, Kişiliğin Korunması Kapsamında Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Kullanılması Nedeniyle Hukuki Sorumluluk (Seçkin 2023)
• Hakalmaz E, Hekimlik Sözleşmesi Bağlamında Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Korunması (1. Bası, On İki Levha 2021)
• Hakeri H, Tıp Hukuku (10. Bası, Seçkin 2015)
• İmançlı C, Kişisel Sağlık Verilerinin Korun(a)Mamasından Doğan Özel Hukuk Sorumluluğu (1. Bası, On İki Levha 2020)
• İzgi MC, ‘Mahremiyet Kavramı Bağlamında Kişisel Sağlık Verileri’ (2014) 1 Türkiye Biyoetik Dergisi 25-37
• Kılıçoğlu AM, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (25. Bası, Turhan 2021)
• Kılınç D, ‘Anayasal Bir Hak Olarak Kişisel Verilerin Korunması’ (2012) 61 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1089-1169
• Kulular İbrahim MA ve Gökdaş EF, ‘Büyük Veri ve Mobil Uygulamalarda İşlenen Kişisel Verilerin (Sağlık Verileri) Hukuka Uygunluk Sorunu’ [2024] Adalet Dergisi 543-570
• Küzeci E, Kişisel Verilerin Korunması (2. Bası, Turhan 2018)
• Oğuzman MK ve Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1 (16. Bası, Vedat 2018)
• Oğuzman MK, Seliçi Ö ve Oktay-Özdemir S, Kişiler Hukuku (17. Bası, Filiz 2018)
• Orak B, Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması (1. Bası, Yetkin 2020)
• Ömür RC, ‘Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması ve Hastanelerin Sorumluluğu’ (2018) XV Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 133-180
• Özdemir H, Elektronik Haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması (1. Bası, Seçkin 2009)
• Özkan F, ‘Kişisel Sağlık Verilerinin Korunmasının Pozitif Temelleri ve AİHM Kararlarından Örnekler’ (Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi 2018)
• Öztürk B, Altınok Çalışkan E ve Seyhan S, Kişisel Verilerin Korunması Hukuku (3. Bası, Seçkin 2024) Somer P, ‘Tıbbi Kayıtlar’ (2010) 526-533
• Şahin AA, Türk İdare Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması (Yetkin 2023)
• Tandoğan H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt II (5. Bası, Vedat 2010)
• Taşatan C, Hekimin Kayıt Tutma Yükümlülüğü Kapsamında Tıbbi Kayıtlar (1. Bası, On İki Levha 2017)
• Taştan FG, Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması (2. Bası, On İki Levha 2017)
• Tunçomağ K, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (6. Bası, Sermet Matbaası 1976)
• Türe G, İş Sözleşmesinin Kurulması (1. Bası, Lykeion 2021)
• Yelmen A, ‘Kişisel Sağlık Verilerinin Elektronik Ortamda İşlenmesi Üzerine Bir Değerlendirme’ (2023) 18 Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 743-805
• Yeşilyurt A, ‘Hastanın Kişisel Verilerinin Korunması ve İdarenin Yükümlülükleri’ (2014) IX Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 216-277
• Yılmaz SS, Tıp Alanında Kişisel Verilerin Açıklanması Suçu (3. Bası, Seçkin 2019)
• Yücedağ N, ‘Medeni Hukuk Açısından Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun Uygulama Alanı ve Genel Hukuka Uygunluk Sebepleri’ (2017) 75 İstanbul Hukuk Mecmuası 765-790
• Zevkliler A ve Gökyayla KE, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri (18. Baskı, Turhan Kitabevi 2018)