KONKORDATODA ÇEK ALACAKLILARININ DURUMU

Year 2025, Volume: 15 Issue: 3, 153 - 183, 01.12.2025

Selin Sayin Şahin

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1796859

Abstract

Konkordato, vadesi geldiği halde borçlarını ödeyemeyen ya da vadesinde ödemeyecek durumda olan borçlunun teklif etmiş olduğu projenin, alacaklıların yeterli çoğunluğu ile kabul edilmesi ve projenin mahkeme tarafından tasdik edilmesi ile sonuç doğuran, borçluya borçlarını yapılandırma imkânı tanıyan bir kurumdur. Konkordato sürecine girmiş olan borçlunun borçları maddi hukuk bakımından çeşitli hukuki ilişkilerden doğmuş olabilir. Bu kapsamda ticari hayatta oldukça yaygın bir şekilde kullanılan çeke bağlı bir alacağın da konkordato kapsamında ödenmesi gündeme gelebilir. Esasen çek, bir ödeme aracıdır, bu sebeple çekte bir vade yaratılması mümkün değildir. Buna karşılık hukuk uygulamamızda çek bir kredi aracı olarak da kullanılmış, bu kapsamda ileri tarihli çek uygulaması yaygınlaşmıştır. Bu gelişmeye kayıtsız kalamayan kanun koyucu ise bu hususu yasal düzenlemeye kavuşturmuştur. Konkordato kapsamında ileri tarihli bir çek bakımından tartışma doğuran iki husus bulunmaktadır. Bunlardan ilki konkordatodan önce bankalara temlik ya da tahsil cirosuyla devredilen çeklerin, konkordato sürecinde borçluya iade edilip edilmeyecekleri meselesidir. İkincisi ise konkordato talebinden önce düzenlenen ileri tarihli çeklerin, mühlet içinde bankaya ibraz edilmesi halinde çek hesabında karşılığı varsa bu karşılığın ödenip ödenmeyeceği, karşılığı yoksa karşılıksızdır işleminin yapılıp yapılmayacağı hususlarıdır.

Keywords

Konkordato , çek , ileri tarihli çek , karşılıksız çek , tedbir kararı

STATUS OF CHECK CREDITORS IN CONCORDAT

Abstract

Concordat is an institution that allows the debtor to restructure its debts, which results in the acceptance of the project proposed by the debtor who cannot pay its debts when due or is unable to pay its debts when due, with a sufficient majority of creditors and the approval of the project by the court. The debts of the debtor who has entered into the concordat process may have arisen from various legal relations in terms of substantive law. In this context, the payment of a receivable based on a check, which is widely used in commercial life, may also be considered within the scope of concordat. In fact, a check is a means of payment, therefore, it is not possible to set a maturity date for a check. On the other hand, in our legal practice, the check has also been used as a credit instrument, and in this context, the practice of post-dated checks has become widespread. The legislator, who could not remain indifferent to this development, has legalized this issue. There are two controversial issues regarding a post-dated check within the scope of the concordat. The first of these is whether the checks transferred to the banks by assignment or collection endorsement before the concordat will be returned to the debtor during the concordat process. The second one is whether the post-dated checks issued before the concordat request, if presented to the bank within the respite period, will be paid if there is a provision in the checking account, and if there is no provision, whether a bounced transaction will be made.

Keywords

Concordat , check , post-date check , bounced check , injunction

References

• Albayrak H, İflâs Dışı Adi Konkordatoda Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Sonuçları (1. Baskı, Yetkin Yayınevi 2020).
• Altay S ve Eskiocak A, Konkordato ve Yeniden Yapılandırma Hukuku (5. Baskı, Vedat Kitapçılık 2019).
• Arslan R, Yılmaz E, Taşpınar Ayvaz S ve Hanağası E, İcra ve İflâs Hukuku (11. Baskı, Yetkin Yayınevi 2025).
• Aşık İ, Oruç Y, Tok O ve Saçar ÖF, İcra ve İflâs Hukuku (3. Baskı, Seçkin Yayınevi 2024).
• Atalay O, ‘Konkordato Reformu Hakkında Değerlendirmeler’ içinde Özekes M (edt), 7101 Sayılı Kanunla Konkordato ve Elektronik Tebligat Konularında Getirilen Yenilikler (1. Baskı, Oniki Levha Yayınevi 2018).
• Bahtiyar M, Taşdelen N, Biçer L ve Hamamcıoğlu E, Kıymetli Evrak Hukuku (2. Baskı, Beta Yayınevi 2025).
• Belgesay MR, İcra ve İflâs Hukuku Sentetik Bölüm (2. Baskı, Fakülteler Matbaası 1953).
• Berkin N, İflâs Hukukunda Konkordato (1. Baskı, İsmail Akgün Matbaası 1949).
• Bozer A ve Göle C, Kıymetli Evrak Hukuku (11. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 2024).
• Börü L, ‘Adi Konkordatoda Alacaklıların Alacaklarını Bildirmesi’ (2019) 10(1) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 173-186.
• Börü L, İflâs Dışı (Adi) Konkordatoda Alacaklılar Toplantısı (1. Baskı, Yetkin Yayınevi 2023).
• Büyükşişli A, Karşılıksız Çeke Bağlanan Sonuçlar (1. Baskı, Seçkin Yayınevi 2020).
• Dırenisa E, ‘Konkordatoda Takas’ (2020) 15(189-190) Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 493-548. Duran R, Konkordato Mühleti ve Alacaklılar Bakımından Sonuçları (1. Baskı, Yetkin Yayınevi 2020).
• Erdönmez G, ‘Konkordato Mühletinin Alacaklılara Etkisi’ içinde Özekes M (edt), Medeni Usul ve İcra İflâs Hukukunun Güncel Sorunları II (1. Baskı, Oniki Levha Yayınevi 2020).
• Görgün LŞ, Börü L ve Kodakoğlu M, İcra ve İflâs Hukuku (5. Baskı, Yetkin Yayınevi 2024).
• Haşhaş A, ‘Zaruret Doktrini Çerçevesinde Konkordato Projesine Tâbi Bir Borcun Tasdik Kararından Önce Ödenmesi’ (2024) 26(1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 557-586.
• Işık S, ‘7101 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde Adi Konkordatoda Mühletin Müstakbel Alacakların Devri Üzerindeki Etkisi’ (2022) 28(1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 407-440.
• Karakehya H ve Boran Güneysu N, ‘Konkordatonun Çekle İlgili Karşılıksızdır İşlemi Yapılmasına Sebebiyet Verme Suçundan Kaynaklı Cezai Sorumluluğa Etkisi’ (2019) 23(4) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3-46.
• Karslı A, İcra ve İflâs Hukuku (4. Baskı, Filiz Kitabevi 2022).
• Kendigelen A ve Kırca İ, Kıymetli Evrak Hukuku (8. Baskı, Oniki Levha Yayınevi 2024).
• Kendigelen A, Çek Hukuku (6. Baskı, Oniki Levha Yayınevi 2021).
• Köksoy M, ‘Geçici Mühlete Karar Verilmeden Önce Doğan Borcun Borçlu Tarafından Mühlet Esnasında Ödenmesi’ (2022) 5(1) Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 585- 602.
• Muşul T, İflâsın Ertelenmesi (2. Baskı, Oniki Levha Yayınevi 2010).
• Özsöker G, Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Doğurduğu Sonuçlar (1. Baskı, Yetkin yayınevi 2024).
• Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku (26. Baskı, Yetkin Yayınevi 2022).
• Öztek S, Budak AC, Tunç Yücel M, Kale S ve Yeşilova B, Yeni Konkordato Hukuku (3. Baskı, Yetkin Yayınevi 2023). Pekcanıtez H ve Erdönmez G, 7101 Sayılı Kanun Çerçevesinde Konkordato (1. Baskı, Vedat Kitapçılık 2018).
• Poroy R ve Tekinalp Ü, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (22. Baskı, Vedat Kitapçılık 2018).
• Postacıoğlu İE, Konkordato (Fakülteler Matbaası 1965).
• Reisoğlu S, Çek Hukuku (1. Baskı, 2011).
• Sarısözen S, Konkordato (6. Baskı, Yetkin Yayınevi 2024).
• Simil C, ‘Konkordato Mühleti Verilmesinden Önce Bankalara Temlik Edilen Bono ve Çeklerin Ya da Bedellerinin İadesinin Gerekip Gerekmediği’ (2020) 31(112) Bankacılar Dergisi 47-66.
• Simil C, Konkordato Mühletinin Borçlu Bakımından Sonuçları (1. Baskı, Oniki Levha Yayınevi 2020).
• Şahin C ve Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku (14. Baskı, Seçkin Yayınevi 2023).
• Şahin Ç, Amerikan Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak Konkordato Mühletinin Alacaklılar Yönünden Sonuçları (1. Baskı, Oniki Levha Yayınevi 2020).
• Tandoğan H, ‘Sonraki Tarihli Çekler ve Uygulamada Ortaya Çıkardıkları Sorunlar’ (1981) 11(2) BATIDER 68-94. Tanrıver S, Konkordato Komiseri (1. Baskı, Yetkin Yayınevi 1993).
• Topsakal U ve Bayraktar O, ‘Konkordato Yargılamalarında Maddi Hukuka İlişkin İhtiyati Tedbir Kararları’ (Lexpera Blog, 04 Ocak 2021) <https://blog.lexpera.com.tr/konkordato-yargilamalarinda-maddi-hukuka-iliskin-ihtiyati-tedbir-kararlari/ >; 04.01.2021.
• Toroslu N ve Feyzioğlu M, Ceza Muhakemesi Hukuku (19. Baskı, Savaş Yayınevi 2019).
• Tunç Yücel M, Konkordato Mühletinin Alacaklılar Bakımından Sonuçları (1. Baskı, Oniki Levha Yayınevi 2020). Ulukapı Ö, ‘Konkordatonun Sonuçları’ (2000) 8(1-2) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9-26.
• Ulukapı Ö, Konkordatonun Feshi” (1. Baskı, Mimoza Yayınları 1998).
• Ülgen H, Helvacı M, Kaya A ve Nomer Ertan NF, Kıymetli Evrak Hukuku (14. Baskı, Vedat Kitapçılık 2021).
• Yenisey F ve Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku (12. Baskı, Seçkin Yayınevi 2024).
• Yıldırım M ve Deren Yıldırım N, İcra ve İflâs Hukuku (8. Baskı, Beta Yayınevi 2021).
• Yıldız Ş, ‘İbraz Süresini Geçiren Çek Hamilinin Hukuki Durumu ve Yargıtay Kararları’ içinde Erişgin Ö (edt.), Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XIX: Bildiriler- Tartışmalar (1. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2003.
• Yılmazer Ü, Çekte İbraz ve Ödeme (1. Baskı, Seçkin Yayınevi 2023).