SUYLA İLGİLİ ATASÖZLERİNDE ÇEVRE - DOĞA VE ÇEVRE EĞİTİMİNE YÖNELİK BİLGELİK UNSURLARI

Year 2018, Volume: 3 Issue: 1, 54 - 63, 27.06.2018

Yahya Aydın Ömer Seyfettin Sevinç

Abstract

Atasözleri,
toplumların yaşam karşısındaki tutum, davranış ve düşüncelerini ifade eden özlü
sözlerdir. Onların deneyim ve yaşam biçimlerini yansıtır. Toplumların
kültürleri içerisinde önemli bir yere sahiptir ve bilgelik unsurlarıdır. Bu
yönüyle atasözlerinin kapsamı çok geniştir. Bu
çalışmada, “suyla ilgili atasözlerindeki çevre-doğa ve çevre eğitimine yönelik
bilgelik unsurları” ele alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi
kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak nitel araştırmalarda sıklıkla tercih
edilen doküman incelemesi tekniğinden yararlanılmıştır. Derlenen atasözlerinin
bilgilendirici, öğretici olduğu kadar uyarıcı olduğu da görülmektedir. Bu
nedenle atasözlerinin diğer branşlarda olduğu kadar, çevre eğitiminde de de
kullanılabileceği söylenebilir. 

Keywords

Atasözleri, su-çevre, insan yaşamı, çevre eğitimi

WISDOM ELEMENTS RELEATED ENVIRONMENT - NATURE AND ENVIRONMENTAL EDUCATION IN PROVERBS WHICH ARE CONNECTED WITH WATER

Abstract

Proverbs
are concise words that express the attitudes, behaviors, and thoughts of
societies in relation to life. It reflects their experience and way of life. It
has an important place in the cultures of the societies and is the elements of
wisdom. In this study, the elements of wisdom about environment-nature and
environmental education in proverbs related to water have been discussed. In
this study, qualitative research method was used. Data collection in
qualitative research is often preferred as a means of document analysis
techniques were utilized. It is also seen that the compiled proverbs are as
stimulating as informative, instructive. 
For this reason, it can be said that the proverbs can be used in
environmental education as much as they are in other branches.

Keywords

Proverbs, water-environment, human life, environmental education

References

• KAYNAKÇA Aksan, D. (2003). Dil, Şu Büyülü Düzen… . Ankara:Bilgi Yayınevi.
• Aksoy, Asım Ö. (1993). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1, Atasözleri Sözlüğü, Yedinci Baskı, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Başkan, Ö. (1988). Bildirişim / İnsan-Dili ve Ötesi. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Benjamin, W. (2006). Son Bakışta Aşk. (Sunuş ve Hazırlayan: Nurdan Gürbilek) İstanbul: Metis Yayınları.
• Boratav, P. N. (1973). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. 2. Baskı, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Bozyurt, O. ve Koca, N. (2011). Başlıca Coğrafi İçerikli Atasözleri ve Bunların Milli Kültür Açısından Analizi. Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: XIII, Sayı:1.
• Chomsky, N. (2010). Doğa ve Dil Üzerine (Çevirmen: Ayşe Banu Karadağ). İstanbul: Sözcükler Kitabevi.
• Çepel, N. (1992). Doğa Çevre Ekoloji ve İnsanlığın Ekolojik Sorunları. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Gülüm, K. (2009). Coğrafya Öğretiminde Kullanılabilecek Doğa İçin Söylenmiş Türk ve Türkmen (Türkmenistan) Atasözleri Üzerine Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, (s. 51-58).
• Hızır, N. (1981). Felsefe Yazıları. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
• Kadıoğlu, M. (2011). http://www.hurriyet.com.tr/atasozleriyle-osmanli-turk-afet-yonetimi- kulturu-17194038
• Martinet, A . (1998). İşlevsel Genel Dilbilim (Çeviren: Berke Vardar). İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Milli Kütüphane Başkanlığı, (2001). Türk Atasözleri ve Deyimleri I. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Milli Kütüphane Başkanlığı, (2001). Türk Atasözleri ve Deyimleri II. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Okan, Y. ve Yaşar Örge, F. (2007). Çanakkale Atasözleri ve Coğrafi Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:6, S.19 (95-105).
• Ören, Ş. F., Kıyıcı, G., Erdoğmuş, E. ve Sevinç, S. Ömer (2010). Çevre Bilincine Sahip Öğretmen Nitelikleri Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. 11, Sayı. 1, ss. 133–152.
• Özön, N. M. (1954). Edebiyat ve Tenkid Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Saussure, F.D. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Vendryes, J.V.(2001). Dil ve Düşünce. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Wıttgensteın, L. (2003). Tractatus/Logico-Philosopicus (Çeviren: Oruç Aruoba). İstanbul: YKY.
• Yaşar, O. ve Örge Y.F. (2010). “Orta Karadeniz Bölümü İlleri Atasözleri ve Deyimlerinde Coğrafik Unsurlara İlişkin Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 11 s. 586-598.
• Yetiş, K. (1993). Bir İstanbul Hanımefendisi: Samiha Ayverdi’den Türkçe’nin Nakışları, Atasözleri - Deyimler, Tekerlemeler-Bilmeceler. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat. Yıldırım, Ali, Şimşek, Hasan. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, S. (2010). Homo Sermo Onis: İfade Eden İnsan, İstanbul:Agora Kitaplığı. Yurtbaşı, M. (2012). Sınıflandırılmış Atasözleri Sözlüğü. İstanbul: Excellence Publishing Yayın- Dağıtım.