İslâmî fetihler başladığı sırada İran coğrafyasındaki birçok bölge Sâsânî hâkimiyeti altında idi. Bu bölgelerdeki insanların etnik kimlikleri üzerindeki ilk değişim Arapların gelişi ile gerçekleşmiştir. Etnik nüfusu etkileyen ikinci ve en önemli hadise ise Selçuklu Oğuzlarının Horâsân’a gelişiyle cereyan etmiştir. Fakat, bazı yerel hânedanlıkların etnik kimliklerini korumuş oldukları görülmektedir. Bu hânedanlıklar, etnik bir kimlikten ziyade yaşadıkları coğrafya veya kurucularının adı ile anılmışlardır. Bunlardan biri de Cibâl bölgesinde yaşayan hânedanlıklardır. Cibâl, Kürd nüfusun yoğun olduğu ve Deylemî hânedanlıklar tarafından da idare edilen bir bölgedir. Ayrıca bölgede Arap, Acem, Hürremî, Eşgânî gibi etnik unsurlar da vardır. Tuğrul Bey’in bölgeye gelişinin öncesinde ve sonrasında burada Oğuz Türkmenlerin varlığı görülmektedir. Melikşâh devrinde başlayan Bâtınî harekâtı ile bölge, Bâtınîlerin eline geçmiş, Bâtınîler ile yaşanan mücadelelerin ardından bölgeye Türkmen akınları gerçekleşmiştir. Bu çalışmada bölgede bulunan Kürd aşiretleri ve Selçuklulara tabi olan Kâkûyî ve Annâzî hânedanlığının etnik menşei ve Selçuklular ile siyasî ilişkileri hakkında ayrıntılı bilgiler vermeye çalıştık.
When the Islamic conquests began, many regions in the Iranian geography were under Sassanid rule. The first change in the ethnic identities of the people in these regions occurred with the arrival of the Arabs. The second and most important event that affected the ethnic population took place with the arrival of the Seljuk Oghuzs to Khorasan. However, it seems that some local dynasties preserved their ethnic identities. These dynasties were named after the geography they lived in or the name of their founders, rather than an ethnic identity. One of these is the dynasties living in the Jibâl region. Jibâl is a region with a dense Kurdish population and ruled by the Daylami dynastys. There are also ethnic elements such as Arabs, Persians, Khurremis and Ashgani in the region. The presence of Oghuz Turkmens can be seen here before and after Tuğrul Beg's arrival to the region. With the Bâtini operation that started during the reign of Melikshah, the region was taken over by the Bâtinis, and after the struggles with the Bâtinis, Turkmen incursions took place in the region. In this study, we tried to give detailed information about the Kurdish tribes in the region and the ethnic origin of the Kāqūyī and Annâzî dynasties, which were subject to the Seljuks and their political relations with the Seljuks.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | History of Central Asia, History of Islam |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | January 31, 2024 |
Submission Date | November 9, 2023 |
Acceptance Date | January 10, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Issue: 35 |