Abū Bakr Ibn al-Arabi’s Views on the Punishment for Killing a Human Being

Year 2024, Issue: 44, 205 - 234, 30.12.2024

Kazim Yusufoğlu

https://doi.org/10.59777/ihad.1538019

Abstract

Islamic law recognises human life as extremely sacred and valuable. This sanctity is reflected in the legal rules and punishments it introduces to protect life and ensure justice. The penalties prescribed for both intentional and accidental murders are important mechanisms for maintaining social peace and order. Ibn al-ʿArabī analysed in depth the approaches of various sects to one of the complex areas of Islamic jurisprudence, namely the punishment of manslaughter, and interpreted these approaches from his own metaphysical and legal perspective. These interpretations reflect his understanding of the principles of Islamic law and his contribution to understanding the differences between different sects. Ibn al-ʿArabī's views on this subject, especially in Ahkām al-Qurʾān, are built on the interpretation of Qurʾānic verses and the processes of deducing judgements from these verses. Intentional killing is when one person intentionally ends the life of another. The penalty of retaliation is prescribed in Islamic law in order to ensure justice in the face of such a murder. Certain conditions must be fulfilled in order for retaliation to be applied. These conditions include the intention of the perpetrator and the precise determination of whether the murder was committed intentionally or not. Ibn al-ʿArabī argues that verse 179 of Sūrat al-Baqara forms the basis of retaliation and that this provision was introduced to ensure justice at both the individual and social levels. Qiṣaṣ is critical to ensure not only individual justice, but also the overall security of society. Therefore, it is concluded that the application of retaliation in murders committed by a group is both in accordance with the purpose of the law and necessary for the preservation of social order. Ibn al-'Arabī makes a detailed evaluation of the conditions for the application of retaliation. In particular, he focuses on situations such as the murder of a non-Muslim by a Muslim, the relationship between a slave and a free person, and the murder of a parent by his/her child. Ibn al-ʿArabī argues that in such specific cases, social and individual rights must be balanced to ensure justice. In this context, he states that the general sense of justice of the society should also be taken into consideration in the application of retaliation. In cases of accidental killing, Ibn al-'Arabī attributes special importance to the concepts of atonement and blood money. Atonement is seen as an act of worship that aims to spiritually purify the offender and is also considered to have a deterrent effect. In the case of accidental murders, he states that the blood money is determined according to the social structure and the identity of the victim. Ibn al-'Arabī emphasises that the blood money varies according to the religious value and social status of the person. For example, he states that the blood money of a Muslim should be higher than an infidel’s one. This is based on the idea that Islam establishes a relationship of superiority between Muslims and infidels. In accordance with the basic principles of Islamic law, Ibn al-'Arabī offers fair and workable solutions when dealing with complex legal situations. In this framework, his work Ahkām al-Qur'ān provides a comprehensive survey of the theoretical foundations of Islamic law and constitutes an important reference point for understanding the differences between sects.

Keywords

Islamic Criminal Law, Intentional Killing, Wrongful Killing, Killing with partial intent, Ibn al-

Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin İnsan Öldürme Cezasına Yönelik Görüşleri

Abstract

İslâm hukuku, insan hayatını son derece kutsal ve değerli olarak kabul eder. Bu kutsallık, hayatın korunması ve adaletin sağlanması amacıyla getirilen hukuk kuralları ve yaptırımlarla güvence altına alınmıştır. Hem kasıtlı hem de kazara işlenen cinayetler için öngörülen cezalar, toplumsal barışın ve düzenin korunmasına yönelik önemli mekanizmalardır. İbnü’l-Arabî, İslâm hukukunun karmaşık alanlarından biri olan insan öldürme cezalarına dair çeşitli mezheplerin yaklaşımlarını incelemiş ve bu yaklaşımları kendi metafizik ve hukuki perspektifinden yorumlamıştır. Bu yorumlar, onun İslâm hukukunun prensiplerini kavrama biçimini ve farklı mezhepler arasındaki farklılıkları anlama noktasındaki katkılarını yansıtmaktadır. İbnü’l-Arabî’nin bu konudaki görüşleri, özellikle Ahkâmu’l-Kur’ân adlı eserinde Kur’an âyetlerinin yorumlanması ve bu âyetlerden hüküm çıkarma süreçleri üzerine inşa edilmiştir. Kasten insan öldürmek, bir kişinin bilinçli olarak diğerinin hayatına son vermesidir. Kısas cezası, İslâm hukukunda bu tür bir cinayet karşısında adaletin sağlanması amacıyla öngörülür. Kısasın uygulanabilmesi için belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar arasında failin niyeti ve cinayetin kasten işlenip işlenmediğinin kesin bir şekilde belirlenmesi yer almaktadır. İbnü’l-Arabî, Bakara sûresinin 179. âyetinin kısasın temelini oluşturduğunu ve bu hükmün hem bireysel hem de toplumsal düzeyde adaleti sağlamak için konduğunu savunur. Kısas, yalnızca bireysel adaleti değil, aynı zamanda toplumun genel güvenliğini sağlamak için de kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle, bir grup tarafından işlenen cinayetlerde kısas uygulanmasının hem hukukun amacına uygun hem de toplumsal düzenin korunması açısından gerekli olduğu sonucuna varılmaktadır. İbnü’l-Arabî, kısasın uygulanma şartlarına dair ayrıntılı bir değerlendirme yapar. Özellikle, Müslüman olmayan bir kişinin Müslüman bir kişiyi öldürmesi, köle ile hür kişi arasındaki kısas ilişkisi ve ebeveynin çocuğunu öldürmesi gibi durumlar üzerinde durur. İbnü’l-Arabî, bu tür spesifik durumlarda adaletin sağlanması için toplumsal ve bireysel hakların dengelenmesi gerektiğini savunur. Bu bağlamda, kısas cezasının uygulanmasında toplumun genel adalet anlayışının da göz önünde bulundurulması gerektiğini ifade eder.
Kazara öldürme durumlarında, İbnü’l-Arabî kefâret ve diyet kavramlarına özel bir önem atfeder. Kefâret, suç işleyen kişiyi manevi olarak arındırmayı amaçlayan bir ibadet olarak görülür ve aynı zamanda caydırıcı bir etkisi olduğu kabul edilir. Kazara işlenen cinayetlerde, diyetin toplumsal yapıya ve mağdurun kimliğine göre belirlendiğini ifade eder. İbnü’l-Arabî, diyetin kişinin dinî değeri ve toplumsal statüsüne göre değişiklik gösterdiğini vurgular. Örneğin, Müslüman bir kişinin kan parasının, kâfir bir kişinin kan parasından daha yüksek olması gerektiğini belirtir. Bu, İslâm'ın Müslümanlar ve kâfirler arasında bir üstünlük ilişkisi kurduğu düşüncesine dayanır. İbnü’l-Arabî, her konuda olduğu gibi farklı mezheplerin kısmî kasıtlı öldürme konusundaki yaklaşımlarını da karşılaştırarak, özellikle İmam Ebû Hanîfe ve İmam Şâfiî’nin görüşlerini ele alır. Ebû Hanîfe’nin, sopa veya taş gibi basit araçlarla yapılan öldürmeleri bile kısmî kasten cinayet olarak değerlendirmesini eleştirir. Bu yaklaşımı, İslâm hukukunda aşırı bir uygulama olarak görür ve adaletin sağlanması yerine karmaşıklığa yol açabileceğini savunur. İbnü’l-Arabî, bazı âlimlerin İmam Mâlik’in de kısmî kasten cinayet kategorisini benimsediğini belirtir. İbnü’l-Arabî'nin insan öldürme cezalarına yönelik görüşleri, İslâm hukukunun derinlemesine anlaşılmasına katkıda bulunan hem teorik hem de pratik açıdan önemli bir yaklaşımdır. İbnü’l-Arabî, İslâm hukukunun temel prensiplerine uygun olarak, karmaşık hukuki durumları ele alırken âdil ve uygulanabilir çözümler sunar. Bu çerçevede, Ahkâmu’l-Kur’ân adlı eseri mezhepler arası farklılıkların anlaşılmasına yönelik önemli bir referans noktası oluşturmaktadır.

Keywords

İslâm Hukuku, İslâm Ceza Hukuku, Kasıtlı Öldürme, Hatayla Öldürme, Kısmî kasıtla öldürme, İbnü’l-Arabî

References

• Âmidî, Seyfuddîn. el-İhkâm fî usûli’l-ahkâm. thk. Abdullah b. Ali eş-Şehrânî vd. 5 Cilt. Riyâd: Dâru’l-Fadîle, 2016.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil. Sahîhu’l-Buhârî (Beyrût: Daru ibn Kesir, 2002).
• Bâcî, Ebû’l-Velîd Süleyman b. Halef. İhkâmu’l-fusûl fî ahkâmi’l-usûl. thk. Abdulülmecid et-Türkî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1995.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Ali. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Abdulkadir Atâ. 11 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Cessâs, Ebû Bekir b. Ahmed b. Ali er-Râzî. Ahkâmu’l- Kur’ân. thk. Muhammed Sadık el-Kamhâvî. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1985.
• Emîr Padişâh, Muhammed Emin. Teysîru’t-Tahrîr. 4 Cilt. Mekke: Dâru’l-Bâz, ts.
• Hattab, Şemseddîn Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed. Mevâhibu’l-celîl fî şerhi Muhtasari’l-Hâlil. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1992.
• İbn Kudâme, Muvaffakuddin Ebû Muhammed Abdullah b. Ahmed b. Muhammed el-Makdisî. Ravdetü’n-nâzır ve cünnetü’l-münâzır. 2 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Reyyân, 2002.
• İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Ebû Muhammed Abdillah b. Ahmed b. Muhammed. el-Muğnî. Mısır: Mektebetü’l-Kâhire, 1968.
• İbnü’l-Arabî, Ebû Bekir. el-Mahsûl fî usûli’l-fıkh. thk. Said Abullatif Fûde - Hüseyin Ali el-Yedrî. Kahire: Dâru’l-Beyârik, 1999.
• İbnü’l-Arabî, Ebû Bekir. Ahkâmu’l-Kur’ân. thk. Abdurrazzâk el-Mehdî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 2010.
• İmâm Mâlik, Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes b. Mâlik el-Asbahî. el-Mudevvene. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-İlmiyye, 1994.
• Kâdî Ebû Ya’lâ, Muhammed b. Hüseyin el-Ferrâ. el-Udde fî usûli’l-fıkh. thk. Ahmed b. Ali Seyru’l-Mubârekî. 5 Cilt. Riyâd, 1993.
• Kâsânî, Alauddin Ebû Bekr b. Mes’ud. Bedâiu’s-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi’. thk. Ali Muhammed Ömer - Adil Ahmed Abdulmevcûd. 7 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiye, 1986.
• Râzî, Fahreddin Muhammed b. Ömer b. Hüseyin. el-Mahsûl fî ilmi usûli’l-fıkh. thk. Taha Câbir Feyyâz Alvânî. 6 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, ts.
• Remlî, Şihâbuddîn Ebu’l-Abbâs Ahmed b. Hamza. Nihâyetü’l-muhtâc ilâ Şerhi’l-Minhâc. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1984.
• Serahsî, Şemsü’l-Eimme Muhammed b. Ahmed. Usûlü’s-Serahsî. thk. Ebû’l-Vefâ el-Afgânî. 2 Cilt. Beyrût: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1993.
• Şahin, Osman. “İslam Hukuk Metodolojisinde Mutlak ve Mukayyet”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 26 (2015), 11-37.
• Şîrâzî, Ebû İshâk İbrahim b. Ali. et-Tabsire fî usûli’l-fıkh. thk. Muhammed Hasan Hîtû. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1983.
• Şîrâzî, Ebû İshak İbrahim b. Ali. el-Luma’ fi usûli’l-fıkh. thk. Muhyiddin Dîb Mıstu - Yusuf Ali Bedivi. Beyrût: Dâru ibn Kesir, 1995.
• Şîrâzî, Ebû İshak İbrahim b. Ali. el-Mühezzeb fî fıkhi’l-İmami’ş-Şâfiî. thk. Muhammed ez-Zuhaylî. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kalem, 2001.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir. Tefsîru’t-Taberî Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Mısır: Dâru Hecr, 2001.
• Ûdeh, Abdulkadir. et-Teşrîu’l-cinâî’-l-İslâmî. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, ts.