AKMONİA YÜZEY ARAŞTIRMALARINDA ELE GEÇEN TERRA SİGİLLATALAR VE GEÇ ROMA KIRMIZI ASTARLI SERAMİKLERİ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 3, 2605 - 2620, 31.12.2018

Emre Taştemür , Münteha Dinç

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.463295

Cited By: 1

Öz

Günümüzde Uşak ilinin Banaz ilçesinde bulunan Akmonia,
antikçağda Phrygia'nın merkezinde yer alan görkemli bir kenttir. Aynı zamanda
bölgenin en büyük nehirlerinden Sindros (Banaz Çayı) tarafından sulanan geniş
Doiantos Pedion'a (Banaz Ovası) hakim bir tepe üzerinde yer alması verimli
tarım arazilerine sahip olmasını da sağlamıştır. Yazıtlardan ve buluntulardan
anlaşıldığı kadarıyla sosyo-kültürel anlamda güçlü bir kent görünümü çizen
Akmonia aynı zamanda İç Batı Anadolu'da antik çağdaki kara ticaretinin de geçiş
yolları üzerinde bulunmaktadır. Bu bağlamda kazı yapılmaksızın, yüzey
araştırmaları sırasında kentte ele geçen uzun bir zaman dilimini gösteren
buluntu çeşitliliği de kentin zengin ve bir o kadar da refah düzeyinin yüksek
olduğunu bizlere sunmaktadır.  Çalışmada
Akmonia’nın seramik repertuvarının bir bölümünü oluşturan 2017 yılı yüzey
araştırmalarında bulunan Roma İmparatorluk Dönemi Terra Sigillataları ve Geç
Roma Dönemi kırmızı astarlı seramikleri değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Uşak, Banaz, Akmonia, Terra Sigillata

Kaynakça

• ANDERSON- STAJANOVİĆ, V. R. (1977), Pottery of the Late Hellenistic and Roman Periods at Stobi, University Microfilms.ANDERSON- STAJANOVİĆ, V. R. (1992), Stobi, The Hellenistic and Roman Pottery , Volume 1, New Jersey: Princeton University Press.ADAK- ADIBELLİ, I. (2006) Tarsus Geç Roma Seramiği, (Doktora Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi.BALLY, T.J.C. (1962), The Pottery, In Excavations at Nessana, H.I. Dunsconbe (ed.), Londra, 270- 311.BAŞGELEN, N.(2000), Calınan Gecmiş, Yitirilen Miras: Akmoneia (Ahatkoy) Mozaikleri, Arkeoloji ve Sanat ( 22), 97, 23-25.BELKE, K. & N. MERISCH (1990), Tabula Imperii Byzantini 7: Phrygien und Pisidien, Wien.BERNDT, M. (2003). Funde aus dem Survey auf der Halbinsel von Milet (1992-1999), Kaiserzeitliche und Frühbyzantinische Keramik, Internationale Archaologie 79, Marie Leidorf GmbH, Rahden.
• CARANDINI, A. (1981), Ceramica Microasiatica, Atlante dell forme ceramiche I. Ceramic Fine Romana nel Bacino Mediterraneo, Enciclopedia Dell’Arte Antica, Roma.CARRIGTON, P. (1976), The Distribution and History of Elements of the Native Culture of Roman Phrygia with Reference to Their Ethnic Origin, Newcastle.CİVELEK, A., (2008) Terra Sigillata Sinter Astarlı Seramikler, Aktüel Arkeoloji, 128, 57-63. CRAMER, J.A. (1832), A Geographical and Historical Description of Asia Minor II, Oxford.CROWFOOT, J.W. & KENYON, K.M. (1957) The Object from Samaria. Samaria- Sebaste III, Londra.ÇİZER, S., (1993) Antik Dönemden Günümüze Yapım ve Kullanımını Sürdüren bir Zinter Astar Çeşidi: Terra Sigillata, Türk Seramik Derneği, 7, 223-233.DİNC, M. - KAPLAN, D. - TAŞTEMUR, E. - YILMAZ, B. (2016), 2014 yılı Uşak İli ve İlçeleri Arkeolojik Yüzey Araştırması Eski Yunan-Roma (Arkaik, Klasik, Hellenistik, Roma) Yerleşimleri, 33. Araştırma Sonuçları Toplantısı 33/ II, 521-538.DİNÇ, M. (2017a), Akmonia antik kenti, Yüzey Araştırmaları ve Kazılar Işığında Uşak, R. M. Czichon et al. (ed.), İstanbul: Ege Yayınları, 91-103.DİNÇ, M. (2017b), Uşak'ta Bir Antik Kent: Akmonia, Dumlupınar Üniversitesi V. Arkeoloji Sempozyumu: Anadolu, Arkeoloji, Zaman ve Mekan, 10- 12 Ekim 2016 Kütahya, Ed. Gökhan Coşkun, Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 213-229.DOKSANALTI, E. (2006) Knidos Kap- Krio Kazı Alanı, (Doktora Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi.DOMŻALSKI, K. (2012), At the crossroads of trade routes: terra sigillata, red slip wares and related fine pottery from the Polish excavations in Ptolemais (2002-2009), in: Ptolemais in Cyrenaica. Studies in Memory of Tomasz Mikocki, ed. J. Żelazowski, Warsaw, 317-343.DOMŻALSKI, K. (2013), Terra Sigillata, Red Slip and Glazed Wares from Jiyeh and Chhim in Lebanon. Similarities and Differences in Supplying Coastal and Mountain Customers. Archeologia, Rocznik Instytutu Archeologii I Etnologii Polskiej Akademii Nauk, LXIV, , 23-51.DRAGENDORF, H. (1897), Zur Terrasigillataindustrie in Griechenland, Kleinasien, Südrussland und Aegypten, BJb (Açılımı) 101, 140- 152.DRAGENDORF, H. (1895), Terra Sigillata, Ein Beitrag zur Geschichte der Griechischen und Römischen Keramik, Bonner Jahrbücher 96, Bonn.DREW-BEAR, T.& LOCHMAN T. (1991), Munzprager aus Akmonia Arkeoloji Dergisi I, 51-60.ERGÜRER, E. (2012), Parion Roma Dönemi Seramiği, (Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi.EROL, D. (2004), Tralleis Sigillata Çöplügü, (Yüksek Lisans Tezi), Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.EROL, D. (2011), Smyrna agorasında ele geçen Terra sigillata ve geç Roma seramiği, (Doktora Tezi), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.FIRAT, M. (2017), Seramik Çöplüğü Alanı Verileri Doğrultusunda Phokaia Kırmızı Astarlı Kapları, (Ed. / Eds. Emre Okan – Cenker Atila) Prof. Dr. Ömer Özyiğit’e Armağan (Studies in Honour of Ömer Özyiğit), İstanbul, 161-178.FIRAT, N. (1999), Perge Konut Alanı Keramiği, (Doktora Tezi), İstanbul: İstanbul Üniversitesi. FIRAT, N. “So- Called ‘Cypriot Red Slip Ware’ from the Habitation Area of Perge (Pamphylia)”, Rei Cretariae Romanae Favtorvm, 36, s.35-38.FRANZ, J. (1840), Fünf Inschriften und fünf Städte in Kleinasien. Eine Abhandlung topographischen Inhaltes, Berlin.GASSNER, V. (1997), Das Südtor der Tetragonos- Agora. Keramik und Kleifunde, Forschungen in Ephesos XIII/1/1, Wien. HAMILTON, W.J. (2013), Küçük Asya, (Cev. Kasım Toraman), Ankara: Midas Kitap. HAYES, J. W. (1980), A Supplement To Late Roman Pottery, London: British School at Rome.HAYES, J. W. (1997), The Handbook of Meditarrenean Roman Pottery, The British Museum Press, London.HAYES, J. W. (1985), Sigillate orientali, Atlante delle forme ceramiche II. Ceramice Fine Romana nel Bacino Mediterraneo, Enciclopedia dell’Arte Antica Supp. 2, Roma. HAYES, J. W. (1972), Late Roman Pottery, London: British School at Rome.HAYES, J. W. (2001), Early Christian Pottery from Knossos: The 1978- 1981 Finds from Knossos Medical Faculty Site”, BSA (The Annual of the British School at Athens) 96, 431- 454. HAYES, J. W. (2008), Roman Pottery: Fine Ware Imports: Athenian Agora XXXII, Princeton, New Jersey, 2008. HAYES, J. W. (2005), Late Hellenistic and Roman Pottery in the Eastern Mediterranean- An Overview of Recent Developments’’, (Ed. M. B. Briese- L.E. Vaag)Trade Relations in the Eastern Mediterranean from the Hellenistic Period to Late Antiquity: Ceramic Evidence, Halicarnassian Studies III, Denmark: University Press of Southern Denmark.HAYES, J. W. (1973), Roman Pottery from the South Stoa at Corinth, Hesperia 42, ( 4), 416- 470.HELLSTRÖM, P. (1965), Pottery of Classical and Latere Date, Terracotta, lamp and Glass, Labraunda. Swedish Excavations and Researches II. 1, Lund.ILIFFE, J. H., (1938), Sigillata Wares in the Near East. A list of Potters’ Stamps, Quarterly of the Department of Antiquities in Palestine VI, 4-53. KADOUS, E.Z.H. (1988), Die Terra Sigillata in Alexandria. Untersuchungen zur :typologie der westlichen und östlichen Terra Sigillata des Hellenismus und frühen Kaiserzeit, (Alexandria University ), Dissertation, Trier.KENKEL, F. (2007), Cypriot Red Slip Ware and İts Derivatives from Pednelissos, BYZAS 7 - Çanak Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeological Contexts, A.O. Uysal - Böhlendorf-Arslan, Beate - J. Witte - Orr (eds.) İstanbul: Ege Yayınları, 131-146.KENRICK, P.M. (1985), Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice), III.1, Fine Pottery, Tripoli. LAMBOGLIA, N. (1958), Nuove Osservazioni Sulla Terra Sigillata Chiara. (Tipi A e B), Rivista di Studi Liguri 24: 257-330. LAMBOGLIA, N. (1963), “Nuove osservazioni sulla ‘terra sigillata chiara’.” Rivista di Studi Liguri 29: 145-212.
• LOESCHCKE, S. (1912), Die Arbeiten zu Pergamon 1910- 1911. Sigillata- Töpfereien in Tschandarli, Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Athenische Abteilung 37, 344- 407.
• LUND J., (1995), Eastern Sigillata B: A Ceramic Fine Ware Industry in the Political and Commercial Landscape of the Eastern Mediterranean, Rei Acta ss.127-135.
• MACKENSEN, M. (1993), Die Spaetantiken Sigillata und Lampentöpfereien von El Mahrine (Nord Tunusien). Studien Zur Nordafricanischen Feinkeramik des 4. Bis 7. Jhr., Münchner Beitrage Zur Vor und Frühgeschischte, Band 50, katalog- Anhang- Tafeln, Münih.MEYZA, H. (2007), Nea Paphos V. Cypriot Red Slip Ware. Studies on a Late Roman Levantine Fine Ware. Warsaw. MEYER-SCHLICHTMAN, C. (1988), Die Pergamenische sigillata aus der statgrabung von Pergamon (mitte 2.Jh.v.CHR-Mitte 2. Jh.n.CHR, Pergamenische forschungen, Berlin: Walter De Gruyter.PARMAN, E. (2002), Orta Çağ’da Bizans Döneminde Frigya (Phrygia) ve Bölge Müzelerindeki Bizans Taş Eserleri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.MERİÇ R. (2002) Spathellenistisch-Römische Keramik und Kleifunde aus einem Schactbrunnen am Staatsmark in Ephesos, Forschungen in Ephesos IX/3.
• POBLOME, J. (2001), The Sigillata Manufactories of Pergamon and Sagalassos, Journal of Roman Archaeology, 14, 143-165,POBLOME, J.& FIRAT, N. (2011), Late Roman D A matter of open(ing) or closed Horizons?, (Ed. M.A. Cau, P. Reynolds, M. Bonifay), LRFW I. Late Roman Fine Wares: Solving problems of Typology and Chronology, 1. A review of the evidence, debate and new contexts (Roman and Late Antique Mediterranean Pottery 1, (BAR International Series) Oxford, 49- 55.RAMSAY, W.M. (1883), The Cities and Bishoprics of Phrygia, The Journal of Hellenic Studies 4, 370-436.RAMSAY, W.M. (1897), The Cities and Bishoprics of Phrygia, I, Part II, Oxford.ROBINSON, H.S. (1959), Pottery of Roman Period: Chronology. The Athenian Agora V, Princeton.SEZER, S.S. (2014), Akmonia Antik Kentinden Heykeltıraşlık Eserleri”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17,71-84.SLANE, K.W. & ELAM, J.M. (1994), Compositional Analysis of Eastern Sigillata A and Related Wares from Tel Anafa (Israel)”, Journal of Archaeological Science, 21, 51- 64.SLANE, K. (1990), The Sanctuary Of Demeter And Kore The Roman Pottery And Lamps, New Jersey: The American School of Classical Studies At Athens Princeton.
• TEKKÖK, B., Greek, Roman and Byzantine Pottery at Ilion (Troia), 2007-2008 Project Troia. FiE IX.
• TEKKÖK-BİÇKEN, B. (2006). The Hellenistic and Roman Pottery from Troia: the Second Century B.C. to the Sixth Century A.D. Unpublished Dissertation, University of Missouri, Columbia.
• TEKKÖK, B.& PERNİCKA, E. (2012), Analysis of Eastern Sigillata B Finds From Troia,Türkiye’de Arkeometrenin Ulu Çınarları, Prof. Dr. Ay Melek Özer ve Prof. Dr. Şahinde Demirciye Armağan, Ed. Ali Akın Akyol- Kameray Özdemir, İstanbul: Homer Kitabevi, 345-358.TEKOCAK, M. (2006), Kelenderis Roma Çağı Seramiği, (Doktora Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi.USLU, S. (1994), Phokaia Kazılarında Bulunmuş Terra Sigillatalar, (Yüksek Lisans Tezi), İzmir: Ege Üniversitesi. YILMAZ, Z. (2008), Spätantike Sigillaten aus Priene, BYZAS 7 - Çanak Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeological Contexts, A.O. Uysal - Böhlendorf-Arslan, Beate - J. Witte - Orr (eds.) İstanbul: Ege Yayınları, 123-130.ZABECHLICKY-SCHEFFENEGGER, S., (2004), Subsidiary Factories of Italian Sigillata Potters, The Ephesian Evidence, Ephesos, Metropolis of Asia. An lnterdisciplinary Approach to its Archaeology, Religion,and Culture, Ed. H. Koester, Harvard Theological Studies 41, Harvard University Press, 217-228.
• ZAHN, R. (1904) : Priene. Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen in den Jahren 1895-1898. Von Theodor Wiegand und Hans Schrader unter Mitwirkung von G. Kummer, W. Wilberg, H. Winnefeld, R. Zahn. ZELLE, M. (1997), Terra Sigillata aus der Westtor-Nekropole in Assos, Asia Minor Studien, Band 27, Bonn.
• ZGUSTA, L.(1984), Kleinasiatische Ortsnamen, Heidelberg: Carl Winter-Universtätsverlag.UNTERKIRCHER E., ‘Terra Sigillata Aus Dem Heraion von Samos,’ Mitteilungen des Deutschen Archäologischen InstitutsAthenische Abteilung 98, 1983, s:173-214.
• WAAGE, F. O. (1933), The American Excavations in the Athenian Agora: First Report, Hesperia 2, (2), 279- 328.WAAGE, F. O. (1948), Hellenistic and Roman Tableware of North Syria, Antioch on the Orontes IV, (1),Ceramic and Islamic Coins , Princeton University Press, Princeton 1948. 33-50.WILLIAMS, C. (1989), Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery, Toronto.WISSOWA, G. (1894), Aal-Apollokrates, Paulys Real-Encyclopädie, Erster Band, Stuttgart.