An Analysis of School Principals’ Listening Skills According To Teacher Feedback

Year 2010, Volume: 38 Issue: 38, 292 - 306, 01.06.2010

Mustafa Yavuz

Abstract

Araştırmada; öğretmenlerin geri bildirimlerine göre, okul müdürlerinin dinleme becerileri öğretmenlerinsahip oldukları bazı değişkenler bakımından incelenmiştir. Araştırma genel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini,2007–2008 öğretim yılında Konya, Türkiye’de görev yapan 23287 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise,evrenden tesadüfî örnekleme yöntemi ile seçilen 477 ilköğretim, genel ve mesleki ortaöğretim öğretmeninden oluşmaktadır.Araştırma sonucunda; öğretmenlerin çalıştıkları okul, öğrenim durumları, mesleki kıdemleri, müdürleri ile birlikte çalışmasüreleri ve okuldaki öğretmen sayısı değişkenleri bakımından müdürlerinin dinleme becerileri ile ilgili geri bildirimlerininfarklılaştığı, ancak müdürlerin sahip oldukları branş değişkenine göre öğretmenlerin müdürleri ile ilgili geri bildirimlerininfarklılaşmadığı tespit edilmiştir

Keywords

dinleme becerileri, okul müdürü, öğretmenlerin geri bildirimi

References

• Barker, R.T., Pearce, C. G., & Johnson, I. W. (1992). An investigation of perceived managerial listening ability. Journal of
• Business and Technical Communication, 6(4), 438-457. Brandt, R., Brandt, J., Emmert, P., & Emmert, V. (1992, March). The development of the listening skills feedback report.
• Paper presented at the 13th annual convention of the International Listening Association. Seattle, Washington. Bechler, C. (1995). Leadership and listening. Small Group Research, 26(1), 77-85.
• Büyüköztürk, Ş. (2004) Veri Analizi El Kitabı (4. Baskı) [Data analysis handbook]. Ankara: Pagem A Yayıncılık.
• Cascio, W. F. (1995). Whither industrial and organizational psychology in a changing world of work. American Psychologist , 928–939.
• Cerit, Y. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin hizmetçi liderlik davranışlarını yerine getirme düzeyi [Primary school principals’ levels of implementation servant leadership behaviours ]. Ege Eğitim Dergisi, 6 (2), 1-19.
• Cooper, L, O. (1997). Listening competency in the workplace: A model for training. Business Communication Quarterly, (4), 75-84.
• Gilbert, M. B. (1997). Perceptions of listening behaviors of school Principals. School Leadership & Management, 9( 2), – 282.
• Gordon, T. (2002). Etkili liderlik eğitimi (4. Basım) [Education of effectiveness leadership ]. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Hodgetts, R. M. (1999). Yönetim, teori, süreç ve uygulama [Management, teory, process and practices]. (Çev: Canan Çetin ve Esin Can Mutlu). İstanbul: Beta Basın Yayım Dağıtım.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cut off criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
• Hughes, L. (2002). How to be a good listener. Women in Business, 54, 17.
• Jacobs, C. (2005). Sound from silence: On listening in organizational learning. Human Relations, 58(1), 115-138.
• Johnson, I. W., Pearce, C. G., & Tuten, T. L. (2003). Self-Imposed silence and perceived listening effectiveness. Business
• Communication Quarterly, 66, 23. Johnson, S. D., & Bechler, C. (1989). Examining the relationship between listening effectiveness and leadership emergence.
• Small Group Research, 29(4), 452-471. Koç, S., & Müftüoğlu, G. (1998). Dinleme ve Okuma Öğretimi [Listening and reading teaching]. Eskişehir: Açık Öğretim Fakültesi yayınları.
• Lundsteen, S. (1989). Listening: Its impact on reading and other language arts. Revised Edition. Urbana IL: National Council of Teachers of English.
• Mc Ewan, E. K. (2003). Ten traits of highly effective principals. California: Corwin Press, Inc.
• Molen, H.T.V., & Hoogland, Y.G. (2005). Communication in Organizations Basic Skills and Conversation Models, UK: Routledge.
• Nugent, W. R. (1995). Testing the effects of active listening. Research on Social Work Practice, 5(2), 152-175.
• Özgen, H., & Doğan, S. (2001). Türkiyede faaliyette bulunan büyük ölçekli işletmelerde vizvona dayalı liderlik üzerine bir deneme. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 56(4), 109-139.
• Rhodes, S. C. (1993). Listening: A relational process. In A. D. Wolvin & C. G. Coakley (Eds.), Perspectives on listening (pp.
• –240). College Park, MD: Ablex Publishing. Sypher, B. D., Bostrom, R. N., & Seibert, R. N. (1989). Listening, Communication Abilities, and Success at Work. Journal of
• Business Communication, 26(4), 293-303. Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics (3. Ed.). New York: Harpercollins College Publishers.
• TDK. (1998). Türkçe sözlük [Turkish dictionary]. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Tracey, J., Hinkin, T. (1998). Transformational leadership or effective managerial Practices. Group & Organization Management. 23(3), 220-236.
• Weinrauch, J. D., & Swanda, J. R. (1975). Examining the significance of listening: An exploratory study of contemporary management. Journal of Business Communication, 13(1), 25-32.
• Wetzels, M. G. M. & Ruyter, K (2000). The impact of perceived listening behavior in voice-to-voice service encounters.
• Journal of Service Research, 2(3), 276-284. Whitaker, T., Whitaker, B. & Lumpa, D. (2000). Motivating and inspiring teachers the educational leader’s guide for building staff morale. Larchmont: Eye on Education Inc.
• Yavuz, M. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinden beklenen roller ve karşılanma düzeyleri [Expected roles of primary school principals and their performance level]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 657-670. GENİŞLETİLMİŞ ÖZET
• Liderliğin en önemli yeterlik boyutlarından birisi de iletişimdir. Liderliğin doğuştan geldiği ve öğrenilemeyeceği fikri geçerliliğini kaybetmiş, yerini liderliğin ve iletişimin öğrenilebileceği fikrine bırakmıştır (Molen ve Hoogland, 2005). Yöneticiler zamanlarının yaklaşık olarak %70’ini iletişimde harcarlar. Ralph Nichols, yöneticinin iletişiminin alt fonksiyonlarında harcadığı zamanı şöyle özetlemektedir. Yöneticiler zamanının %9’unu yazarak, %16’sını okuyarak, %30’ini konuşarak ve %
• ’ini de dinleyerek harcadıklarını belirtmektedir (Hodgetts, 1999, s. 473).
• Dili kullanma yeteneğinin dört alt boyutu içerisinde ilk öğrenilen ve en çok kullanılanı dinleme becerisidir. Dinleme becerisini konuşma, okuma ve yazma izlemektedir (Lundsteen, 1989; Gilbert,
• ). Dinleme, Türkçe sözlükte; işitmek için kulak vermek olarak tanımlanmıştır (TDK, 1998).
• Araştırmalar dinleme alışkanlıkları ve iletişim becerileri arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Etkili iletişimci olmanın ilk adımı iyi bir dinleyici olmaktan geçer. İletişimin en güçlü yönü dinlemedir. Dinleme, konuşma ya da okunma yoluyla gönderilen bir bildirimin algılanıp kavranmasıdır. Dinleme aynı zamanda öğrenme yollarından biridir ve belli bir amaç için yapılır (Sypher, Bostrom & Seibert, 1989; Rhodes, 1993; Koç & Müftüoğlu, 1998; Whitaker, Whitaker & Lumpa, 2000).
• Etkili dinlemeyi öğrenmek için, dinleme beceri ve yetisini geliştirmek gerekir. Bu gelişim daha küçük yaşlarda ailede başlar ve yaşam boyu devam eder. Bunun için belirlenebilen kimi davranışlar şunlardır (Koç, Müftüoğlu, 1998):
• Dinleme alışkanlıkları ile örgüt ve yönetici etkiliği ile ilgili pek çok araştırma yapılmıştır. Yapılan araştırmalar etkili dinleme becerisi ile liderlik davranışı arasında güçlü pozitif bir ilişki olduğunu göstermektedir (Weinrauch & Swanda, 1975; Barker, Pearce & Johnson, 1992; Nugent, ; Cooper, 1997; Johnson & Bechler, 1998; Wetzels & Ruyter 2000; Jacobs 2005).
• Yöneticilerin örgütü geliştirmede güçlü iletişimin önemini fark etmeleri nedeniyle etkili dinlemenin önemi gittikçe artmaktadır (Johnson, Pearce, & Tuten, 2003). Etkili ve etkisiz okul müdürleri arasındaki en temel farklardan bir tanesi de etkili müdürlerin mesleklerinin hemen başında dinlemenin sadece bir nezaket gereği olmadığını, dinlemenin aynı zamanda kendini geliştirmek ve görevini devam ettirebilmek için gerekli bir beceri olduğunu fark etmeleridir (Mc Ewan, 2003, s.7)..
• Konya, Türkiye’de görev yapan 23287 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise, evrenden tesadüfî örnekleme yöntemi ile seçilen 477 ilköğretim, genel ve mesleki ortaöğretim öğretmeninden oluşmaktadır.