YOKSULLUK VE KAMU SAĞLIK HARCAMALARI İLİŞKİSİ: PANEL VERİ ANALİZİ

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 2, 135 - 151, 31.12.2022

Sinan Çinar , Banu Has

https://doi.org/10.53881/hiad.1079077

Öz

Yoksulluk esas itibariyle bireylerin ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için yeterli gelire sahip olmaması durumunu ifade etmektedir. Ülkeler açısından önemli olan bu sorunun çözümünün gerçekleşmesi için devletler, ülkelerde politikaları tasarlayan ve uygulamaya koyan kurum olarak son derece önemli bir unsurdur. Kamu sağlık harcamaları da devletin harcama kalemlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada 2006 ile 2019 yılları arasında seçilmiş 24 OECD ülkesi için yoksulluk riski ve kamu sağlık harcamalarına yönelik yıllık veriler ele alınarak panel veri analizi gerçekleştirilmiştir. Analizde yoksulluk riski bağımlı değişken, sağlık harcamaları bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Çalışmanın amacı, kamu sağlık harcamaları ve yoksulluk arasında bir ilişki olup olmadığının incelenmesidir. Çalışma, güncel veriler ve geniş bir örneklem ile kamu sağlık harcaması ile yoksulluk arasındaki ilişkiyi ilgili değişkenler kullanılarak analiz eden ilk çalışma olması yönlerinden literatüre katkı sağlamaktadır. Çalışmada eğim katsayılarının heterojenliği ve serilerde yatay kesit bağımlılığı tespit edildikten sonra serilerin durağanlık sınaması CIPS panel birim kök testi ile gerçekleştirilmiştir. Eşbütünleşme ilişkisi , yatay kesit bağımlılığını göz önünde bulunduran Westerlund Variance Ratio panel eşbütünleşme testi yardımıyla analiz edilmiştir. Uzun dönem eşbütünleşme katsayıları Mean Group Estimator yöntemiyle tahminlenmiştir. Yapılan analizlere göre, kamu sağlık harcamaları ve yoksulluk arasında uzun dönemli eşbütünleşme ilişkisi olduğu ve sağlık harcamalarındaki artışın yoksulluk riskini uzun dönemde azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yoksulluk riski oranı, panel eşbütünleşme analizi, kamu sağlık harcamaları

THE RELATIONSHIP BETWEEN POVERTY AND PUBLIC HEALTH EXPENDITURES: A PANEL DATA ANALYSIS

Öz

Poverty refers to the situation where individuals do not have enough income to meet their needs. Poverty is a crucial problem for both developed and developing countries. Therefore, countries are trying to develop some policies for the solution of poverty, which is an important problem. Public health expenditures are one of the expenditure items of the state. In this context, an econometric analysis is applied for 24 OECD countries in the present study. The study covers the years 2006 to 2019. The relationship between poverty risk and public health expenditures for 24 OECD countries is analyzed using annual data. In the analysis, the risk of poverty is employed as the dependent variable and health expenditures as the independent variable. The study aims to analyze the relationship between the risk of poverty and public health expenditures in 24 OECD countries. It contributes to the literature in terms of analyzing a large sample using up-to-date data and being the first study to analyze the relationship between public health expenditures and poverty using the relevant variables. The method used in the study is the Westerlund Variance Ratio Panel Cointegration test. In the study, the stationarity test of the series is tested via the CIPS panel unit root test. The long-term cointegration coefficients are estimated by the Mean Group Estimator method. Results show that there is a long-term cointegration relationship between public health expenditures and the risk of poverty. In addition, it has been concluded that the increase in health expenditures reduces the risk of poverty in the long run.

Anahtar Kelimeler

Public Health Expenditures, Ratio of Poverty Risk, Panel Cointegration Analysis

Kaynakça

• Aran, M., Hentschel, J. (2012). Protection in Good and Bad Times? The Turkish Green Card Helath Program, The World Bank Europe and Central Asia Region Human Development Department.
• Barros, A., Bastos, J., Dmaso, A. (2011). Catastrophic Spending on Health Care in Brazil: Private Helath Insurance Does not Seem to be the Solution, Cad. Saude Publica, 254-262.
• Ceehn (2012). Central and Eastern European Health Network, Formal and Informal Household Spending on Health: A Multicountry Study in Central and Eastern Europe.
• Demirtürk, R. B., Bozkuş, N., Cephe, A., Aktaş, B., Afşar, S. T., Çıngı, H. (2011). Yoksulluk Düzeyinin Modellenmesi Üzerine Bir Araştırma, Jornal of Sociological Research, 14(1), s.31-67. Devadasan, N., & Criel, B., & Van Damme, W. (2007). Indian
• Community Health Insurance Schemes Provide Partial Protection Against Catastrophic Health Expenditure. BMC Health Services Research, 7(43).
• Fortuijn, Joos Droogleever; Ostendorf, Wim. (2004). Gender and Urban Poverty: Single Mothers in Amsterdam, Geo Journal, Vol: 61, No: 3, 239-246.
• Gündoğan, N. (2008). Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele”, Ankara Sanayi Odası (ASO), OcakŞubat 2008, ss.42-56, http://www.aso.org.tr/kurumsal/media/ kaynak/TUR/asomedya/ocaksubat2008/Dosya.pdf, Erişim Tarihi: 18.07.2021).
• Hsiao, C. (1986). Analysis of Panel Data. Econometric Society Monographs. No:11, Cambridge University Press. Im, K., Pesaran, H. and Shin, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogenous Panel, Journal of Econometrics, 115(1), 53-74.
• Li, Y. & Q. Wu & L. Xu & D. Legge & Y. Hao & L. Gaoa & N. Ning & G. Wan (2012). Factors affecting catastrophic health expenditure and impoverishment from medical expenses in China: policy implications of universal health insurance, Bulletin of the World Health Organization, 90(9), 633-712.
• Limwattananon, S., Tangcharoensathien, V., Prakongsai, P. (2007). Catastrophic and Poverty Impacts of Health Payments: Results from National Household Surveys in Thailand. Bulletin of World Health Organisation, 85(8).
• Minh, V.H. & N.T.K. Phuong & P. Saksena, & C.D. James & K. Xu (2013). Financial burden of household out-of pocket health expenditure in Viet Nam: Findings from the National Living Standard Survey 2002-2010, Social Science & Medicine, 96, 258-263.
• Pala, K. (2019). Yoksulluk ve Sağlık, Toraks Bülteni (https://www.toraks.org.tr/site/community/downloads/2478) Pesaran, M.H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross Section Dependence, Journal of Applied Econometrics, 22, 265-312.
• Pesaran, M. H., & R. P. Smith. (1995). Estimating long-run relationships from dynamic heterogeneous panels. Journal of Econometrics 68: 79–113.
• Rashad, A.S. & M.F. Sharaf (2015). Catastrophic and Impoverishing Effects of Out-of-Pocket Health Expenditure: New Evidence from Egypt, Journal of Economics, 5(5), 526-533.
• Sarısoy, İ., Koç, S. (2010). Türkiye’de Kamu Sosyal Transfer Harcamalarının Yoksulluğu Azaltmadaki Etkilerinin Ekonometrik Analizi, Maliye Dergisi, 158, 326-348.
• Su, T. T., Kouyate, B., Flessa, S. (2006). Catastrophic Household Expenditure for Health Care in a Low-Income Society: A Study from Nouna District, Burkina Faso. Bulletin of World Health Organisation, 84(1), 21-27.
• Xu, K., & Evans, D. B., & Carrin, G. (2007). Protecting Households From Catastrophic Health Spending. Health Affairs, 26(4), 972-83.
• Xu, K., & Evans, D. B., Kawabate, K. (2003). Household Catastrophic Health Expenditure: A Multicountry Analysis. Lancet, 362(9378), 111–17.
• Tokatlıoğlu, İ., Tokatlıoğlu, Y. (2014). Türkiye’de 2002-2011 Yılları Arasında Katastrofik Sağlık Harcamalarının Yoksulluk Yaratma Kapasitesi, Ekonomik Yaklaşım, 24(87), 1-36.
• Tokatlıoğlu, Y., Toaktlıoğlu, İ. (2018). Türkiye’de Katastrofik Sağlık Harcamaları ve Bu Harcamaları Belirleyen Faktörler: 2002-2014 Dönemi, Sosyoekonomi 26(35), 59-78.
• Wagstaff, A., & van Doorslaer, E. (2003). Catastrophe and Impoverishment in Paying for Health Care: with Applications to Vietnam 1993–98. Health Economics, 12(11), 921–34.
• Westerlund, J. (2005). New simple tests for panel cointegration, Econometric Reviews, 24, 297–316.
• Yardim, M. S., & Cilingiroglu, N., & Yardim, N. (2010). Catastrophic Health Expenditure and Impoverishment in Turkey. Health Policy, 94(1), 26–33.
• Yereli, A.B. & A.M. Köktaş & I.Ş. Selçuk (2014). Türkiye’de Katastrofik Sağlık Harcamalarını Etkileyen Faktörler, Sosyoekonomi, 22(22), 273-296.
• Yıldırım, J. & E. Yılmaz & N. Korucu (2011). The Determinants of Out-of-pocket Payments: Evidence from Selected Hospitals in Ankara, Turkey, Applied Economics Letters, 18(12), 1159-1162.
• Yılmaz, V., Yentürk, N. (2015). Türkiye’de Sağlık Harcamalarına Tarihsel Bir Bakış, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Çalışmaları Merkezi, 1-17.
• You, X. & Y. Kobayashi (2011). Determinants of out-of-pocket health expenditure in China: analysis using China Health and Nutrition Survey data, Applied Health Economics Health Policy, 9(1), 39-49.