Endüstriyel Kümelenme ile İlgili Lisansüstü Tezler: Bibliometrik Analiz

Year 2022, Volume: 12 Issue: 1, 10 - 26, 30.04.2022

Gökçe Tuğdemir Kök , Didem Özer Çaylan

Abstract

Bu çalışma, Türkiye'deki endüstriyel küme ve kümelenme üzerine lisansüstü tezlerinin gelişimini teorileri ile birlikte çeşitli parametrelerin bibliyometrik analizi çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Amaç, endüstriyel kümelenme ile ilgili lisansüstü tezlerinin genel özelliklerini ortaya çıkarmak ve bibliyometrik analiz ile bu alanda gelecekteki araştırmalara rehberlik etmektir. Bu amaçla 2004-2020 yılları arasında Ulusal Tez Merkezi veri tabanında taranan 121 lisansüstü tezi, lisansüstü tezlerin derecesi, yüksek lisans ve doktora tezlerinin dile, yıllara, üniversitelere, enstitülere ve bölümlere göre dağılımı, danışman ünvanları, sayfa sayısı, konular, teorik temel, araştırma türü ve veri toplama araçları, örneklemin sektöre ve illere göre dağılımı, araştırma yöntemi, en sık kullanılan anahtar kelimeler ve tez başlığında en sık kullanılan kelimeler gibi bibliyometrik parametreler açısından incelenmektedir. Çalışmada lisansüstü tezlere ilişkin bilgiler Microsoft Office Excel programı kullanılarak analiz edilmiş ve verilerin frekans ve yüzde analizlerine yer verilmiştir. Çalışmaların 2010 yılından itibaren ivme kazandığı ve yazı dilinin genel olarak Türkçe olduğu ortaya çıkmıştır. Endüstriyel kümelenmenin multi-disipliner doğası nedeniyle, üniversitelere bağlı birçok bölüm ve enstitüde lisansüstü tezler yazılmıştır. Örneklemdeki tezlerde kantitatif yöntemlerin daha çok tercih edildiği, uygulamaların daha çok tekstil ve turizm sektörlerinde yapıldığı sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, çeşitli bibliyometrik parametreler aracılığıyla lisansüstü tez literatürünün genel özelliklerini ve gelecekteki endüstriyel kümeleme çalışmalarına daha geniş bir bakış açısını anlamayı sağlar.

Keywords

bibliyometrik analiz, küme, endüstriyel küme, lisansüstü tezler

Postgraduate Theses on Industrial Clustering: Bibliometric Analysis

Abstract

This study aims to evaluate development of postgraduate theses on the industrial cluster and clustering in Turkey with their theories within the framework of bibliometric analysis of various parameters. The aim is to reveal the general characteristics of the postgraduate theses related to industrial clustering and to guide future research in this field by bibliometric analysis. For this purpose, 121 postgraduate theses which are scanned in the database of National Thesis Center between 2004 and 2020 are examined with regards to bibliometric parameters such as degree of postgraduate theses, distribution of master’s degree and doctorate theses by language, years, universities, institutes, departments, the title of advisors, number of pages, subjects, theoretical foundation, research type and data collection tools, distribution of sampling by sector and province, research method, most frequently keywords and most frequent words in theses title. In the study, the information about the postgraduate theses has been analyzed by using the Microsoft Office Excel program and the frequency and percentage analysis of the data are performed. It has been revealed that the studies have gained momentum since 2010 and the writing language is generally Turkish. Due to the multidisciplinary nature of industrial clustering, postgraduate theses have been written in many departments and institutes affiliated with universities. It has been concluded that quantitative methods are preferred more, and the applications are mostly carried out in the textile and tourism sectors in the sampling theses. This study provides to understand general characteristics of postgraduate literature and wider perspective to future industrial clustering studies by means of various bibliometric parameters.

Keywords

bibliometric analysis, cluster, industrial clustering, postgraduate theses

References

• Acar, D., Güldemir, O. and Aksöz, E.O. (2020). Gastronomiye Çok Disiplinli Bakış: Lisansüstü Tezlerine Yönelik Bir Değerlendirme. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21,535-558
• Akkaşoğlu, S., Akyol, C., Ulama, Ş., and Zengin, B. (2019). Tarım Turizmine Yönelik Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. The Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2), 1193-1218.
• Albayrak, A., and Tuzunkan, D. (2020). Kırsal Turizm Ve Türlerine Yönelik Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi, Turkish Studies - Social, 15(1), 845-859.
• Alsaç, F. (2010). Bölgesel Gelişme Aracı Olarak Kümelenme Yaklaşımı ve Türkiye İçin Kümelenme Destek Modeli Önerisi. Dissertation, DPT, Ankara,
• Altaş, A. and Acar, Y. (2018). Bibliometric Profile of the Postgraduate Dissertations Written in the Field of Gastronomy. Aksaray Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10(3),1-10
• Altınpulluk, H. (2018). Türkiye’de Artırılmış Gerçeklikle İlgili Hazırlanan Tezlerin Bibliyometrik Analiz Yöntemiyle İncelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama 8(1), 248-272
• Andersson, A. (1985). Creativity and Regional Development. Papers in Regional Science. 56(1):7-14
• Angammana, A.M.S. and Jayatissa, L.A. (2015). A Bibliometric Study of Postgraduate Theses in Library and Information Science: with Special Reference to University of Kelaniya and University of Colombo, Sri Lanka. Journal of the University Librarians’ Association of Sri Lanka. 19(1), 32-53
• Arıca, R. (2014). Seyahat İşletmeciliği Literatürünün Gelişim Süreci: Türkiye’de Hazırlanan Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Olarak İncelenmesi. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Kuşadası, Aydın, Türkiye 04-05 Nisan 2014.
• Armutlu, C. and Sağlam Arı, G. (2010). Yönetim Modalarının Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerine Yansımaları: Bibliyometrik bir Analiz. ODTÜ Gelişme Dergisi 37: 1-23
• Ayaz, N. and Türkmen, B.M. (2018). Yöresel Yiyecekleri Konu Alan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research. 2(1), 22-38
• Aydın, B. (2014). Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezinde (YÖKTEZ) Yiyecek İçecek İşletmeciliği Alanında Kayıtlı Bulunan Tezlerin Bibliyometrik Analizi. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Kuşadası, Aydın, Türkiye 04-05 Nisan 2014.
• Aydın, B., and Aksöz, O. E. (2019). Destinasyon Alanında Yayınlanmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1), 615-636.
• Bapista, R. 2001. Geographical Clusters and Innovation Diffusion. Technological Forecasting and Social Change. 66(1), 31-46
• Beşel, F. (2017). Türkiye’de Maliye Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi (2003-2017). International Journal of Public Finance, 2(1), 27-62
• Bilson, A.P.K.E., Alemna, A.A., and Badu, E.E. (2019). A Bibliometric Analysis of Theses at the School of Nuclear and Allied Sciences, University of Ghana, Legon. Library Philosophy and Practice (e-journal).
• Broadus, R. (1987). Toward a Definition of “Bibliometrics”. Scientometrics, 12(5-6), 373-379.
• Civelek Oruç, M. and Türkay, O. (2017). Turizmi Konu Alan Lisansüstü Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi, IWACT 2017 International West Asia Congress of Tourism Research, 28 Sept- 1 Oct. 2017, Van, Turkey 251-258.
• Coşkun, H. E. and Tabak, A. (2017). Örgütsel Davranış Çalıştığımızda Aslında Ne Çalışıyoruz? Türkiye’de Yapılan Lisansüstü Tezler Üzerinden Bir Değerlendirme. İş ve İnsan Dergisi 4(2), 101-111
• Crouch, C. and Farrell, H. (2001). Great Britain: Falling Through the Holes in the Network Concept. In Crouch, C., Le Galés, P., Trogilia, C., Voelzkow, H., Local Production Systems in Europe Rise or Demise?, Oxford: Oxford University Press: 161- 211.
• Çelebi, B., and Çiftsüren, D. and Dilek, S. E. (2020). Türkiye‟de “Kültürel Miras” Konusunda Yapılan Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Journal of Current Debates in Social Sciences, 3 (1), 10-19
• Çelikdemir, N. Ç. (2019). Türkiye’de Muhasebe Standartları Konusunda Yapılan Tezlerin İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 325-336.
• Çelikkaya, S. (2018). Isparta Üzerine Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32(3), 143-155
• Çiçek, D. and Koçak, N. (2012). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi'nde Yayımlanan Hakem Denetimli Makalelerin Bibliyometrik Profili. Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 734-756.
• Enright, M. and Roberts, B. (2001). Regional Clustering in Australia. Australian Journal of Management, (26), 68
• Eraydın, A., Köroğlu B. and Armatlı, B. (2005). Innovation, Networking and the New Industrial Clusters: The Characteristics of Networks and Local Innovation Capabilities in the Turkish Industrial Clusters. Entrepreneurship & Regional Development, 4(17), 7-266.
• Ercan, S. (2020). Spor Hekimliği Uzmanlık Tezleri: Türkiye’de Son 15 Yılın Bibliyometrik Analizi. Spor Hekimliği Dergisi, 55(1), 21-27
• Flowers, J. and and Easterling, K. (2006). Growing South Carolina’s Tourism Cluster. Business and Economic Review, 52 (3), 15-20
• Güçlü Nergiz, H. (2014). Türkiye’de Lisansüstü Turizm Tezlerinin Bibliyometrik Profili (1990-2013). VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Kuşadası, Aydın, Türkiye 04-05 Nisan 2014.
• Güdü Demirbulat, Ö. and Tetik Dinç, N. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (2), 20-30.
• Gül, I., Yeşiltaş, A. and Keklik, B. (2015). Sağlık Yönetimi Lisansüstü Programlarında Yapılan Tezlerin Profili. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 231-244
• İnce, M., Gül, H. and Bozyiğit, S. (2017). Türkiye'de Turizm Pazarlaması Konusunda Yazılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi: 1990-2016. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 6(5), 113-130
• İnceoğlu, Ç. (2014). “Türkiye’de Sinemayı Konu Alan Doktora Tezleri Üzerine Bibliyometrik Bir Çözümleme”. İletişim, 21. Johnson, R. B., and Onwuegbuzie, A. J. (2004). "Mixed Methods Research: A Research Paradigm Whose Time Has Come". Educational Researcher, 33(7), 14-26.
• Kavitha, E.S. and Sivaraj, K. (2014). Bibliometric Study of Ph.D Theses in Commerce. Science Research Journal 2 (11).
• Kervankıran, İ. and Şardağ, A. (2018). Türkiye’de Turizm Coğrafyası Araştırmaları: Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İçerik Analizi, International Journal of Geography and Geography Education, 39, 151-170.
• Kılıç, A., Oflaz, M., Acun, A. and Avcıkurt, C. (2017). Girişimcilik Konulu Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz.. 8. International Congress on Entrepreneurship “Local, Regional and Global Dynamics of Entrepreneurship”, (Balikesir-Burhaniye, Turkey), 683-694.
• Kozak, N. (2001). Türkiye'de Turizm Pazarlaması Literatürünün Gelişim Süreci: 1972-1998 Yılları Arasıda Hazırlanmış Lisansüstü Tez Çalışmalan Üzerine Biyo-Bibliyografik Bir inceleme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12(1), 26-33.
• Krishna, K. M. (2005). Bibliometric Analysis of Doctoral Theses Submitted in Rajasthan Agricultural University Bikaner During 1996-2000 (Doctoral dissertation), Vikram University.
• Mandloi, R.S. and Mishra, D.K. (2016). Bibliometric Study of Ph.D. Thesis in Sociology Submitted to Devi Ahilya Vishwavidyalaya, Indore (2000-2006). International Journal of Information Sources and Services 3(2), 41-53
• Marshall, A. (1920). Principles of Economics, (8. press). London: Mcmillan
• Marshall, A. (2013). Industrial Organization, Continued. The Concentration of Specialized Industries in Particular Localities. In Principles of Economics (pp. 222-231). Palgrave Macmillan, London.
• Mendeş Pakdemir, I., Erdoğan, U., Şen, Y. and Yeke, S. (2015). "Yönetim ve Organizasyon" Alanında Bir Bilim Dalında 2004-2015 Yılları Arasında Yönetilmiş Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 26(79), 20-56
• Mondal, S. and Roy, B. K. (2018). Bibliometric study of PhD theses in Mathematics of the University of Burdwan, 2005-2012. International Journal of Library and Information Studies. 8(1), 343-353.
• Morosini P. (2004). Industrial Clusters, Knowledge Integration and Performance. World Development, 32 (2), 307
• Nallari, R. and Griffith, B. (2013). Clusters of Competitiveness. World Bank, Washington D. C.
• OECD_Organisation for Economic Co-operation and Development (2009). Roundtable: Regional Policy and Tourism.
• Öcal, T. and Uçar, H. (2011). Kümelenmelerde Yapısal Değişim ve Rekabet Gücü. Sosyal Siyaset Konferansları, 60(1), 285-321.
• Özçoban, E. (2020). İnanç Turizmi Alanında Yayımlanan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Analizi (1998-2019), Turkish Studies - Social, 15(3), 1363-1375.
• Özenç Uçak, N. and Al, U. (2009). The Differences among Disciplines in Scholarly Communication: A Bibliometric Analysis of Theses. Libri, 59 (3), 166-179
• Özispa, N. and Akdaş, O. (2019). Dijital Dönüşüm Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı Bibliyometrik Analizi. Mersin Üniversitesi Denizcilik ve Lojistik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 60-75.
• Per E., and Uzuner H., (2020). Türkiye’de Ornitoloji Alanındaki Lisansüstü Tezler Üzerine İlk d-Değerlendirme. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 10(2), 242-252.
• Pizzani L, Lopes Jf, Manzini Mg, and Martinez Cm. (2012) Bibliometric Analysis of Theses and Dissertations on Prematurity in the Capes Database. Journal de Pediatria. 88(6):479-82.
• Porter, M.E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. Harvard Business Review, 74-91.
• Porter, M., E. (1998). Clusters and New Economics of Competition. Harvard Business Review, 76(6), 77-90.
• Reibnitz, K.S., Prado, M.L., Lima, M.M. and Kloh, D. (2012). Convergent-Care Research: Bibliometric Study of Dissertations and Theses. Text Context Nursing, Florianópolis, 21(3), 702-707
• Rosenfeld, S. (1997). Bringing Business Clusters into the Mainstream of Economic Development, European Planning Studies, 5(1), 3-23
• Saatci, G, and Yalcinkaya, T. (2019). Bibliometric Analysis of Published Postgraduate Dissertations about Clustering Within the Scope of Regional Development (2006-2017): An Evaluation from Tourism Perspective. Journal off Tourism & Management Research. 4 (1), 396-411.
• Samzugi, A.S. and Mwinyimbegu, C.M. (2015). Bibliometric Analysis of MBA Dissertations Submitted at the Open University of Tanzania Library from 2008-2011. Huria Journal, 19, 63-74
• Sarıçiçek, R. and Aytekin, M. (2019). Bandırma Hakkındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. 18-25. 3rd International Regional Development and The Role of Universities Symposium November 21st-22nd , 2019 / Bandırma – Balıkesir / TURKEY
• Simmie, J. (2004). Innovation and Clustering in the Globalized International Economy”, Urban Studies, 41(5), 1095-1112.
• Singh, J.K. (2015). Bibliometric Analysis of Ph.D. Theses in LIS during 1993-1997. International Journal of Digital Library Services, 5(4), 44-53
• Sünnetçioğlu, A., Yalçınkaya, P., Olcay, M., and Okan, Ş. (2017). Turizm alanında yazılmış olan gastronomiye ilişkin tezlerin bibliyometrik profili. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 345-354
• Şahin, B., Kocakaya, K. and Tektaş, M. (2019). Sivil Havacılık Konusunda Ulusal Tez Merkezinde Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. II. International Conference on Empirical Economics and Social Science (ICEESS’ 19) June 20-21-22, 2019 / Bandırma - Turkey
• Şahin, E., Akdağ, G., Çakıcı, C. and Onur, N. (2018). Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dallarında Yayınlanan Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2, 30-41
• Tayfun, A., Küçükergin, F. N., Aysen, E., Ayşe, E. R. E. N., and Özekici, Y. K. (2016). Turizm Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, (1), 50-69.
• Tayfun, A., Ülker, M., Gökçe, Y., Tengilimoğlu, E., Sürücü, Ç., and Durmaz, M. (2018). Turizm alanında yiyecek ve içecek ile ilgili lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 523-547.
• Tekin, Ö. A. (2016). Türkiye'deki Lisansüstü Turizm Tezlerinde Odaklanılan Konular: 1984-2015. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 175-187.
• Temizkan, S. P., Çiçek, D., and Özdemir, C. (2015). Sağlık Turizmi Konusunda Yayınlanan Makalelelerin Bibliyometrik Profili. International Journal of Human Sciences, 12(2), 394-415.
• Turan, A. (2014). Turizm Konulu Yüksek Lisans Tezlerinin Bibliyometrik Özellikleri (1984-2013). VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Kuşadası, Aydın, Türkiye 04-05 Nisan 2014.
• UNIDO (2001). Development of Clusters and Networks of SMEs: The UNIDO Programme
• US Council on Competitiveness (2007). Innovation America, Cluster Based Strategies for Growing State Economies. National Governors Association.
• Ünal, A. and Bayar, S.B. (2020). Türkiye’de Destinasyon Konusunda Yayınlanmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(22), 237-250
• Yalçın H., Öztürk, T. and Yayla, K. (2017). Türkiye'de Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Konusuna Yönelik Lisansüstü Tezlerinin Bibliyometrik İncelemesi. 5th International Instructional Technologies & Teacher Education Symposium - ITTES 2017, 11-13 Oct 2017, İzmir, Turkey.
• Yeksan, Ö. and Gümüş, A. (2019). Örgütsel Bağlılık Konusunda Yazılmış Yüksek Lisans Tezlerinin Bibliyometrik Analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Special issue, 2019-239.