ORYANTİRİNG DERSİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN HARİTA OKURYAZARLIK BECERİLERİNE ETKİSİ

Yıl 2019, Sayı: 40, 124 - 138, 30.07.2019

Alaattin Arıkan , Elif Aladağ

https://doi.org/10.32003/iggei.555103

Cited By: 4

Öz

Oryantiring sporunda harita ve pusula kullanımı bir gerekliliktir. Bu
nedenle oryantiring bireyin coğrafi becerilerinin gelişimine katkı sunabilir. Bu
çalışmanın amacı oryantiring dersinin Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin
harita okuryazarlık becerilerine etkisini incelemektir. Araştırmada tek grup öntest - sontest zayıf
deneysel desen kullanılmıştır. Uygulama 15 hafta sürmüştür. Araştırmanın
çalışma grubu çalışma evreninden seçkisiz olmayan amaçsal örnekleme
yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmaya Aydın
Adnan Menderes Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda farklı sınıf
düzeylerinde öğrenim gören ve oryantiring dersini alan 48 öğrenci katılmıştır. Araştırma
sonucunda;
çalışma grubunun öntest ve sontest puan ortalamaları arasında istatiksel açıdan
anlamlı bir farkın olduğu, oryantiring dersinin öğrencilerin harita
okuryazarlık becerilerini geliştirmede orta düzeyde etkili olduğu
belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Harita Okuryazarlığı, Coğrafya, Oryantiring, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

THE EFFECT OF ORIENTEERING COURSE ON MAP LITERACY SKILLS OF STUDENTS AT SCHOOL OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS

Öz

Maps and compass use in the sport of orienteering is a necessity.
Therefore orienteering may contribute to the development of the individual's
geographic skills. The aim of this study is to examine the effect of
orienteering course on map literacy skills of students at school of physical
education and sports. One group pre-post test weak experimental design was used
in this study. The implementation process lasted 15 weeks. The study group was
recruit by using the criterion sampling method. Fourthly eight students who have
different classes attended the orienteering courses in School of Physical
Education and Sports in Aydın Adnan Menderes University. Research findings
indicated that, there was a statistically significant difference between the
pre – post test scores of the study group, and the orientation course was found
to be moderately effective in developing students' map literacy skills.

Anahtar Kelimeler

Geography, Map Literacy, Orienteering, School of Physical Education and Sports

Kaynakça

• Akengin, H., Tuncel, G. & Cendek, M, E. (2016). Öğrencilerde harita okuryazarlığının geliştirilmesine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, (34), 61-69.
• Akkuş, Z. & Kuzey, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin harita ve yön becerilerine sahip olma ve bu becerileri yaşama aktarabilme durumları üzerine bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 47(218), 201-234.
• Aktürk, V. (2012). Sosyal bilgiler dersinde animasyon ve dijital harita kullanımının öğrencilerin mekânı algılama becerilerine yönelik etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon).
• Altınbılek, M. S. & Sanalan V. A. (2005). Coğrafya okuryazarlığı I: Giriş. Doğu Coğrafya Dergisi, 13, 341-357.
• Avcı, M. (2013). Coğrafya dersinde oryantiring uygulamasına yönelik öğrenci görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Ayas, C. & Demirkaya, H. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya yeterlilikleri açısından coğrafya derslerini ve kendilerini değerlendirmeleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 657-666.
• Boardman, D. (1990). Graphicacy revisited: Mapping abilities and gender differences. Educational Review, 42(1), 57-64.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Cendek, M. E. (2015) Öğrencilerde harita okuryazarlığının geliştirilmesine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
• Chang, K. T. & Antes, J. R. (1987). Sex and cultural differences in map reading. The American Cartographer, 14(1), 29–42.
• Çetinkaya, C. (2011). Beden eğitimi derslerinde yürütülen sekiz haftalık oryantiring çalışmalarının görsel reaksiyon zamanına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir).
• Deniz, E., Karaman, G., Bektaş, F., Yoncalık, O., Güler, V., Kılınç, A. & Ateş, A. (2011). Çocuklara Oryantiring Eğitimi. Ankara: Kültür Ajans Yayınları.
• Dikmenli, Y. (2015). Öğretmen adaylarının coğrafya okuryazarlığı algı düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Studies, 10(3), 353-368.
• Duman, B. & Girgin, M. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin harita okuryazarlığına ilişkin görüşleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 12(17), 185-202.
• Erol, H. (2017). An Evaluation on Secondary School Students’ Map Literacy Skills. Anadolu Journal Of Educational Sciences International, 7(3), 425-457.
• Güler, V. (2009). Orienteering ve Çocuklar İçin Orientering Eğitimi. Ankara: T.C. Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Türkiye Dağcılık Federasyonu Yayınları.
• International Orienteering Federation. (2018a). Competition Rules for International Orienteering Federation (IOF) Foot Orienteering Events. Finland: IOF.
• International Orienteering Federation. (2018b). History The Early Days of Orienteering. 20.11.2018 tarihinde https://orienteering.org/about-the-iof/history/ adresinden edinilmiştir.
• International Orienteering Federation. (2018c). The IOF. 20.11.2018 tarihinde https://orienteering.org/about-the-iof/the-iof/ adresinden edinilmiştir.
• İmamoğlu, M. & İmamoğlu, A. (2018). Oryantiring sporunun ortaöğretim coğrafya ve beden eğitimi ve spor derslerinin kazanımlarına etkisi. The Journal of Kesit Academy, (16), 198-207.
• İncekara, S. & Kantürk, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının haritalarla ilgili temel görüşleri ve harita kullanımına yönelik yaklaşımları. Marmara Coğrafya Dergisi, (21), 240-257.
• Karaca, F. (2008). Oryantiring uygulamalarının ilköğretim programlarındaki Fonksiyonelliği. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
• Kartal, F. & Koç, H. (2017). Ortaöğretim (9. sınıf) öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 179- 198.
• Kartal, F. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas).
• Kızılçaoğlu, A. (2007). Harita becerilerine pedagojik bir bakış. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 341-358.
• Koç, H. & Çifçi, T. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, (34), 9-20.
• Koç, H. & Demir, S, B. (2014). Developing valid and reliable map literacy scale. Review of International Geographical Education, 4(2), 120-136.
• Koç, H. & Karatekin, K. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(USBES Özel Sayı II), 1522-1542.
• Koç, H. & Önal, H. (2016). Developments in educational sciences. In R. Efe, I. Koleva, E. Atasoy & İ. Cürebal (Eds.) Investigating Geography Teacher Candidates’ Map Literacy Levels İn Terms Of Different Variables (pp. 727-744). Sofia: ST. Kliment Ohridski University Press.
• Koç, H., Aksoy, B. & Çifçi, T. (2017). Farklı lisans programlardaki öğrencilerin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Cumhuriyet Üniversitesi örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 301-321.
• Kotan, E. (2001). Orienteering’in tarihi ve günümüzde antrenörler için kapsamlı orienteering eğitimi incelemesi, (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Köşker, N. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının mekânsal biliş yeterliliklerine ilişkin düşünceleri. Journal of World of Turks, 4(3), 161-173.
• Merç, A. (2011). Sosyal bilgiler ve okul öncesi öğretmenliğinde eğitim gören öğrencilerin mekan bilgisi ve harita okuma becerisi. (Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın).
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018a). Ortaöğretim Coğrafya Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018b). Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018c). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu.
• Ooms, K., De Maeyer, P., Dupont, L., Van der Veken, N., Van de Weghe, N. & Verplaetse, S. (2016). Education in cartography: what is the status of young people’s map-reading skills?. Cartography and Geographic Information Science, 43(2), 134-153.
• Özcan, F. & Varnacı Uzun, F. (2016) Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita okuma özyeterlik ile başarı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 408-423.
• Özcan, F. (2007). Oryantiring sporunun ilköğretim öğrencilerinin sosyal bireysel davranışları ile matematik-mantıksal zekâ gelişimleri üzerine etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya).
• Özgüç, N. (1994). Beşeri Coğrafyada Veri Toplama ve Değerlendirme Yöntemleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi.
• Özsoy, S. & Özsoy G. (2013). Effect size reporting in educational research. İlköğretim Online, 12(2), 334‐346.
• Rieger, M. (1999). An analysis of map users understanding of GIS images. Geomatica, 53(2), 125-137.
• Selanik AY, T. & Yavuz, Ü. (2016). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde okuryazarlık becerilerini kazandırmaya yönelik gerçekleştirdikleri uygulamalar. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 31-63.
• Sönmez, Ö, F. & Aksoy, B. (2013). Cumhuriyetten günümüze ilköğretim programlarında harita becerileri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (171), 269-288.
• Tanrıkulu, M. (2011). Harita ve pusulanın farklı bir kullanım alanı: oryantiring. Milli Eğitim Dergisi, 41(191), 120-126. Retrieved from http://dergipark.org.tr/milliegitim/issue/36191/406895
• Taş, M. Y. (2010). Oryantiring sporcuları ile sporcu olmayan bireylerin stresle başa çıkma becerileri. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Thalheimer, W. & Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research articles: A simplified methodology. 20.02.2019 tarihinde http://www.bwgriffin.com/gsu/courses/edur9131/content/EffectSizespdf5.pdf adresinden edinilmiştir.
• Tuna, F. & Balcı, A. (2013). Oryantiring uygulamalarının coğrafya öğretmen adaylarının özyeterlik algılarına etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, (27), 1-14.
• Tuna, F., Demirci, A. & Gültekin, N. (2012). Temel coğrafi bilgi ve beceriler toplumda ne ölçüde kullanılıyor? Yön, konum ve harita becerilerinde mevcut durum analizi. Milli Eğitim, 42(195), 211-227.
• Türk Dil Kurumu, (1998). Türkçe Sözlük 1A-J. (9. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Umek, M. (2003). A comparison of the effectiveness of drawing maps and reading maps in beginning map teaching. International Research in Geographical and Environmental Education, 12(1), 18-31.
• Varol, S. (2013). Oryantiring branşında büyük erkek kategorisindeki elit sporcuların bazı fiziksel ve fizyolojik profillerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zinser, O., Palmer, D. L. & Miller, C. R. (2004). Site distance, gender, and knowledge of geographic sites. Sex Roles, 51(11-12), 661-686.