HASTA OKULU İHTİYACININ BELİRLENMESİNDE BİREYLERİN ÖĞRENİM İHTİYACI İLE ÖZ BAKIM GÜCÜ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 4, 229 - 243, 23.12.2020

Betül Sarı , Necla Yılmaz

Öz

Bu çalışma ile Isparta merkez halkı için, hasta okulu uygulamalarının gerekliliğinin belirlenmesi ve hasta öğrenim ihtiyacı ile öz bakım gücü arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda 514 bireyden “Hasta Öğrenim İhtiyaçları” ve “Öz Bakım Gücü” ölçeklerinden oluşan anket formu aracılığıyla veri toplanmıştır. Yapılan korelasyon analizi sonucunda hasta öğrenim ihtiyaçları ile öz bakım gücü arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, katılımcıların öncelikli olarak yaşam kalitesinin arttırılması, ilaçlar ve tedavi ve komplikasyonlar konularında yüksek oranda öğrenim ihtiyacı içerisinde bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, araştırma sonucunda Isparta’da yaşayan bireyler açısından hasta okulu uygulamalarının bir gereklilik arz ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Hizmetleri, Hasta Okulu, Hasta Eğitimi, Öğrenim İhtiyacı, Öz Bakım Gücü

Kaynakça

• ABA, N. ve TEL, H. (2012). “Diabetes Mellituslu Hastalarda Depresyon ve Özbakım Gücü”, Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 1: 18-23.
• ALTINBİLEK, T., KURU ÇOLAK, T., DERELI, E.E., PEHLIVAN, Y. ve SANCAK ÇAVUN, S. (2014., “Mekanik Özellikte Kronik Bel Ağrısı Olan Hastaların Tedavisinde Bel Ağrısı Okulu Programının Etkinliği”, Marmara Medical Journal, 27: 107-111.
• ALTIPARMAK, S., ÇİÇEK FADILOĞLU, Z., ŞAFAK, T. ve ALTINPARMAK, O. (2011). “Kemoterapi Tedavisi Alan Akciğer Kanserli Hastalarda Öz Bakım Gücü ve Yaşam Kalitesi İlişkisi”, Ege Tıp Dergisi, 50(2): 95-102.
• AVŞAR, G. ve KAŞIKCI, M. (2011). “Evaluation of Patient Education Provided by Clinical Nurses in Turkey”, International Journal of Nursing Practice, 17: 67-71.
• BAĞ, E. ve MOLLAOĞLU, M. (2010). “Hemodiyaliz Uygulanan Hastalarda Özbakım Gücü ve Öz Yeterliliğin Değerlendirilmesi”, Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 7(1-2): 31-38.
• BUBELA, N., GALLOWAY, S., MCCAY, E., MCKIBBON, A., NAGLE, L., PRINGLE, D., ROSS, E., SHAMIAN, J. (1990). “The Patient Learning Needs Scale: Reliability and Validity”, Journal Advanced Nursing, 73(15): 1181-1187.
• ÇATAL, E. (2007). “Hasta Öğrenim Gereksinimleri Ölçeğinin Türkiye’de Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• DERELİ YILMAZ, S. ve KIZILKAYA BEJİ, N. (2010). “Gebelikte Öz Bakım Gücünün Değerlendirilmesi”, Genel Tıp Dergisi, 20(4): 137-142.
• DİYALİZ HEKİMLERİ DERNEĞİ (2020). “Böbrek Yetmezliği Hasta Okulu, https://www.dihed.org/bobrek-hasta-okulu, (28.02.2020).
• EMBEL, N. (2020). “Hasta Eğitiminde Hemşirenin Eğitici Rolü ve Basamakları”, Dijital Hemşire, http://Dijitalhemsire.Net/Hasta-Egitiminde-Hemsirenin-Egitici-Rolu-Ve-Basamaklari/, (28.02.2020).
• FELIPE, L. C., ARAÚJO, A.R.A. ve VITOR, A.F. (2014). “Process According the Model of Self-Care in A Cardiac Bedridden Patient”, Journal of Research Fundamental Care on Line, online 2014. Jul./set. 6(3): 897-908.
• GEORGE, B.J. (2011). Nursing Theories: The Base for Professional Nursing Practice, Pearson Press, Newyork.
• GLOMSROD, B., LONN, J.H., SOUKUP, M. BO, K. ve STIG, L. (2001). “Actıve Back School'', Prophylactıc Management for Low Back Paın: Three-Year Follow-Up of a Randomızed, Controlled Trıal”, Journal Of Rehabilitation Medicine, 33(1): 26-30.
• GOUJARD, C., BERNARD, N., SOHIER, N., PEYRAMOND, D., LANÇON, F., CHWALOW, J., ARNOULD, B. ve DELFRAISSY, J-F. (2003). “Impact of a Patient Education Program on Adherenceto HIV Medication: A Randomized Clinical Trial”, Journal of Acquir Immune Deficiency Syndromes, 34: 191-194.
• HALL, H. ve ICETON, J. (1983). “Back School. An Overview with Specific Reference to the Canadian Back Education Units”, Clinical Orthopaedics and Related Research, 179: 10-17.
• İLHAN, N., BATMAZ, M. ve ULAŞ AKHAN, L. (2010). “Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları”, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi 3(3): 34-44.
• İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ (2020). http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/per/hokul/ana.html (03.04.2020)
• İSTANBULDA SAĞLIK DERGİSİ, (2007), http://www.İstanbulsaglik.Gov.Tr/W/Dergi/Nisan07/Hasta_Okullari.Pdf, (03.04.2020).
• JONES, B., ABIDI, S.S.R. ve YING, W. (2005). “Using Computerized Clinical Practice Guidelines to Generate Tailored Patient Education Materials”, 38th Hawaii IEEE International Conference on System Sciences, 139b.
• LAGGER, G., PATAKY, Z. ve GOLAY. A. (2010). “Efficacy of Therapeutic Patient Education in Chronic Diseases and Obesity”, Patient Education and Counseling,79: 283-286.
• NAHCİVAN, N. ve TUNCEL, N. (1999). “Sağlıklı Gençlerde Öz-Bakım Gücü ve Aile Ortamının Etkisi”, Hemşirelik Bülteni, XII(45): 49-60.
• NAHCİVAN, N. (1993). “Sağlıklı Gençlerde Öz-Bakım Gücü ve Aile Ortamının Etkisi”. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• OREM, D.E. (2001). “Nursing: Conceptsof Practice (6th Ed.)”, Mosby, St. Louis.
• ÖZER, C., ŞAHİN, M., DAĞDEVİREN, N. ve AKTÜRK, Z. (2002). “Birinci Basamakta Hasta Eğitimi”, STED, 11(1): 11-14.
• ÖZTÜRK, C. ve KARATAŞ, H. (2008). “Orem’in Öz Bakım Yetersizlik Kuramı ve Posttravmatik Epilepside Hemşirelik Bakımı”, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,11(2): 85-91.
• REDMAN, B. (2007). The Practice of Patient Education: A Case Study Approach, Mosby Elsevier.
• SÖZEN, C. (2003). Sağlık Yönetimi, Ankara: Palme Yayıncılık.
• TOPÇU, İ., AK ÖZCAN, D. ve ŞEN H. (2013). Hasta Eğitimi ve Hasta Okulu (905-923). içinde: Hastane Yönetimi (Ed: Haydar Sur, Tunçay Palteki. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
• TURGUT, N., GÜLDÜR, A., ÇAKMAKÇI, H., ŞERBETÇİ, G., YILDIRIM, F., ENDER YUMRU, A., BEBEK, A. ve GÜLOVA, S.S. (2017). “Gebe Okulunda Eğitim Alan Gebelerin Bilgi Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Journal of AcademicResearch in Nursing, 1: 1-8.
• TÜFEKÇİ, N. ve COŞKUN US, N. (2017). “Hasta Okulu ve Eğitimi: Dünü, Bugünü, Yarını”, 1. Uluslararası 11. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, (13-15 Ekim 2017 Hilton Garden Inn, Trabzon), 2017.
• UĞURLU, N., BOLAT, M. ve ERDEM, S. (2010). “Yaşlılarda Özbakım Gücünü Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi”, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(2): 56-62.
• ÜNALAN, D., ŞENOL, V. ve ÖZTÜRK, A., (2006), “Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz-Bakım Gücü Düzeylerinin Belirlenmesi”, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13(2): 95-102.
• YAŞADIKÇA (2020). http://www.yasadikca.com/kronik-hastalara-hasta-okulu-1481#, (28.02.2020).
• YILMAZ, M. ve TİRYAKİ, Z. (2016). “Sağlık Okuryazarlığı Nedir? Nasıl Ölçülür?”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(4): 142-147.
• YILMAZ, M. (2002). “Ameliyat Öncesi Öğretimin Ameliyat Sonrası Komplikasyonlara ve Hasta Memnuniyetine Etkisi”, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 4(1): 40-49.