Bir Bilim İnsanının Kavramlarla Yolculuğu: İlhan Tekeli ve Alternatif Bir Patika

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 29, 260 - 289, 30.04.2020

Nihal Ekin Erkan , Çiğdem Aksu Çam , Zeynep Arslan-taç

https://doi.org/10.31198/idealkent.729955

Cited By: 1

Öz

Bu makalede bilim insanlarının bilgi üretim sürecinde kullandıkları kavramların yeri ve önemi, bir bilim insanı olarak Prof. Dr. İlhan Tekeli’nin kavramlarla olan ilişkisi üzerinden ele alınmıştır. Kavramlar, sosyal bilimcilerin toplumsal gerçekliği anlama ve açıklama uğraşısında temel dayanakları, araçlarıdır. Tekeli’nin kavram oluşturma serüveni, bilim insanlarının dünyanın düşünce macerasının bir parçası olmak ve bilimsel olanı gündelik hayata taşımak iddialarını sorgulamak için bir vaka çalışmasına olanak verecek nitelik ve kapsamdadır. Bu nitelik ve kapsamı ortaya çıkaran, Tekeli’nin Türkiye kent ve bölge planlama alanının kurucularından biri olarak önerdiği kavramlarla alana yön vermekte etkili olmasından ziyade, kavramları epistemolojik sorgulamalarla ele almasıdır. Çalışmada Tekeli’nin kent çalışmaları alanında oluşumuna katkı sunduğu çok sayıda ve çeşitteki kavramı içeren geniş kavram setinden iki örnek incelenmiştir. Örnek olarak seçilen “yönetişim” ve “konut sunum biçimi” kavramları üzerinden Tekeli’nin kavram oluşturma serüveni kesitlerle tasvir edilmiştir. Araştırmada çeşitli veri toplama teknikleri ve analiz stratejilerini bir araya getiren karma yöntem kullanılmıştır. Benimsenen karma yöntem içinde verilerin bulgulara dönüştürülmesinde katılımcı nesneleştirme ve söylem analizi belirleyici olmuştur. Çalışma bulgularıyla bir bilim insanının bilimsel bilgi üretimi sürecinde kavramlar aracılığıyla özgün katkı geliştirme olanakları tartışmaya açılmış ve Tekeli’nin kavramlarla ilişkisinde alternatif bir patika oluşturduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İlhan Tekeli, kent çalışmaları, kavram oluşturma, konut sunum biçimi

Kaynakça

• Aksu Çam, Ç. (2014). Yönetişimin Türkçe serüveni. N. Ekin Erkan (Ed.), Şehir kavramlarının yolculuğu içinde (197-241). İstanbul: İdeal Kültür.
• Aksu Çam, Ç. (2017). Kentsel siyasetin yeni sloganı: yönetişim. Şehir ve Toplum, 8,31-39.
• Aksu Çam, Ç. (2018). Kentsel konut rejimi: yapı, aktörler ve değişim. Yayınlanmamış proje raporu, TÜBİTAK. 29.04.2020 tarihinde https://trdizin.gov.tr/ publication/show/pdf/project/TVRnd016azU= adresinden erişildi.
• Badcock, B. (2012). Mode of housing provision. International Encyclopedia of Housing and Home içinde (s. 122). Elsevier.
• Ball, M. (1983). Housing policy and economic power. London and New York: Methuen & Co.
• Bauman, Z. (2010). Sosyolojik düşünmek. Çev. A. Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bengtsson, B. (2012). Housing politics and political science. D. Clapham, W. A. V. Clark, ve K. Gibb (Eds.), The SAGE handbook of housing içinde (s. 206–229). Sage Publications.
• Bican, N. B. (2016). Securing Future of social housing: learning from an alternative reneration/ Gyldenrisparken in Denmark. Orta Doğu Tenik Üniversitesi.
• Biesta, G. (2017). Karma yöntemler. (Çev. E. Büyüköksüz) , eğitimde araştırma yöntemleri ve metodojileri, Arthur, J, Waring, M, Coe, R., Hedges, L. V. Çev. A. Erözkan ve E. Büyüköksüz, Ankara: Anı Yayıncılık, s. 241-251.
• Bourdieu, P. (2016). Akademik aklın eleştirisi: Pascalca düşünme çabaları. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bourdieu, P., Wacquant, L. J., (2007). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar. Çev. N. Ökten, İstanbul: İletişimYayınları.
• Brenner, N. (2004). Urban Governance and the production of new state spaces in Western Europe, 1960–2000. Review of International Political Economy, 11(3), 447-488.
• Brenner, N., Marcuse, P., ve Mayer, M. (2014). Kar için değil halk için eleştirel kent teorisi ve kent Hakkı. Çev. Ali Yağız Şen, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Deleuze, G., ve Guattari, F. (1992). Felsefe nedir?, Çev. Turhan Ilgaz, İstanbul: YKY.
• Dünya Bankası. (1991). Managing development: the governance dimension (A discussion paperno:34899). http://www.ds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2006/03/07/000090341_20060307104630/Rendered/PDF/34899.pdf
• Ekin Erkan, N. (2014). Şehircilik kavramlarının yolculuğu, İstanbul: İdealkültür.
• Fairclough, N., Mulderring, J. and Wodak, R. (2011). Critical discourse analysis. Dijk, van T. A. (Ed.), Discourse Studies: A multidisciplinary introduction (357-378). 2nd edition. London: Sage Publications.
• Friedmann, J. (1987). Planning in the public domain: from knowledge to action. Princeton University Press.
• Gerring, J. (2001). Social science methodology: A criterial framework. Cambridge: Cambrige University Press.
• Gürsel, E. (Mülakat yapan) ve Tekeli, İ. (Mülakat yapılan). (2018). Şehir hepimizin: konuk: İlhan Tekeli [Mülakat transkripsiyonu]. Medyascope TV web sitesi üzerinden 16 Aralık 2020 tarihinde https://medyascope.tv/2018/12/24/sehir-hepimizin-izmir-modeli-prof-ilhan-tekeli-ile-soylesi/ adresinden erişildi.
• Harvey, D. (1989). From managerialism to entrepreneurialism: The transformation in urban governance in late capitalism. Geografiska Annaler. Series B, Human Geography, 71(1), 3-17.
• Keleş, R. (2010). Kentleşme politikası (11. baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Kemeny, J. (1992). Housing and social theory. London and New York: Routledge.
• King, S. (2017). Thinking on housing: words, memories, use. New York: Routledge. https://doi.org/10.1080/14036096.2017.1366935
• Kjaer, A. M. (2009). Governance and the urban bureaucracy. Davies J. S. ve Imbroscio, D. L. (Ed.), Theories of urban politics. London: Sage Publications.
• Kooiman, J. (2000). Societal governance: Levels, modes, and orders of social-political ınteraction, Pierre, J. (Ed.), Debating governance. Oxford: Oxford University Press.
• Koselleck, R. (2009). Kavramlar tarihi politik ve sosyal dilin semantiği ve pragmatiği üzerine araştırmalar (A. Dirim, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• McCann, E. (2017). Governing urbanism: Urban governance studies 1.0, 2.0 and beyond. Urban Studies, 54.2, 312-326.
• Neuman, W. L. (2009). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar: 1. cilt. Yayın odası.
• Novak, J. D. and Gowin, D. B. (1984). Learning how to learn. Cambridge: Cambridge University Press.
• Peters, B. G. and Pierre, J. (2001). Developments in ıntergovernmental relations: towards multi-level governance. Policy & Politics, 29(2), 131-135.
• Pierre, J. (2000). Introduction: Understanding governance. In Pierre J. (Ed.), Debating Governance (1-13). Oxford: Oxford University Press.
• Rhodes, R.A.W. (2000). Governance and public administration. Pierre J. (Ed.), Debating Governance (54-91). Oxford: Oxford University Press.
• Ruonavaara, H. (2018). Theory of housing, from housing, about housing. Housing, Theory and Society, 35(2), 178–192. https://doi.org/10.1080/14036096.2017.1347103
• Soja, E. (2000). Postmetropolis: Critical studies of cities and regions. Oxford: Basil Blackwell.
• T. C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı. (2009). Kentleşme Şurası 2009 - Kentsel Dönüşüm, Konut Ve Arsa Politikaları Komisyonu Raporu. Ankara. http://www.kentges.gov.tr/_dosyalar/sura_raporlari/kitap3.pdf
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2001). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı konut özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara.
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). Dokuzuncu kalkınma planı (2007-2013) yerleşme-şehirleşme özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018a). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) Kentsel Yaşam Kalitesi Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018b). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) Konut Politikaları Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
• Tekeli, İ. (1978). Kapitalistleşme süreci içinde Türkiye’nin konut üretimine bir bakış. Mimarlık, 16(1), 34–38.
• Tekeli, İ. (1982a). Türkiye’de kentleşme yazıları. ekonomik ve sosyal araştırmalar:3. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Tekeli, İ. (1982b). Türkiye’de konut sunumunun davranışsal nitelikleri ve konut kesiminde bunalım. Konut ’81 içinde (s. 57–101). Ankara: Kent-Koop.
• Tekeli, İ. (1999). Modernite aşılırken siyaset. Ankara: İmge Kitabevi.
• Tekeli, İ. (2009a). Konut sorununu konut sunum biçimleriyle düşünmek. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tekeli, İ. (2009b). Türkiye’nin konut tarihine konut sunum biçimleri kavramını yaklaşmak. Konut Sempozyumu içinde (s. 283–297). İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi.
• Tekeli, İ. (2018a). Sorularla İzmir modeli. İzmir: Dinç Matbaa.
• Tekeli, İ. (2018b). İzmir modeli. İzmir için demokratik bir belediyecilik önerisi. II. Kitap. İzmir. Dinç Matbaa
• Tekeli, İ. (2019) Temsili olmayan kuramların gelişimi planlama anlayışımızda ve kente bakışımızda ne tür değişmeler yaratıyor, Efil Journal, 2(7), 8-37.
• Thrift, N. (2008). Non representational theory; space, politics, affet, London: Routledge.
• Türel, A. (1989). 1980 sonrasında konut üretimindeki gelişmeler. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 9(1), 137–154.
• Türel, A. (2012). Konut arzı. In M. Ersoy (Ed.), Kentsel Planlama Ansiklopedik Sözlük (s. 291). İstanbul: Ninova Yayınları.
• Vannini, P. (2009). Nonrepresentational theory and symbolic interactionism: shared perspectives and missed articulations. Symbolic İnteraction, 32(3),282-286. doi:10.1525/si.2009.32.3.282.
• Waddell, S. and Brown, D. L. (1997). Fostering intersectoral partnering: A guide to promoting cooperation among government, business, and civil society actors. Institute for development research (IDR) reports no.13.3. http://commdev.org/files/ 1305_file_fostering_intersectoral_partnering. pdf
• Wygotski, L. S. (1998). Düşünce ve dil. Çev. S. Koray, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 2. Baskı.