Maturidiliğin Yayılışı (V-VII. Yüzyıllar)

Year 2014, Issue: 3, 307 - 320, 01.05.2014

Hâdî Vekîlî - Enîse Sâdat Hüseynî Şerîf Şahin Ahmetoğlu

Abstract

Doğu Hanefîliğinin kelâmî yönü olan Mâturîdîliğin Hicri IV. asırda ortaya çıkışı, Eş‘arîliğin ortaya çıkışı ile aynı döneme rastlamaktadır. Mâturîdîlik hakkındaki çalışmalar onun tüm yönlerini kapsamamaktadır, hatta daha çok inanç ve görüşlerinin eleştirisini ele almaktadır. Bununla birlikte Mâturîdîliğin inançları, görüşleri ve diğer mezheplerle olan benzerlikleri ve farklılıkları bu çalışmanın odak merkezi değildir. Çalışmada daha çok Mâturîdîliğin tarihçiler ile Milel ve Nihal yazarlarınca nasıl tanıtıldığına, tarihi bakımdan ortaya çıkışına, coğrafi yayılışına, zamanla merkez ve batı bölgelerinde nasıl genişlediğine dikkat çekilmiştir.

Keywords

Ehl-i Sünnet, Hanefîlik, Mâturîdîlik, Horasan, Mâverâünnehir, Selçuklular.

The Expansion of Maturidiyya (V-VII. Centuries)

Abstract

Emerging Maturidiyya which is theological aspect of the eastern Hanafiyya in fourth century of the Hegira coincides with emerging Ash’ariyya. Studies on Maturidiyya do not include in its all aspects, insomuch that, mainly deal with the critique of its beliefs and views. Nevertheless, beliefs and views of Maturidiyya and its similarities and differences to the other sects are not focal center of this paper. In the study it is more pointed out how Maturidiyya has been introduced by historians and writers of Milal and Nihal, emerging historically, expansion geographically, how it extended by and by in the central and the western areas.

Keywords

Sunni Islam, Hanafiyya, Maturidiyya, Khorasan, Transoxiana, Seljuq dynasty.