COVID-19 PANDEMİSİ DÖNEMİNDE BİREYLERİN SAĞLIK BİLGİSİ ARAMA DAVRANIŞLARI: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 3, 685 - 706, 26.09.2023

Nazmiye Ekinci , Gülizar Gülcan Şeremet

Öz

Bireyler kendileri ve çevresindeki kişilerin sağlıkları için çeşitli kaynaklardan sağlık bilgisi arama davranışında bulunabilmektedir. Kişilerin sağlık bilgisi arama davranışında bulunması, ilaçlara ve hastalıklara karşı alınacak önlemler hakkında daha bilinçli ve daha doğru karar verebilmeleri açısından önem taşımaktadır. Salgın dönemlerinde oluşan kaos ortamlarında kişilerin sağlık bilgilerine zamanında, doğru ve yeterli bir şekilde erişebilmelerinin önemi artmaktadır. Bu nedenle böyle özel dönemlerde bireylerin sağlığa ilişkin bilgi arama davranışları önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Covid-19 pandemisi döneminde Ankara’da yaşayan 18 yaş ve üzerindeki kişilerin sağlık bilgisi arama davranışlarını incelemektir. Araştırmada Medlock ve diğerleri (2015) tarafından geliştirilen ve Kilit (2018) tarafından kullanılan ölçekten yararlanılmış ve ölçek pandemi sürecine uyarlanarak anket formu oluşturulmuştur. Anket uygulaması çevrimiçi olarak yapılmıştır. Anketlerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, Covid-19 pandemisi döneminde katılımcıların sağlık bilgisi arama davranışları ile cinsiyetleri, meslekleri, yaşları ve eğitim düzeyleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Literatür taramalarında pandemi sürecinde bireylerin sağlık bilgisi arama davranışlarına yönelik sınırlı çalışmaların olduğu görülmesi ile birlikte bu çalışmanın daha sonra yapılacak olan farklı araştırmalara ışık tutması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Bilgisi, Sağlık Bilgisi Arama Davranışı, Yönetim, Covid-19 Pandemisi, Sağlık Yönetimi

HEALTH INFORMATION SEARCH BEHAVIORS OF INDIVIDUALS DURING THE COVID-19 PANDEMIC PERIOD: THE CASE OF ANKARA PROVINCE

Öz

Individuals may seek health information from various sources for the health of themselves and the people around them. It is important for people to be in the behavior of seeking health information in order to be able to make more conscious and more accurate decisions about the precautions to be taken against drugs and diseases. The importance of people's timely, accurate and adequate access to health information is increasing in chaos environments that occur during epidemic periods. For this reason, individuals' health-related information seeking behaviors gain importance in such special periods. The aim of this study is to examine the health information seeking behaviors of people aged 18 and over living in Ankara during the Covid-19 pandemic. In the study, Medlock et al. (2015) and used by Kilit (2018), and a questionnaire form was created by adapting the scale to the pandemic process. The survey application was made online. SPSS package program was used to analyze the data obtained from the questionnaires. As a result of the research, it was determined that there was a statistically significant difference between the health information seeking behaviors of the participants and their gender, occupation, age and education level during the Covid-19 pandemic period. It is expected that this study will shed light on different studies to be conducted in the future, as there are limited studies on the health information seeking behaviors of individuals during the pandemic process in the literature reviews.

Anahtar Kelimeler

Health Information, Health Information Search Behavior, Management, Covid-19 Pandemic, Health Management

Kaynakça

• Alpar, R. (2014). Uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik: Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle. Detay Yayıncılık.
• Ankamah, S., Amegashie, P., Yeboah, F. & Amofah-Serwaa, N. (2021). Health information seeking behaviour among users in the College of Health Sciences Library, the University of Ghana amid the COVID-19 pandemic. Library Philosophy and Practice (e-journal), 5278, 1-20.
• Baumann, I., Jaks, R., Robin, D., Juvalta, S. & Dratva, J. (2020). Parents’ health information seeking behaviour – does the child’s health status play a role?. BMC Family Practice, 21(1), 1-9.
• Behera, R.K., Bala, P. K., Rana, N. P. & Dwivedi, Y. K. (2022). COVID-19 protocol on online health information seeking intention of athletes in India. Benchmarking: An International Journal, 1463, 1-35.
• Berdida, D. J. E., Grande, R. A. N., & Lopez, V. (2022). Filipinos’ health information-seeking behaviors and their implications for Covid-19 vaccination. Public Health Nursing, 39, 553-561.
• Bozkanat, E. (2018). Kitle-Kişisel iletişim ile sağlık bilgisi arama: Bir Facebook grubu örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi Süreli Elektronik Dergi, 46, 291-305.
• Cheong-lao Pang, P., Chang, S., Pearce, J. & Verspoor, K. (2014). online health information seeking behaviour: Understandıng different search approaches. Pacific Asia Conference On Information Systems (PACIS) Proceedings. 229.
• Choi, H. & Ahn, S. (2021). Classifications, changes, and challenges of online health information seekers during COVID-19. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18, 1-11.
• Choi, H. & Jeong, G. (2021). Characteristics of the measurement tools for assessing health information–seeking behaviors in nationally representative surveys: Systematic review. Journal Of Medical Internet Research, 23(7), 1-21.
• Erdoğan Özyurt, T. (2019). İnternet ve televizyonda sağlık bilgisi arama davranışı ve ilişkili faktörler [Uzmanlık Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Graffigna, G., Barello, S., Bonanomi, A., & Riva, G. (2017). Factors affecting patients’ online health information-seeking behaviours: The role of the Patient Health Engagement (PHE) Model. Patient education and counseling, 100(10), 1918-1927.
• Jalilian, M., Kakaei, H., Nourmoradi , H., Bakhtiyari , S., Mazloomi , S. & Mirzaei , A. (2021). Health information seeking behaviors related to COVID-19 among young people: An online survey. International Journal of High Risk Behaviors and Addiction, 10(1), 1-6.
• Lenz, E. (1984). Information seeking: A component of client decisions and health behaviour, Advances in Nursing Science, 6(3), 59-71.
• Kilit, D. Ö. (2018). Bireylerin sağlık bilgisi arama davranışlarının değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Kilit, D. Ö. & Eke, E. (2019). Bireylerin sağlık bilgisi arama davranışlarının değerlendirilmesi: Isparta ili örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(2), 401-436.
• Medlock, S., Eslami, S., Askari, M., Arts, D. L., Sent, D., Rooiji S. İ. & Abu-Hanna, A., (2015). Health information seeking behaviour of seniors who use the Internet: A survey. Journal of Medical Internet Research, 17(1), 1-11.
• Moreno, Á., Fuentes-Lara, C., & Navarro, C. (2020). Covid-19 communication management in Spain: Exploring the effect of information-seeking behavior and message reception in public’s evaluation. El profesional de la información (EPI), 29(4), 1-16.
• Nafees, N. & Khan, D. (2020). Health information seeking among general public in India during COVID 19 outbreak: Exploring healthcare practices, information needs, preferred information sources and problems. Library Philosophy and Practice (e-journal), 4307, 1-15.
• Neely, S., Eldredge, C. & Sanders, R. (2021). Health information seeking behaviors on social media during the COVID-19 pandemic among American social networking site users: Survey study. Journal of Medical Internet Research, 23(6), 1-10.
• Nufusukac.com (2023). 2021 Ankara Nüfusu. https://nufusukac.com/ankara-nufusu/.
• Özyurt, T.E., Aydemir, Y., Aydın, A., İnci, M. B., Ekerbiçer, H. Ç., Muratdağı, G. & Kurban, A. (2020). İnternet ve televizyonda sağlık bilgisi arama davranışı ve ilişkili faktörler. Sakarya Tıp Dergisi, 10, 1-10.
• Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2020). Covid 19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) rehberi bilim kurulu çalışması, https://hastane.deu.edu.tr/images/hastanemizden-haberler/corona/COVID-19_Rehberi_25.03.2020.pdf.
• Schäfer, M., Stark, B., Werner, A.M.,, Tibubos, A.N., Reichel, J.L., Pfirrmann, D., Edelmann, D., Heller, S., Mülder, L.M., Rigotti, T., Letzel, S. & Dietz, P. (2021). Health information seeking among university students before and during the Corona crisis—findings from Germany. Frontiers in Public Health, 8, 1-11.
• Schmidt, H., Wild, E.M. & Schreyögg, J. (2021). Explaining variation in health information seeking behaviour – Insights from a multilingual survey. Health Policy, 125, 618-626.
• Statista.com. (2020). Leading reasons adults in the United States stated they would definitely not or probably not get a COVID-19 vaccination as of December 2020. https://www.statista.com/statistics/1196478/covid-vaccine-hesitancy-reasons-among-adults-in-us/.
• Türkiye istatistik Kurumu. (2021). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2021-45500.
• Uzgören, N. (2012). Bilimsel araştırmalarda kullanılan temel istatistiksel yöntemler ve SPSS uygulamaları. Ekin Yayın Dağıtım
• Veloutsou, C., Paton, R. A., & Lewis, J. (2005). Consultation and reliability of information sources pertaining to university selection: Some questions answered? International Journal of Educational Management, 19(4), 279-291.
• Zakar, R., Iqbal, S., Zakar, M.Z. & Fischer, F. (2021). COVID-19 and health information seeking behavior: Digital health literacy survey amongst university students in Pakistan. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18, 1-20.
• Zhao, X., Fan, J., Basnyat, I. & Hu, B. (2020). Online health information seeking using “#COVID-19 patient seeking help” on Weibo in Wuhan, China: Descriptive study. Journal of Medical Internet Research, 22(10), 1-13.
• Zimmerman, M. S. (2019). Health information-seeking behavior in the time of COVID-19: Information horizons methodology to decipher source path during a global pandemic. Journal of Documentation, 77(6), 1248-1264.