Examination of the usability of digital maps according to the geography course curriculum

Yıl 2023, Sayı: 50, 82 - 103, 08.10.2023

Abdulkadır Ergün

https://doi.org/10.32003/igge.1301845

Öz

Digital maps, delivering up-to-date geographically referenced information to users through Web pages prepared by software companies, have emerged in parallel with the development of Geographic Information Systems (GIS) and have become widespread in the public sphere since the mid-1990s. Education is one of the areas where digital maps are widely used in many fields such as health, tourism, population, transportation and meteorology due to their features and advantages. This study, designed with document analysis, one of the qualitative research designs, aimed to examine the usability of digital maps according to the achievements in the Geography Course Curriculum (GCC). In line with this purpose, various digital map applications were examined according to criteria such as cost, having an easy-to-use interface, accessibility, and examples of their usability in teaching the objectives in the current geography curriculum, which includes map knowledge and map skills. At the end of the study, suggestions were made about the use of digital maps in geography lessons in line with the information obtained.

Anahtar Kelimeler

Geography, Map Skills, Digital Map, Map

Coğrafya dersi öğretim programına göre dijital haritaların kullanılabilirliğinin incelenmesi

Öz

Coğrafi referanslı bilgileri güncel bir biçimde yazılım firmaları tarafından hazırlanan Web sayfaları aracılığıyla kullanıcılara ulaştıran dijital haritalar Coğrafi Bilgi Sistemleri’nin (CBS) gelişimine paralel olarak ortaya çıkmış ve 1990’lı yılların ortalarından itibaren kamusal alanda yaygınlaşmaya başlamıştır. Sahip oldukları birtakım özellikler ve sağladıkları avantajlardan dolayı günümüzde sağlık, turizm, nüfus, ulaşım ve meteoroloji gibi daha pek çok alanda yaygın olarak kullanılmaya başlanan dijital haritaların kullanıldığı alanlardan biri de eğitimdir. Nitel araştırma desenlerinden doküman incelenmesi ile tasarlanan bu çalışmada da Coğrafya Dersi Öğretim Programı’nda (CDÖP) yer alan kazanımlara göre dijital haritaların kullanılabilirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çeşitli dijital harita uygulamaları maliyet, kolay kullanım ara yüzüne sahip olma, erişilebilirlik gibi kriterlere göre incelenerek yürürlükte olan mevcut coğrafya öğretim programında yer alan harita bilgisi ile harita becerilerinin yer aldığı kazanımların öğretiminde kullanılabilirliğine dair örnekler sunulmuştur. Çalışmanın sonunda ise elde edilen bilgiler doğrultusunda coğrafya derslerinde dijital haritaların kullanımıyla ilgili olarak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, Harita Becerileri, Dijital Harita, Harita

Kaynakça

• Aktürk, V. (2012). Sosyal bilgiler dersinde animasyon ve dijital harita kullanımının öğrencilerin mekânı algılama becerilerine yönelik etkileri (Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon).
• Aladağ, E. (2007). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde coğrafi bilgi sistemleri kullanımının öğrencilerin akademik başarı ve derse karşı motivasyonlarına etkisi (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Baker, T. R. (2005). Internet-based GIS mapping in support of K-12 education. The Professional Geographer, 57(1), 44–50.
• Baydil, E. (2008). Genel coğrafya. H. Yazıcı & M. K. Koca (Ed.), Coğrafya nedir? içinde (2. bs., s. 1–14). Ankara: Pegem Akademi.
• Biçki, T. (2020). Lise coğrafya öğretiminde story maps uygulamasının akademik başarıya etkisi (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir).
• Bildirici, İ. Ö., Böge, S. & Alpsal, B. S. (2009, Kasım). Ücretsiz Veri ve Teknolojiler ile Web Haritalarının Oluşturulması: Google Map Apı Teknolojisi. Tmmob Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, İzmir. https://obs.hkmo.org.tr/show-media/resimler/ekler/becf26e9f32353e_ek.pdf
• Bilgin, T. (1996). Genel kartografya I. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Buğdaycı, İ. & Bildirici, İ. Ö. (2009, Mayıs). Harita kullanımının coğrafya eğitimindeki önemi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı. https://obs.hkmo.org.tr/show- media/resimler/ekler/f489f642a0ddb10_ek.pd
• Demiralp, N. (2007). Coğrafya eğitiminde öğretim materyalleri. S. Karabağ & S. Şahin (Ed.), Kuram ve uygulamada coğrafya eğitimi içinde (s. 137–174). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Doğanay, H. (1996). Coğrafya’ya giriş (1. bs.). Konya: Öz Eğitim.
• Eker, S. (2018). Coğrafya öğretiminde haritanın ve Cihannüma’nın önemi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1–15.
• Evci, N. (2021). Sosyal bilgilerde dijital harita uygulamalari. B. Akbaba, E. Erdoğan & E. Yeşiltaş (Ed.), Sosyal bilgilerde bilişim destekli materyal geliştirme içinde (s.257-279). Ankara: Pegem Akademi.
• Geçit, Y. (2008). Cumhuriyet dönemi lise coğrafya öğretim programları üzerinde bir çalışma. Marmara Coğrafya Dergisi, 18, 149–173.
• Geller, T. (2007). Imaging the world: The state of online mapping. IEEE Computer Graphics and Applications, 27(2), 8–13.
• Giannakou, O. & Klonari, A. I. (2019). Digital storytelling in education using Webgis. European Journal of Geography, 10(3).
• Gümüşçü, O. (2008). Tarih incelemelerinde arazi araştırması ve harita kullanımı. Erdem, 58, 111–136.
• Günel, K. (2002). Coğrafyanın siyasal gücü. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Gürsoy, C. R. (1961). Kartoğrafya: Projeksiyonlar bilgisi (Birinci Cilt). Ankara: Ankara Üniversitesi Dil Tarih Tarih ve Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Hanilçe, M. (2010). Coğrafi keşiflerin nedenlerine yeniden bakmak. Tarih Okulu Dergisi, 2010(VII).
• İneç, Z. F. (2023). Dinamik Web haritalamada yeni bir dönem: Google Earth Engine . TÜRKAV Kamu Yönetimi Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi , 3(4) , 233-258 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkav/issue/77993/1283476
• Jones, A., Blake, C., Davies, C. & Scanlon, E. (2004). Digital maps for learning: A review and prospects. Computers & Education, 43(1–2), 91–107.
• Karakuş, U. (2013). Şehir coğrafyası öğretiminde fotoğraf kullanımı. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken, 5(1).
• Koçak, F. (2020). İklim konularının öğretiminde Google Earth programının öğrenci başarısına etkisi (Doktora tezi, Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun).
• MEB. (1942). Tebliğler Dergisi. 29.03.2023 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/tebligler- dergisi/1942/1942_1943_Sayi_187_236_1942_1943_22554.pdf adresinden edinilmiştir.
• MEB. (1957). Tebliğler Dergisi. 29.03.2023 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/tebligler-dergisi/1957/976-ekim- 1957.pdf adresinden edinilmiştir.
• MEB. (1971). Tebliğler Dergisi. 29.03.2023 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/tebligler-dergisi/1971/1652-nisan- 1971.pdf adresinden edinilmiştir.
• MEB. (1974). Tebliğler Dergisi. 30.03.2023 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/tebligler-dergisi/1974/1775-ocak- 1974.pdf adresinden edinilmiştir
• MEB. (1982). Tebliğler Dergisi. 30.03.2023 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/tebligler-dergisi/1982/2128-aralik- 1982.pdf adresinden edinilmiştir.
• MEB. (1983). Tebliğler Dergisi. 30.03.2023 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/tebligler- dergisi/1983/Cilt_46_Sayi_2129_2154_1983_22595.pdf adresinden edinilmiştir.
• MEB. Tebliğler Dergisi. (1992). 30.03.2023 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/tebligler-dergisi/1992/2357-nisan- 1992.pdf adresinden edinilmiştir.
• MEB. (2018). Ortaöğretim Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9,10,11,ve 12. Sınflar). Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mehta, H., Kanani, P. & Lande, P. (2019). Google maps. International Journal of Computer Applications, 178(8), 41–46.
• Muehrcke, P. (1981). Maps in geography. Cartographica: The International Journal for Geographic Information and Geovisualization, 18(2), 1–41. https://doi.org/10.3138/Y0U7-U48P-617N-27R4
• Narin, B. (2018). Evrensel tasarım ilkelerinin mayınlı alanı: Dijital haritalar ve gazetecilik. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 163–177.
• Öztürk, C. (2007). Coğrafya: Gelişimi, içeriği, eğitimi. S. Karabağ & S. Şahin (Ed.), Kuram ve uygulamada coğrafya eğitimi içinde (s. 1–51).Ankara: Gazi Kitabevi.
• Revuelto, R. M. L. (2011). The use of digital image mapping and resource training as secondary. Some details about a Google Earth. Boletín De La Asociación De Geógrafos Españoles, 55, 417–422.
• Sarıgül, O. (2021). Yaşantımızın vazgeçilmez araçları: Haritalar. H. Koç & A. Ergün (Ed.), Bilginin görsel ifadesi haritalar içinde (1. bs., s. 1–32). Ankara: Pegem Akademi.
• Şahin, B. & Bozyiğit, R. (2023). Ortaöğretim coğrafya ders kitaplarında tematik harita kullanımının incelenmesi. lnternational Journal of Geography and Geography Education, 48, 1–20. http://dx.doi.org/10.32003/igge.1179363
• Sönmez, V. & Alacapınar G, F. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (7. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tanrıkulu, M. (2017). Haritaya davet (2. bs.). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Tokat İl Özel İdaresi. (2023). Tokat İl Özel İdaresi CBS Yatırım Bilgi Sistemi. https://cbs.tokatozelidaresi.gov.tr/TIOI_YBS_1/
• Uzun, M. & Özcan, S. (2015). Coğrafya çalışmalarında panoramik fotoğraf kullanımı. Journal of International Social Research, 8(38), 534–549.
• Üçışık, S., Ünlü, M. & Özey, R. (2002). Coğrafya eğitim ve öğretiminde fotoğrafların önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 5, 1–8.
• Ünlü, M., Üçışık, S. & Özey, R. (2002). Coğrafya eğitim ve öğretiminde haritaların önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 5, 9–25.
• Warburton, J. & Higgitt, M. (1997). Improving the preparation for fieldwork with ‘IT’: Two examples from physical geography. Journal of Geography in Higher Education, 21(3), 333–347. https://doi.org/10.1080/03098269708725440
• Yeşiltaş, E. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde interaktif ortam ve bilgisayar kullanımı. R. Sever & E. Koçoğlu (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde eğitim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (s. 105–130). Ankara: Pegem Akademi.
• Yeşiltaş, E. & Pehlivan, A. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde çevrimiçi haritaların kullanımının akademik başarıya etkisi. Electronic Turkish Studies, 10(11), 1626–1636. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8601
• Yeşiltaş, E. (2021). Dijital harita uygulamaları. H. Koç & A. Ergün (Ed.), Bilginin görsel ifadesi haritalar içinde (1. bs., s. 435–450). Ankara: Pegem Akademi
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Nitel araştırma yöntemleri (9. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, S. (2023). Alan eğitiminde Web 2.0 uygulamalarının coğrafya dersi bağlamında değerlendirilmesi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 49, 41-58. http://dx.doi.org/10.32003/igge.1300037