Gemi Sicil Yönetmeliği’nin Gemi İpoteğinin Kurulmasına İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi

Year 2024, Volume: 82 Issue: 2, 479 - 523, 11.07.2024

Murat Aydın

https://doi.org/10.26650/mecmua.2024.82.2.0005

Abstract

Çalışmanın temelini, 12.05.2023 tarihinde yürürlüğe giren Gemi Sicil Yönetmeliği (GSY) madde (m.) 33-35 hükümlerinde yer alan gemi ipoteğinin kurulmasına ilişkin düzenlemeler oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, çalışmada ilk olarak GSY m. 33- 35 hükümlerinin uygulama alanı belirlenmiştir. Ardından gemi ipoteğine ilişkin genel esaslar üzerinde durulmuştur. Son olarak gemi ipoteğinin kurulması kapsamında; ipotek sözleşmesinin şekli, ipotek harcı ödeme yükümlülüğü, tescil talebi ve tescil prosedürü ile birden çok gemi veya gemi payı üzerinde ipotek kurulması konuları hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca Gemi Sicil Yönetmeliği dışında, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) m. 1014 ve devamı (vd.) hükümlerinde de gemi ipoteğinin kurulmasına ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Ancak belirtilmelidir ki, GSY m. 33-35 hükümleri, TTK m. 1014-1053 hükümleri bakımından tamamlayıcı hüküm niteliğindedir (TTK m. 994). Bu durum, gemi ipoteğinin kurulmasına ilişkin GSY m. 33-35 hükümleri incelenirken TTK m. 1014 vd. hükümlerinin de dikkate alınmasını gerekli kılmaktadır. Bu nedenle, çalışmada, gemi ipoteğinin kurulmasına ilişkin olarak gerektiği ölçüde Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan düzenlemeler üzerinde de durulmuştur. Öte yandan Gemi Sicil Yönetmeliği’nin gemi ipoteğinin kurulmasına ilişkin hükümleri, gemi sicil müdürlüğü uygulamaları hakkında da düzenlemeler içermektedir. Bu doğrultuda, GSY m. 33-35 hükümleri incelenirken gemi sicil müdürlüğü uygulamaları da çalışmada göz önünde bulundurulmuştur.

Keywords

Gemi Sicil Yönetmeliği, Gemi Sicili, Sicile Kayıtlı Gemi, Sözleşmesel Rehin, Gemi İpoteği

Evaluation of Ship Registry Regulation Provisions on Establishment of a Ship Mortgage

Abstract

This study is based on the provisions of Articles 33-35 of the Ship Registry Regulation (SRR) regarding the establishment of ship mortgages. Accordingly, the scope of application of Art. 33-35 of the SRR was determined in this study. Then, the general principles regarding ship mortgage are emphasised. Finally, within the scope of the establishment of a ship mortgage; the form of the mortgage agreement, the obligation to pay the mortgage fee, the registration request and registration procedure, and the establishment of mortgages on more than one ship or share are analysed. In addition, Article 1014 et seq. of Turkish Commercial Code No. 6102 (TCC) contains provisions on the establishment of ship mortgages. Therefore, in this study, the provisions of the Turkish Commercial Code regarding the establishment of ship mortgages are also emphasised to the extent necessary. On the other hand, the provisions of the Ship Registry Regulation on the establishment of ship mortgages also contain regulations on the practises of the ship registry directorate. Accordingly, while analysing the provisions of Articles 33-35 of the SRR, the practises of the ship registry directorate are also examined in this study.

Keywords

Ship Registry Regulation, Registered Ship, Contractual Pledge, Ship Mortgage

References

• Algantürk Light SD, ‘Bağlama Kütüğü Uygulama Yönetmeliği Hakkında Değerlendirmeler’ (2009) Yıl: 8 (16) İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 49-64. google scholar
• Antalya OG ve Acar F, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Çerçevesinde İlk Tespitler) (3. Baskı, Aristo 2020). google scholar Arkan S, Ticarî İşletme Hukuku (28. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2022). google scholar
• Arvas MM, 6750 Sayılı Kanuna Göre Rehne Konu Olabilecek Taşınırlar (Lotus Life Ajans 2017). google scholar
• Atamer K, Deniz Ticareti Hukuku - Cilt: II (Gemilerin Eşya Hukuku) (On İki Levha 2018) (Gemilerin Eşya Hukuku). google scholar
• Atamer K, ‘Gemiler Üzerinde 6750 Sayılı Kanun Uyarınca Rehin Kurulabilir Mi?’ 2020 Sonrasında Deniz Ticareti ve Sigorta Hukuku: Olası Sorunlar (Vedat 2021) 323-351 (6750 Sayılı Kanun). google scholar
• Aydın M, Gemilerin Kaydedilmesi ve Kayıtlarının Silinmesi (Filiz 2022). google scholar
• Bayezit F, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Kapsamında Rehin Sözleşmesi ve Hükümleri (On İki Levha 2019). google scholar
• Bilgeç H, ‘Ticari İşletme Envanterinde Bulunan Gemiler Üzerinde Kurulabilecek Sözleşmeye Dayalı Rehin Türleri (Türk Medeni Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Hükümlerinin Gemi Rehni Bakımından Karşılaştırılması)’, (2020) 22 (1) DEÜHFD 1-55. google scholar
• Bozer A ve Göle C, Ticari İşletme Hukuku (7. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2021). google scholar
• Bozkurt T, Deniz Ticareti Hukuku (Yetkin 2021). google scholar
• Çağa T ve Kender R, Deniz Ticareti Hukuku I (Giriş, Gemi, Donatan ve Kaptan) (15. Baskı, On İki Levha 2009). google scholar
• Demir İ, Deniz Ticareti Hukuku (Ders Kitabı) (2. Baskı, Yetkin 2023). google scholar
• Ergüne MS, Hukukumuzda Taşınır Rehninin, Özellikle Teslime Bağlı Taşınır Rehninin Kuruluşu (2. Bası, Filiz 2020). google scholar
• Kalpsüz T, Gemi Rehni (5. Baskı, Turhan 2004). google scholar
• Kaner İD, Deniz Ticareti Hukuku I-II (Giriş - Gemi - Donatan ve Donatma İştiraki - Kaptan -Navlun Sözleşmeleri) (Gözden Geçirilmiş 5. Baskı, Filiz 2024). google scholar
• Kara H, Deniz Ticareti Hukuku (Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, On İki Levha 2023). google scholar
• Oktay Özdemir S, ‘Ticarî İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununa Göre Üzerinde Rehin Hakkı Kurulabilecek Ticari İşletmeler Dışındaki Taşınır Varlıklar’, (A. Lâle Sirmen ve A. Barış Özbilen Edr) Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Sempozyumu - 16 Şubat 2018 (Yetkin 2018) 53-83. google scholar
• Seven V, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’na Göre Taşınır (Varlık) Rehni (2. Baskı, Filiz 2019). google scholar
• Sevinç Kuyucu A, Gemi Finansmanı Sözleşmeleri (On İki Levha 2016). google scholar
• Sirmen L, ‘Ticarî İşlemlerde Taşınır Rehninin Düzenleniş Biçimi, Niteliği ve Rehne Hâkim Olan İlkeler’ (A. Lâle Sirmen ve A. Barış Özbilen Edr) Ticarî İşlemlerde Taşınır Rehni Sempozyumu - 16 Şubat 2018 (Yetkin 2018) 21-52. google scholar
• Sözer B, Deniz Ticareti Hukuku - Cilt I (Giriş-Gemi-Donatan ve Navlun Sözleşmeleri) (6. Bası, Vedat 2022). google scholar
• Şenocak K Kahraman Z Tuncer Kazancı İ ve Öcal Apaydın B, Ticarî İşlemlerde Taşınır Rehni (Yetkin 2019). google scholar
• Topsoy F, Deniz Ticareti Hukuku I (Giriş - Gemi - Donatan - Deniz Ticareti Sözleşmeleri) (Legal 2020). google scholar
• Ülgen H Helvacı M Kaya A ve Nomer Ertan NF, Kıymetli Evrak Hukuku (13. Bası, Vedat 2021). google scholar
• Ülgen H Helvacı M Kaya A ve Nomer Ertan NF, Ticari İşletme Hukuku (8. Bası, Vedat 2022) (Ticari İşletme Hukuku). google scholar
• Yavşan Y, ‘Bağlama Kütüğüne Kayıtlı Gemi, Deniz Ve İçsu Araçları Üzerinde Sözleşmeye Dayanan Rehin Hakkının Kurulması’ (Bilgehan Çetiner ve Abdullah Furkan Korkmaz Edr) Teminat Hukuku (Seçkin 2023) 557-587. google scholar
• Yazıcıoğlu E, Deniz Ticareti Hukuku (Kender - Çetingil) (17. Tıpkı Baskı, Filiz 2022). google scholar
• Yetiş Şamlı K, ‘Ship Mortgage vs. Maritime Lien What Are The Changes In Favour Of The Mortgagee Under Turkish Law?’, (2017) 49 (66) Annales de la Faculte de Droit d’Istanbul 189-215. google scholar
• Yetiş Şamlı K, Gemi Mülkiyetinin Hukuki İşlem Yoluyla Kazanılması (On İki Levha 2021). google scholar