SEGÂH MAKAMININ UYGUR, AZERİ VE TÜRKİYE MÜZİK KÜLTÜRÜ BAĞLAMINDA NAZARİ AÇIDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 0 - 0, 12.01.2016

İsmail Hakkı Gerçek

Öz

ÖZET

Makam isimleri, hemen hemen bütün Türk devletleri arasında büyük oranda benzerlik göstermektedir. Makam isimlerindeki var olan bu benzerlikler, makamın öz yapısı ile de bağlantı kurulabilmesine olanak tanımaktadır. Buradan hareketle bu makale, Segâh makamının Uygur, Azeri ve Türkiye müzik kültürü bağlamında, benzer ve farklı yönlerini araştırmayı amaç edinmiştir.

Bu çalışmada; Geleneksel Türk müziği nazariyatı kaynaklarından, alanla ilgili bütün yazılı kaynaklar taranmıştır.  Ayrıca Azeri Müziği ile ilgi nazari bilgileri Üzeyir Hacıbeylinin “Azerbaycan halk müziğinin esasları ” kitabından, Uygur Müziği ile ilgili bilgileri Abdüşşükür Muhammed Emin in “Uygur Klasik Halk Musikisi On İki Mugam Hakkında” isimli kitabından yararlanılarak segâh makamı açıklanmaya çalışılmıştır.

Segâh makamı; Uygur, Azeri ve Türkiye müzik kültürü bağlamında makam dizilerinin kurulumu da farklılık gösterse de, makamın karar perdesi, seyri, güçlü perdesi, asma karar perdeleri gibi makamı belirleyen unsurlar bakımından benzer oldukları gibi sonuçlara ulaşılmıştır.