MUHAFAZAKÂR İDEOLOJİDE FARKLI DÜŞÜNCE GELENEKLERİ BAĞLAMINDA ‘MUHAFAZAKÂRLIĞIN DOĞASI’

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 1, 15 - 46, 25.07.2017

Fatih Duman

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.306495

Cited By: 4

Öz

Muhafazakârlık
Batı tarihinin ürünü olan çatışmaların içinde ortaya çıkmış ve bu tarihsellik
içinde şekillenmiş modern bir siyasal ideolojidir. Bu çalışma, muhafazakârlık
üzerine yapılan metodolojik tartışmaları paranteze alarak, muhafazakârlığı
felsefi, toplumsal ve siyasal düzeyde belirli yargılara, inançlara ya da temel
argümanlara bağlılık anlamında müstakil bir siyasal ideoloji olarak ele almaktadır.
Çalışmada öncelikle muhafazakârlığın ‘insan’, ‘toplum’ ve ‘devlete/siyasete’
ilişkin temel felsefi kabulleri ve bunlardan hareketle savunulan ve uygulamaya
konulan toplumsal/politik argümanları kısaca ele alınacaktır. Çalışmanın asli
bölümünde ise, muhafazakârlık içerisinde tarihsel süreçte karşımıza çıkan
farklı düşünce geleneklerine odaklanılacaktır. Bu bağlamda otoriter Kıta
Avrupası muhafazakârlığı, liberal Anglo-Amerikan muhafazakârlığı, paternalist
muhafazakârlık ve neo-muhafazakârlık üzerinde durulacaktır. Bu farklı düşünce
gelenekleri ve eklemlenmeler, tek bir muhafazakârlığın mevcut olmadığını ve
muhafazakârlığın değişken doğasını ortaya koymaktadır. Çalışmanın temel odak
noktası, bu farklı düşünce geleneklerinden hareketle muhafazakârlığın doğasına
dair eleştirel bir değerlendirme/analiz yapmaktır. Bu değerlendirmeler,
kavramın güncelliği ve önemi dikkate alındığında, benzer şekilde Türkiye’deki
tartışmalar için de önemli implikasyonlara sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlığın Doğası, Muhafazakâr İdeoloji

‘The Nature of Conservatism’ in the Context of Different Traditions of Thought in the Conservative Ideology

Öz

Conservatism
that emerged in the conflicts of Western history and has been formed in this
context is a modern political ideology. This study, laying aside the
methodological debate on conservatism, is dealt with conservatism as a separate
ideology in the sense of commitment to some basic arguments, assumptions and
beliefs at philosophical, social and political level. In this study at first
the fundamental philosophical assumptions of conservatism about ‘human’,
‘society’, ‘the state/politics’ and thus promoted and applied social and
political arguments will be briefly discussed. In the essential part of the
study we will focus on the different traditions of conservative thought
encountered in the historical process. In this context, we’ll deal with authoritarian
continental conservatism, paternalistic conservatism, liberal Anglo-American
conservatism, neo-conservatism. These different traditions of thought and
articulations reveal the variable nature of conservatism. So there’re different
kinds of conservatism. The main focus of the study is to make critical analysis
of the nature of conservatism in this context. These considerations also bear
important implications for similar discussions in Turkey given the actuality
and significance of the concept.

Anahtar Kelimeler

The Nature of Conservatism, Conservative Ideology

Kaynakça

• ÇİĞDEM, Ahmet. (2001), Taşra Epiği, İstanbul: Birikim Yayınları.
• DUMAN, Fatih. (2010), Edmund Burke: Aydınlanma Eleştirisinden Devrim Karşıtlığına, Ankara: Liberte Yayınları.
• DUMAN, Fatih. (2006), “Modern Siyasal İdeolojiler”, içinde, Ed. Tevfik Erdem, Feodaliteden Küreselleşmeye -Temel Kavram ve Süreçler-, Ankara: Lotus Yayınları, s. 111-160.
• ECCLESHALL, Robert. (1994), Political Ideologies, 2. Baskı, London & New York: Routledge.
• GREGG, Samuel. (2002), “A New Name for an Old Whig”, Policy, Cilt 18, No. 1, Güz, s. 39-45.
• HAMPSON, Norman. (1991), Aydınlanma Çağı, çev. Jale Parla, Hürriyet Vakfı Yayınları.
• HAYEK, Friedrich A. (1996), Hukuk, Yasama ve Özgürlük, çev. Atilla Yayla, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• HAYEK, Friedrich A. (2004), “Niçin Muhafazakâr Değilim?”, çev. Atilla Yayla, Liberal Düşünce, Sayı 34, Bahar, s. 73-84.
• HEYWOOD, Andrew. (2007), Siyasi İdeolojiler, Ankara: Adres Yayınları.
• HONDERICH, Ted. (1990), Conservatism, Westview Press: Boulder & San Francisco.
• HUNTINGTON, Samuel P. (1957), “Conservatism As An Ideology”, The American Political Science Review, Vol. 51, no. 2, s. 454-473.
• LIVELY, Jack. (ed.) (1965), “Introduction”, Joseph de Maistre, The Works of Joseph de Maistre, New York & London: The Macmillan Company, s. 1-45.
• MACRIDIS, Roy C. (1989), Contemporary Political Ideologies -Movements and Regimes-, Glenview: Scott, Foresman.
• MULLER, Jerry Z. (ed.), (1997), “Introduction: What is Conservative Social and Political Thought?”, Conservatism -An Anthology of Social and Political Thought From David Hume to the Present, Princeton, New Jersey: Princeton University Press. s. 3-31.
• MÜLLER, Jen-Werner. (2006), “Comprehending Conservatism: A New Framework for Analysis”, Journal of Political Ideologies, 11 (3), October.
• NISBET, Robert. (1952), “Conservatism and Sociology”, The American Journal of Sociology, Volume 58, Number 2, s. 167-175.
• NISBET, Robert. (1986), Conservatism -Dream and Reality-, Minneapolis: University of Minnesota Press.
• NISBET, Robert. (1997), “Muhafazakârlık”, çev. Erol Mutlu, der. Tom Bottomore-Robert Nisbet, Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi, Ankara: Ayraç Yayınevi, s. 93-127.
• NISBET, Robert. (2013), Sosyolojik Düşünce Geleneği, çev. Yusuf Kaplan, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• OAKESHOTT, Michael. (1975), “On Being Conservative”, Ideologies of Politics, ed: Anthony de Crespigny ve Jeremy Cronin, London & New York: Oxford University Press, s. 23-51.
• ONUR-İNCE, Hilal. (2010), Muhafazakâr İdeoloji, Din-Siyaset (Korumacılıktan Totalitarizme Alman Ekolü), İstanbul: Alan Yayınları.
• ÖZİPEK, Bekir Berat. (2004), Muhafazakârlık -Akıl Toplum Siyaset-, Ankara: Liberte Yayınları.
• SCRUTON, Roger. (1989), The Meaning of Conservatism, London: Macmillan Press, 2. Baskı.
• WOLIN, Sheldon. (1954), “Hume and Conservatism”, The American Political Science Review, Vol. 48, No. 4, s. 999-1016.
• YÜRÜŞEN, Melih. (2013), İnsan Doğası Sosyal Düzen & Değişim -David Hume’un Sosyal ve Siyasal Felsefesi-, Ankara: Liberte Yayınları.