OKUL MÜDÜRLERİNİN TÜRKİYE’NİN MATEMATİK PROGRAMI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Year 2016, Volume: 2 Issue: 5, 218 - 226, 26.08.2016

Ayşegül Bayraktar Necdet Güner Zeynep Akkurt Denizli Renan Sezer

https://doi.org/10.18768/ijaedu.44804

Abstract

Schools aim to provide pre-determined knowledge, skills and attitudes to their students through a planned and organized process. Successfully managing schools can heavily impact the quality and effectiveness of the educational system. Depending on the current social, political and technological developments, the roles and responsibilities of school principals are constantly changing. According to the 11th National Education Council, school principals are responsible for making decisions, planning, coordinating, communication, supervision and assessment in order to restructure their schools based on the current social changes and needs, manage students, teachers and budgets, and over-see buildings, materials and tools. In successful schools, school principals carefully plan and observe curriculum, constructively solve conflicts and issues, provide the maximum level of organization and coordination, maintain positive relationships, communicate effectively, and possess excellent supervision skills. 

Social, economic, cultural, and political changes occurring in a rapidly developing world have affected educational systems as well. Changes in these educational systems have led educators to implement more constructivist approaches in order to train individuals who will actively participate, question, think, and generate their own information and solutions. Parallel to the developments occurring in the world, the Ministry of National Education in Turkey revised the programs in 2005, along with it the mathematics program. This mathematics program emphasized adopting a student centred approach rather than a teacher centred approach and has been in practice beginning of the academic year 2005-2006. Since the program has been implemented in schools, several studies investigated the opinions of mathematics teachers, students and their parents regarding this mathematics program. School principals are also one of the stakeholders of the educational system; however, a study investigating principals’ opinions has not been found. In Turkey, where schools vary greatly, the infrastructures of schools are a concern in the implementation of the new mathematics program. Also due to their new roles in the classroom, teachers needed in-service training. The infrastructure of schools and creating an atmosphere conductive to teachers’ professional growth are overseen by school principals. Thus they play an important role in the successful implementation of the new mathematics curriculum. As a result, this study aims to develop a scale to determine the opinions of middle school principals with respect to the mathematics curriculum.

In order to prepare the scale the first step was to carry out a review of the related literature. A draft of the scale was then prepared and shared with six experts; 3 of whom were faculty in mathematics education, 2 of whom were faculty in measurement and evaluation, and one of whom was a faculty in educational administration and policy. Based on these experts’ opinions and recommendations a scale with 14 items was finalized. This scale was then piloted in many cities across Turkey and was administered to middle school principals working throughout Istanbul. Originally, a total of 215 principals completed the scale. Researchers then reviewed the completed scales and eliminated those that were incomplete or had the same option selected for all its items. Following this vetting the data from the remaining 201 scales was reviewed and analyzed. Results of the factor analyses indicated that the scale, composed of 13 items had five factors; 1) Constructivist education, 2) Cooperation, 3) The quality of education, 4) The applicability of the program and 5) Regional/school differences. The Cronbach Alpha for the scale is 0.774; thus the scale is considered to be both valid and reliable. 

Keywords: Middle school mathematics program, middle school principle, scale development, mathematics education, mathematics reform, scale for school principles’ opinions

Özet

Okullar öğrencilerine önceden belirlenmiş bilgi, beceri ve tutumları planlı ve organize bir şekilde vermeyi hedeflemektedir. Başarılı bir şekilde yönetilen okullar eğitimin kalitesi ve etkililiği üzerinde oldukça büyük bir etkiye sahiptir.  Günümüzün sosyal, politik ve teknolojik gelişmelerine bağlı olarak okul müdürlerinin rolleri ve sorumlulukları sürekli olarak değişmektedir. 11. Milli Eğitim Şûrası’na göre okullarını sosyal gelişme ve ihtiyaçlara göre yeniden yapılandırmak, öğrencileri, öğretmenleri ve bütçeyi yönetmek, okulun altyapısı, materyaller ve kaynakları idare etmek için okul müdürlerinin karar verme, planlama, işbirliği yapma, iletişim, denetleme ve değerlendirme yapma sorumlulukları vardır. Başarılı okul müdürleri; öğretim programını dikkatlice planlar ve işlenişini gözler, çatışmaları ve sorunları yapıcı bir şekilde çözer, maksimum düzeyde işbirliği ve organizasyon sağlar, olumlu ilişkiler yürütür, etkili bir şekilde iletişim kurar ve iyi bir yönetim becerisine sahiptir. 

Hızla gelişen dünyadaki sosyal, ekonomik, kültürel ve politik değişimler aynı zamanda eğitim sistemlerini de etkilemiştir. Eğitim sistemlerindeki bu değişimler eğitimcileri; öğrenenleri aktif kılmak, onların soru soran, düşünen, kendi bilgi ve sorun çözme yollarını geliştiren bireyler olmalarını sağlamak için yapılandırmacı yaklaşımları uygulamaya yönlendirmiştir. Dünyadaki bu değişimlere paralel olarak Türkiye’de 2005 yılında Milli Eğitim Bakanlığı matematik dersi de dâhil olmak üzere öğretim programlarını revize etmiştir. 2005-2006 akademik yılında uygulanmaya başlanan matematik programında öğretmen merkezli öğretim yaklaşımının yerine öğrenci merkezli yaklaşım öngörülmektedir. Bu matematik programı okullarda uygulanmaya başlandığından beri birçok çalışma matematik öğretmenlerinin, öğrencilerin ve onların velilerinin program hakkındaki görüşlerini araştırmıştır. Okul müdürleri de eğitimin paydaşlarından biridir ancak okul müdürlerinin matematik programı hakkındaki görüşlerini inceleyen hiçbir araştırmaya rastlanmamıştır. Çok çeşitli okulların bulunduğu Türkiye’de okulların altyapılarının da farklılaşması matematik programının uygulanabilirliğikonusunda bir endişe yaratmaktadır. Ayrıca, yeni rollerinden dolayı öğretmenler hizmet içi eğitime ihtiyaç duymaktadırlar. Okulların altyapıları ve öğretmenlerin mesleki gelişimlerini destekleyecek bir atmosferin oluşturulması okul müdürleri tarafından sağlanmaktadır. Diğer bir deyişle, matematik programının başarılı bir şekilde uygulanmasında okul müdürlerinin önemli bir rol üstlenmektedirler.Dolayısıyla, okul müdürlerinin öğretim programları ve bu programların okullardaki uygulamaları ile ilgili görüşleri, programın etkilerinin incelenmesi açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin matematik programı hakkındaki görüşlerini belirlemeyi hedefleyen bir ölçek geliştirmektir. 

Ölçeğin oluşturulması aşamasında ilk önce ilgili alanyazın taraması yapılmıştır. Oluşturulan taslak altı alan uzmanı ile paylaşılmıştır: bu uzmanlardan üçü matematik eğitiminde, ikisi ölçme ve değerlendirme ve birisi de eğitim yönetimi ve politikası alanlarında öğretim üyesi olarak görev yapmaktadırlar. Alan uzmanların görüşleri ve önerileri doğrultusunda 14 maddeden oluşan ölçeğe son hali verilmiştir. Oluşturulan ölçeğin pilot uygulaması, Türkiye çapında İstanbul dışındaki 11 ilde, asıl uygulaması ise İstanbul ilinde yapılmıştır. Toplamda 215 ortaokul müdürü ölçeği yanıtlamıştır. Araştırmacılar her bir ölçeği incelemiş, tamamlanmayan ya da ölçek boyunca hep aynı seçeneğin işaretlendiği ölçekler araştırma örnekleminden çıkarılmıştır. Tamamlanan incelemeler sonucunda 201 ölçek analiz edilmiştir. Faktör analizi sonuçlarına göre ölçek 13 madde ve beş faktörden oluşmaktadır: 1) Yapılandırmacı eğitim, 2) İşbirliği, 3) Eğitimin kalitesi, 4) Programın uygulanabilirliği ve 5) Bölgesel/okul farklılıkları. Cronbach Alpha değeri 0.774 olarak bulunan ölçeğin geçerli ve güvenilir bir araç olduğu düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler: Ortaokul matematik programı, ortaokul müdürü, ölçek geliştirme, matematik eğitimi, matematik reformu

OKUL MÜDÜRLERİNİN TÜRKİYE’NİN MATEMATİK PROGRAMI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Abstract

Okullar öğrencilerine önceden belirlenmiş bilgi, beceri ve tutumları planlı ve organize bir şekilde vermeyi hedeflemektedir. Başarılı bir şekilde yönetilen okullar eğitimin kalitesi ve etkililiği üzerinde oldukça büyük bir etkiye sahiptir. Günümüzün sosyal, politik ve teknolojik gelişmelerine bağlı olarak okul müdürlerinin rolleri ve sorumlulukları sürekli olarak değişmektedir. 11. Milli Eğitim Şûrası’na göre okullarını sosyal gelişme ve ihtiyaçlara göre yeniden yapılandırmak, öğrencileri, öğretmenleri ve bütçeyi yönetmek, okulun altyapısı, materyaller ve kaynakları idare etmek için okul müdürlerinin karar verme, planlama, işbirliği yapma, iletişim, denetleme ve değerlendirme yapma sorumlulukları vardır. Başarılı okul müdürleri; öğretim programını dikkatlice planlar ve işlenişini gözler, çatışmaları ve sorunları yapıcı bir şekilde çözer, maksimum düzeyde işbirliği ve organizasyon sağlar, olumlu ilişkiler yürütür, etkili bir şekilde iletişim kurar ve iyi bir yönetim becerisine sahiptir. Hızla gelişen dünyadaki sosyal, ekonomik, kültürel ve politik değişimler aynı zamanda eğitim sistemlerini de etkilemiştir. Eğitim sistemlerindeki bu değişimler eğitimcileri; öğrenenleri aktif kılmak, onların soru soran, düşünen, kendi bilgi ve sorun çözme yollarını geliştiren bireyler olmalarını sağlamak için yapılandırmacı yaklaşımları uygulamaya yönlendirmiştir. Dünyadaki bu değişimlere paralel olarak Türkiye’de 2005 yılında Milli Eğitim Bakanlığı matematik dersi de dâhil olmak üzere öğretim programlarını revize etmiştir. 2005-2006 akademik yılında uygulanmaya başlanan matematik programında öğretmen merkezli öğretim yaklaşımının yerine öğrenci merkezli yaklaşım öngörülmektedir. Bu matematik programı okullarda uygulanmaya başlandığından beri birçok çalışma matematik öğretmenlerinin, öğrencilerin ve onların velilerinin program hakkındaki görüşlerini araştırmıştır. Okul müdürleri de eğitimin paydaşlarından biridir ancak okul müdürlerinin matematik programı hakkındaki görüşlerini inceleyen hiçbir araştırmaya rastlanmamıştır. Çok çeşitli okulların bulunduğu Türkiye’de okulların altyapılarının da farklılaşması matematik programının uygulanabilirliği konusunda bir endişe yaratmaktadır. Ayrıca, yeni rollerinden dolayı öğretmenler hizmet içi eğitime ihtiyaç duymaktadırlar. Okulların altyapıları ve öğretmenlerin mesleki gelişimlerini destekleyecek bir atmosferin oluşturulması okul müdürleri tarafından sağlanmaktadır. Diğer bir deyişle, matematik programının başarılı bir şekilde uygulanmasında okul müdürlerinin önemli bir rol üstlenmektedirler. Dolayısıyla, okul müdürlerinin öğretim programları ve bu programların okullardaki uygulamaları ile ilgili görüşleri, programın etkilerinin incelenmesi açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin matematik programı hakkındaki görüşlerini belirlemeyi hedefleyen bir ölçek geliştirmektir. madde ve beş faktörden oluşmaktadır: 1) Yapılandırmacı eğitim, 2) İşbirliği, 3) Eğitimin kalitesi, 4) Programın uygulanabilirliği ve 5) Bölgesel/okul farklılıkları. Cronbach Alpha değeri 0.774 olarak bulunan ölçeğin geçerli ve güvenilir bir araç olduğu düşünülmektedir

Keywords

Ortaokul matematik programı, ortaokul müdürü, ölçek geliştirme, matematik eğitimi, matematik reformu

References

• Akkaya, A.O. (2008). 6. sınıf matematik ders öğretim programının uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir: Türkiye.
• Aksu, H. H. (2008). Öğretmenlerin yeni ilköğretim matematik programına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-10.
• Aslanargun, E. ve Bozkurt, S. (2012). Okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştığı sorunlar (Problems that principals face in school administration). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 349-368.
• Avcu, T. ve Yenilmez, K. (2011). Yedinci sınıf matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 1-19.
• Bal, P. (2008). Yeni ilköğretim matematik öğretim programının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 53-68.
• Balcı, A. (1993). Etkili okul kuram, uygulama ve araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eği¬tim Bilimleri Fakültesi.
• Budak, M. ve Okur, M. (2012). 2005 İlköğretim matematik dersi 6-8. sınıflar öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri (Teacher views about currıculum of 2005 elementary level mathematic course 6-8. Classes). International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1(4), 8-22.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cansız Aktaş, M. ve Aktaş, D. Y. (2012). Öğretmenlerin yeni ortaöğretim matematik öğretim programında önerilen ölçme araçlarına karşı tutumlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(3), 261-282.
• Castle, J.B. ve Mitchell, C., (2001). Roles of elementary schools principals in Ontario: Tasks and tensions. Brock University, St. Catherines, Ontario
• Crow, G.M., Hausman, C.S., ve Scribner, J.P. (2002). Res¬haping the role of the school principal. Yearbook of the National Society for the Study of Education, 101(1), 189-10.
• Çelik, V. (2013). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem A. Yayınları.
• Duru, A. ve Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 67-81
• Eraslan, A. (2013). Teachers’ reflections on the implementation of the new elementary school mathematics curriculum in Turkey. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 152-165.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Fullan, M. (1999). Change forces: The sequel. London: Falmer Press.
• Gelbal, S. (1994). p madde güçlük indeksi ile Rasch modelinin b parametresi ve bunlara dayalı yetenek ölçüleri üzerine bir karşılaştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gökçek, T. ve Baki, A. (2013). Turkish mathematics teachers’ concerns about the curriculum reform in the first year of implementation. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 9(2), 177-190.
• Grimmett, P.P.(1996). The Struggles of teacher rese¬arch in a context of education reform: Impli¬cations for instructional supervision. Journal of Curriculum and Supervision, 12(1), 37-65.
• Gündüz, Y. ve Balyer, A. (2013). Gelecekte okul müdürlerinin gerçekleştirmeleri gereken roller (Roles that school principals should conduct in the future. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3), 45-54.
• Helvacı, M. A. ve Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 41-60.
• Kablan, Z. (2011). İlköğretim matematik öğretim programının değerlendirilmesine yönelik araştırmaların analizi. İlköğretim Online, 10(3), 1160-1177.
• Kalaycı, Ş., (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Keleş, Ö., Haser, Ç., ve Koç, Y. (2012). Sınıf öğretmenlerinin ve ilköğretim matematik öğretmenlerinin yeni ilköğretim matematik dersi programı hakkındaki görüşleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 715 -736.
• MEB. (2009). İlköğretim matematik dersi 6-8. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
• Meşin, D. (2008). Yenilenen 6. sınıf matematik öğretim programının uygulanması sürecinde öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Sakarya: Türkiye.
• Orbeyi, S. (2007). İlköğretim matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale: Türkiye.
• Sarıer, Y. (2007). Altıncı sınıf matematik öğretmenlerinin matematik dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Taymaz, H. (2009). Okul yönetimi (9. Baskı). Ankara: Pegem.
• Torçuk, F. (2008). 2006–2007 Eğitim öğretim yılı ilköğretim 6. sınıf matematik dersi öğretim programının ölçme ve değerlendirme boyutunun uygulanma düzeyinin incelenmesi (Muğla ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla: Türkiye
• Turan, S. (2007). İşini bil okuluna sahip ol. Bir insan olarak okul müdürü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Yager, R. (1991). The constructivist learning model: Towards real reform in science education. The Science Teacher, 58(6), 52-57.
• Yüksel, S. (2003). Türkiye'de program geliştirme çalışmaları ve sorunları. Milli Eğitim Dergisi, 159, 120-124.