“Yeni Türk Edebiyatında Edebiyat Mahfilleri” Üzerine Turgay Anar ile Söyleşi

Year 2013, Volume: 4 Issue: 10, 272 - 278, 30.09.2013

Turgay Anar

Abstract

Fatih Çalmaz: “Mekândan Taşan Edebiyat: Yeni Türk
Edebiyatında Edebiyat Mahfilleri” (Kapı Yayınları, 2012) başlıklı çalışmanızda,
Türkiye’de edebiyatın membaı olmuş mekânları anlatıyorsunuz. Kitabınızı henüz
okumamış olanlar için bize birkaç edebiyat mahfilinden bahseder misiniz?

 

Turgay Anar:
Öncelikle mahfil kavramını açıklayarak sözlerime başlamalıyım. Arapçadan
türeyen mahfil kelimesini Türkçe sözlükler, “Konuşup görüşmek için bir araya
gelinen yer, toplantı yeri; toplanmış heyet, meclis; oturulacak yer,
görüşülecek yer” şeklinde açıklar. Mahfil kelimesini edebiyat alanına
uyarlayarak kullandığımız takdirde, kelimenin anlamı son derece zenginleşir.
Edebiyat mahfili, birden fazla edebiyatçının ve “edebiyat muhibbinin” belli bir
zamanda, belli bir mekânda buluşup öncelikle ve özellikle sanat-edebiyat ile
ilgili çok çeşitli konularda konuşma ve sohbetler yapması ile ortaya çıkar.
Edebiyat, sanat, kültür, siyaset ve daha birçok konu üzerinde görüş
alışverişinde bulunan kişiler, sanat ve edebiyatla ilgili konuları öne alarak
mahfil mekânını, bir “edebiyat hafızasının mekânı” haline getirir. Edebiyat
mahfillerinde bir araya gelenler, aslında devrin önemli edebî kamuoyunda özgün
yazar/şair kimliklerini inşa ederler. Edebiyat mahfilleri hem mahfil
müdavimlerini çeşitli şekillerde besler hem de onların çok çeşitli alanda
yetişmelerini sağlar. Edebiyat mahfillerine devam eden Namık Kemal’den tutun da
Ahmet Hamdi Tanpınar’a kadar birçok insan, bu tür toplantılardan fazlasıyla
faydalanmıştır. İstanbul’da, 1860’lı yıllardan günümüze kadar birçok edebiyat
mahfili kurulmuştur. Bunlardan dikkate değer olduğunu düşündüğüm birkaç
mahfilin ismini verebilirim: Hersekli Ârif Hükmet’in Evi, Abdurrahman Sami Paşa’nın
Konağı, Şair Nigâr Hanım’ın Evi, İbnülemin Mahmut Kemal İnal’ın Konağı,
Abdullah Cevdet’in İçtihad Evi, Çiçekçi Kahvesi, İkbal, Küllük Kahvesi, Marmara
Kıraathanesi, Lebon, Baylan, Lambo, Degustasyon, Enderun Kitabevi…   

Keywords

Yeni Türk Edebiyatı, Edebiyat Mahfilleri, Turgay Anar

References

• Çalmaz, F. (2013). “Yeni Türk Edebiyatında Edebiyat Mahfilleri” Üzerine Turgay Anar ile Söyleşi. İdealKent Kent Araştırmaları Dergisi, 272-278