YEREL HALKIN MİLLİ PARKLARA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ: İĞNEADA LONGOZ ORMANLARI MİLLİ PARKI ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 42, 328 - 355, 25.07.2020

Esengül Doğru , Fatih Aydın

https://doi.org/10.32003/igge.713418

Cited By: 3

Öz

Doğal ve kültürel kaynak değerleriyle ön plana çıkan milli parklar, insanlar tarafından gittikçe daha fazla ziyaret edilen mekânların başında yer almaktadır. Milli parklara olan turistik talebin artması milli parkların daha fazla korunmasına yönelik faaliyetleri beraberinde getirmektedir. Milli parkların korunması doğal kaynakların devamlılığı açısından hem ulusal hem de yerel ölçekte önem taşımaktadır. Özellikle korunması gereken bir alanın milli park ilan edilmesi, milli park çevresinde yaşayan yerel halkın koruma kullanma dengesini değiştirdiği için bu durum yerel halk tarafından kimi zaman olumsuz algılanabilmektedir. Bu araştırmada, İğneada yerel halkının milli parklara yönelik farkındalıkları ve İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı’na ilişkin görüş ve düşünceleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını İğneada yerel halkından 35 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, araştırmaya katılan yerel halkın milli park kavramına ve milli parkları koruma kurallarına ilişkin bilgi sahibi oldukları, gelecek nesiller için milli parkların önemini doğal güzelliklerin devamı şeklinde ifade ettikleri, Longoz Ormanları’nın milli park ilan edilmesiyle birlikte artan yasaklardan ve Longoz Ormanları Milli Parkı’na yönelik gerçekleşen turistik faaliyetlerin çevreye verdiği zarardan rahatsızlık duydukları ve Longoz Ormanları’nın milli park ilan edilmesinin yerel halka ekonomik anlamda fayda sağladığını düşündükleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Longoz Ormanları Milli Parkı, Koruma Alanı, İğneada, Yerel Halk

LOCAL PEOPLE'S VIEWS ON NATIONAL PARKS: THE EXAMPLE OF IGNEADA LONGOZ FORESTS NATIONAL PARK

Öz

National parks, which stand out with their natural and cultural values, are among the places that are increasingly visited by people. Increasing tourist demand for national parks brings with it activities to further protect national parks. Protection of national parks is important both on a national and local scale in terms of continuity of natural resources. Since the declaration of a national park changes the protection and usage balance of the local people living around the national park, this situation can sometimes be perceived negatively by the local people. In this study, the awareness of the local people of İğneada about the national parks and their opinions and thoughts regarding İğneada Longoz Forests National Park were determined. The case study pattern from qualitative research methods was used in the study. The participants of the study are 35 people from Igneada local people. A semi-structured interview form developed by researchers was used as a data collection tool in the study. As a result of the research, it has been determined that the local people participating in the research have knowledge about the concept of national park and the rules of protecting national parks, expressed the importance of national parks for future generations as a continuation of natural beauty, were disturbed by the increasing ban on Longoz Forests being declared a national park and the damage to the environment caused by the tourist activities taking place in Longoz Forests National Park.

Anahtar Kelimeler

Longoz Forests National Park, Conservation Area, İğneada, Local People

Kaynakça

• Akbulut. G., Atmış, E. & Günşen, H. B. (2015). Farklı ilgi gruplarının milli park algıları üzerine bir değerlendirme: Küre Dağları Milli Parkı örneği. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(1), 133-145.
• Aksu, Ö. V., Kılıç, C., Düzgüneş, E., Araz, N. & Öztürk, K. (2017). Altındere Vadisi Milli Parkı kullanıcılarının rekreasyonel memnuniyetini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Ormancılık Araştırma Dergisi, 4(1), 30-45.
• Aliağaoğlu, A. (2008). Savaş alanları turizmi için tipik bir yer Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı. Milli Folklor, 78, 88–104.
• Arı, Y. & Soykan, A. (2006). Kazdağı Milli Parkı’nda kültürel ekoloji ve doğa koruma. Türk Coğrafya Dergisi, 44, 11-32.
• Arı, Y. (2003). Kuş Cenneti Milli Parkı’nda park yönetimi-yöre halkı ilişkisi. Doğu Coğrafya Dergisi, 8(9), 7-37.
• Arslan, F. (2005). Bandırma'daki sanayicilerin Kuş Cenneti Milli Parkı kirliliğini algılaması. (Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Aydınözü, D., Ünal, İ. & Miraç, A. (2012). Kastamonu Ilgaz Dağı Milli Parkın’da arazi kullanımının analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 26, 108-123.
• Ayten, A. M. & Dede, O. M. (2007). Milli Park Alanlarının Koruma ve Yöntem Sorunları: Yozgat Çamlık Milli Parkı Örneği. 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Kitabı, 165, 10- 15, Ankara.
• Bal, H. (2013). Nitel Araştırma Yöntemi. Isparta: Fakülte Kitapevi.
• Bekdemir, Ü., Elmacı, S. & Sezer, İ. (2010). Turizmin kıskacında bir doğa koruma alanı: Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic. 5(4), 890-913.
• Celilow, C. (2019). Ilgaz Milli Park topraklarının erozyon duyarlılık parametrelerinin farklı enterpolasyon yöntemleriyle konumsal dağılımlarının belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Chin, C. L., Moore, S. A., Wallington, T. J., & Dowling, R. K. (2000). Ecotourism in Bako National Park, Borneo: visitors’ perspectives on environmental impacts and their management. Journal of Sustainable Tourism, 8(1), 20-35.
• Cihar, M., & Stankova, J. (2006). Attitudes of stakeholders towards the Podyji/Thaya River Basin National Park in the Czech Republic. Journal of Environmental Management, 81(3), 273-285.
• Çetinkaya, G. (2008). Milli parkların bir rekreasyon alanı olarak düzenlenmesi ve yönetilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Çetinkaya, G., Yıldız, M. & Özçelik, M.A. (2018). Yerel halkın milli park ziyaret nedenlerinin belirlenmesi: Antalya ili örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 135-143.
• Çiftçi, Y. (2001). Türkiye'deki milli parklar: turizm coğrafyası açısından.(Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Çoban, G. (2016). Milli parklarda koruma-kullanma dengesinin sağlanması yönünde geliştirilen ziyaretçi yönetim araçlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Dağdaş, S. & Kallimci, M. (2010). Honaz Dağı Milli Parkı’nın işlev zenginliği ve kullanım planlaması. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 1, 130-143.
• Daşdemir, İ. & Güngör, E. (2008). Küre Dağları Milli Parkı optimum yönetim stratejisinin belirlenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 10(13), 23-36.
• Demirözer, A. İ. (2019). Spil Dağı Milli Parkı'nda (Manisa) kültürel ekoloji: Ayvacık köyü örneği. (Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Dereli, D. (2010). Kazdağı Milli Parkı'nda ziyaretçi yönetimi. (Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Dias, E., Beinat, E., & Scholten, H. (2004). Effects of mobile Information sharing in natural parks. 18th International Conference Informatics for Environmental Protection, Tricorne Editions, 2, 11–25.
• Dinç, A. & Öztürk, R. (2013). Beyşehir Gölü Milli parkı’nın ekoloji ve turizm bakımından araştırılması. Nobel International Journals, 6(1), 118–123.
• DKMPGM, (2020a). 23 Mart 2020 tarihinde https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler/Korunan%20Alanlar%20Listesi/1-M%C4%B0LL%C4%B0%20PARKLAR.pdf, adresinden edinilmiştir.
• DKMPGM, (2020b). 23 Mart 2020 tarihinde https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Menu/34/Temel-Kavramlar, adresinden edinilmiştir.
• Eryılmaz, A. G. (2018). Kovada Gölü ve Kızıldağ Milli parklarının sürdürülebilir kullanımına yönelik ziyaretçilerin ve yerel halkın görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Gardner, J. E., & Nelson, J. G. (1981). National parks and native peoples in Northern Canada, Alaska, and Northern Australia. Environmental Conservation, 8(3), 207-215.
• Giritlioğlu, İ. & Sönmez, E. (2018). Kültür turizminin korunması ve geliştirilmesinde yerel halkın algısının belirlenmesi: Nemrut Dağı Milli Parkı Bölgesi’ndeki yerel halk üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(58), 641-648.
• Gorner, T., Najmanova, K., & Cihar, M. (2012). Changes in local people’s perceptions of the Sumava National Park in the Czech Republic over a ten year period (1998–2008). Sustainability-Open Access Journal, 4(6), 1354-1370.
• Heinen, J.T., & Shrivastava, R.J. (2009). An analysis of conservation attitudes and awareness around Kaziranga National Park, Assam, India: implications for conservation and development. Popul Environ, 30, 261–274.
• IUCN, (2020). 23 Mart 2020 tarihinde https://www.iucn.org/theme/protected-areas/about/protected-areas-categories/category-ii-national-park, adresinden edinilmiştir.
• Kaltenborn, B. P., Nyahongo, J. W., Kidegesho, J. R., & Haaland, H. (2008). Serengeti National Park and its neighbours – do they interact?. Journal for Nature Conservation, 16(2), 96-108.
• Kanlı, E. (2008). Başkomutan Tarihi Milli Parkı'nın savaş turizmi içerisindeki yeri. (Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Karaçar, E. (2019). Ilgaz Dağı Milli Parkını ziyaret eden turistlerin çevreye yönelik tutumları. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2), 211–224.
• Kaya, B., Şimşek, M. & Akış, A. (2015). Altınbeşik Mağarası Milli Parkı’nın İbradı antalya fiziki coğrafya özellikleri ve ekoturizm potansiyeli. Journal of Turkish Studies, 10(2), 521–521.
• Kervankıran, İ. & Eryılmaz, A. (2014). Isparta ili milli parklarının rekreasyonel faaliyetlerde kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 29(1), 81-110.
• Kılıç, M. (2018). Türkiye'de milli parkların gelişimi: Yozgat Çamlığı Milli Parkı örneği. (Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Kocalar, A. O. (2016). Ekolojik farkındalığın arttırılmasında milli parkların rolüne ilişkin öğrenci görüşleri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(9), 55-61.
• Koç, Y. (2017). Koruma alanlarının çevresinde nüfus hareketleri: Kazdağı ve Manyas Kuş Cenneti Milli Parkı örneği. (Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• McNelly, J. A. (1983). IUCN, national parks, and protected areas: priorities for action. Environmental Conservation, 10(1), 13-21.
• Örücü, Ö. & Arslan, E. (2020). Beyşehir Gölü ve Kızıldağ Milli Parkı sınır değişikliğinin arazi örtüsü ve arazi kullanımı açısından analizi. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (41), 292-318.
• Özkan, O. (2019). Emekli göçmenlerin yaşadıkları yöreye ilişkin mekânsal algıları: Kaz Dağı Milli Parkı çevresi (Balıkesir) örneği. (Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Öztura, Y. (2010). Truva Tarihi Milli Parkı, Kazdağı Milli Parkı ve Spil Dağı Milli Parkı ziyaretçilerinin Türkiye’de “milli park” kavramı ve eğitimi üzerine görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Saarinen, J. (2010). Local tourism awareness: community views in Katutura and King Nehale conservancy. Namibia. Development Southern Africa, 27(5), 713-724.
• Sarı, C. & Bidav, Y. (2017). Munzur Vadisi Milli Parkı'nda doğal ve kültürel çevrenin geliştirilmesi ve korunması üzerine yöre halkının farkındalığı. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), 63-86.
• Sezer, İ. (2006). Dilek Yarımadası - Büyük Menderes Deltası Milli Parkı’nın coğrafi etüdü. (Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Topgül, (2012). Gala Gölü Milli Parkı'nın (Edirne) sosyo-ekonomik etkilerinin incelenmesi: Yenikarpuzlu örneği. (Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Trakolis, D. (2001). Perceptions, preferences, and reactions of local ınhabitants in Vikos-Aoos National Park, Greece. Environmental Management, 28, 665–676.
• Ulvi, H. (2019). Bisiklet ve yaya ulaşımının milli parklarda karbon ayak izi etkilerinin araştırılması. Kent Akademisi, 12(3), 460–474.
• Yaşar, O. (2000). Ülkemizde milli park ve benzer statüdeki alanların dağılımı. Türk Coğrafya Dergisi, 35, 181-201.
• Yıldız, D. (2019). Korunan alanlarda çatışma yönetimi: Küre Dağları Milli Parkı örneği. (Doktora Tezi, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Yücel, M. & Babuş D. (2005a). Doğa korumanın tarihçesi ve Türkiye’deki gelişmeler. DOA Dergisi, 11, 151-175.
• Yücel, M. & Babuş, D. (2005b). Doğa Korumanın Tarihçesi ve Türkiye’deki Gelişmeler, (The History of Nature Conservation and Developments of Nature Conservation in Turkey). Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Doa Dergisi (Journal of DOA), 11, 151 – 175.
• Zaman, M. (2008). Fırtına deresi havzası ve Kaçkar Dağları Milli Parkı’nın alternatif turizm açısından önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 1–33.
• Zaman, S. & Coşkun, O. (2012). Milli parklarda kaynak değer kullanımı için bir öneri Nene Hatun Tarihi Milli Parkı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 117–134.
• Zhang, T., Wang, P. & Sun, Y. (2018). Research on Resource Protection for National Parks in China based on Goal Orientation and Value Perception. International Journal of Geoheritage and Parks, 6(2): 72-85.