The Real Politics of Justice and Development Party Politics and Its Effects on the Language of Political Discourse: Comparison of the Periods 2002-2009 and 2016-2023

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 17 - 37, 15.01.2025

Melike Kayiral

https://doi.org/10.59445/ijephss.1560269

Öz

The Justice and Development Party, was founded in 2001 and came to power alone in 2002 with 34.5% of the votes. The main argument of this study, which investigates the effects of real politics developments of the 2002-2009 and 2016-2023 periods on the language of political discourse, is discourse change. The ideological references underlying the practices that the party tried to integrate into the system during these periods are analyzed. The aim of the study is to examine the extent of change in ideological references. Therefore, it is argued that the party, which has progressed along the lines of liberal-conservative values, has revealed its nationalist identity over time. It is determined that the party didn’t break away from its essence and didn’t break away from its liberal conservative values. In the methodology, in order to be able to compare the discourse transformation, a classification is made on the basis of two periods. In the classification process, the speech texts shaped by Erdoğan's discourses constitute the main documents due to the prominence of his leader personality. In this framework, the speeches of the party at the GNAT Group Meeting were analyzed through critical discourse analysis on topics such as tutelage, women's identity, ethnic identity perspective, fundamental rights and freedoms. While a moderate political language emphasizing unity and solidarity was dominant in the period corresponding to the years 2002-2009, it is understood that this language has become more imperious in the period 2016-2023.

Anahtar Kelimeler

Justice and Development Party, Realpolitik, Political Discource Change

Etik Beyan

It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited.

Destekleyen Kurum

This research received no specific grant from any funding agency in the public, commercial, or not-for-profit sectors.

Adalet ve Kalkınma Partisi Siyasetinin Reel Politiği ve Siyasal Söylem Dili Üzerindeki Etkileri: 2002-2009/2016-2023 Dönemi Karşılaştırması

Öz

Türk siyasal hayatında uzun erimli bir iktidar sürecine sahip olan Adalet ve Kalkınma Partisi, 2001 yılında kurulmuş ve 2002 yılında %34,5 oy oranı ile tek başına iktidara gelmiştir. 2002-2009 ve 2016-2023 dönemlerinin reel politik gelişmelerin siyasal söylem dili üzerindeki etkilerinin araştırıldığı bu çalışmanın ana argümanını söylem değişimi oluşturmaktadır. Bu kapsamda, süreç içerisinde birçok kırılma noktası yaşayan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin, bahse konu edilen dönemlerde sisteme entegre etmeye çalıştığı uygulamalara kaynaklık eden ideolojik referanslar incelenmiştir. Çalışmanın amacı, ideolojik referansların değişim boyutlarını incelemektir. Dolayısıyla, liberal-muhafazakâr değerler çizgisinde ilerleyen Adalet ve Kalkınma Partisi’nin zamanla milliyetçi kimliğini gün yüzüne çıkardığı görülmektedir. Her bir dönemin ruhuna uygun olarak öne çıkan vurgular olsa da Adalet ve Kalkınma Partisi’nin özünden kopmadığı, liberal muhafazakâr değerlerinden kopuş yaşamadığı tespit edilmiştir. Çalışmanın metodolojisinde, söylem dönüşümünü kıyaslayabilmek açısından 2002-2009/2016-2023 olmak üzere iki dönem bazında tasnife gidilmiş ve karşılaştırma yapılmıştır. Sınıflandırma yapılırken, lider kişiliğinin ön plana çıkması hasebiyle Recep Tayyip Erdoğan'ın söylemleri üzerinden şekillenen konuşma metinleri temel dokümanları oluşturmaktadır. Bu çerçevede, vesayet, kadın kimliği, etnik kimlik perspektifi, temel hak ve hürriyetler gibi başlıklar özelinde Adalet ve Kalkınma Partisi’nin TBMM Grup Toplantı konuşmaları eleştirel söylem analizi yöntemiyle incelemeye esas alınmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda, 2002-2009 yıllarına tekabül eden dönemde ılımlı, kucaklayıcı, birlik-beraberlik vurgulu söylemler ve politik bir dil hâkim iken, bu dilin 2016-2023 dönemine işaret eden diliminde daha buyurgan yapılı bir hal almaya başladığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adalet ve Kalkınma Partisi, Reel Politik, Söylem Değişimi

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Destekleyen Kurum

Çalışma, kamusal, özel, ticari nitelikte ya da kâr amacı gütmeyen herhangi bir kurumdan destek alınmadan hazırlanmıştır.

Kaynakça

• Akdoğan, Y., (2004). AK Parti ve Muhafazakâr Demokrasi, İstanbul, Alfa Yayınları.
• Alkan, H., (2016). 15 Temmuz'u Anlamak: Parametreler ve Sonuçlar, Bilig, S. 79, 253-272. Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 1 Nisan 2003, https://www.mk.gov.tr, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 14 Aralık 2004, https://www.mk.gov.tr, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 6 Mart 2007, https://www.mk.gov.tr, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 12 Şubat 2008, https://mk.gov.tr, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 8 Ocak 2008, https://www.mk.gov.tr, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 20 Mart 2018, https://www.akparti.org.tr, , 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 8 Ocak 2019, https://www.akparti.org.tr, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 1 Şubat 2023, https://www.akparti.org.tr, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Adalet ve Kalkınma Partisi TBMM Grup Toplantısı 29 Kasım 2023, https://www.akparti.org.tr, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Ankara-Şam Görüşmesi 2011, https://www.youtube.com, 03.06.2023 tarihinde alınmıştır.
• Arslan, M., E., (2020). Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri Bağlamında Recep Tayyip Erdoğan'ın AB Söylemi, İstanbul, Sabahattin Zaim Üniversitesi, Uzmanlık Tezi.
• Aslan, A., Miş, N., ve Eren, A., (2013). Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı'nın Demokratikleştirilmesi, SETA Analiz, S.103.
• Aydınlı, E., Özcan, N., ve Akyaz, D., (2006). The Turkish Military's March Toward Europe, Forreign Affairs, C.85, S., 1.
• Aydoğan, D., ve Karaarslan, M., H., (2017). Üniversiteler Kendini Nasıl Tanımlıyor? Üniversite Tanıtım Filmleri Üzerine Söylem Analizi, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 119-146.
• Coşkun, V., (2014). Çözüm süreci: Dün, Bugün, Yarın, Liberal Düşünce Dergisi, 19(75): 7- 18.
• Çaylak, A., Dinç, G., Güngör, M., (2018). AK Parti Döneminde Türkiye'de Siyaset ve Muhafazakâr Siyasetin Serencamı: 2002'den Günümüze, (Ed. Adem Çaylak ve Seyit Ali Avcu), Osmanlı'dan Günümüze Türkiye'nin Siyasal Hayatı, Ankara Savaş Yayınları, 709-764.
• Çiçek, C., ve Coşkun, V., (2016). Dolmabahçe'den Günümüze Çözüm Süreci: Başarısızlığı Anlamak ve Yeni Bir Yol Bulmak, İstanbul, Barış Vakfı Yayınları, Politika Raporu: 1.
• Doğan, G. (2009). Söylemin Yorumlanması, Ankara, ODTÜ Yayıncılık.
• Doyuran, L. (2018). Medyatik Bir Çalışma Alanı Olarak Eleştirel Söylem Çözümlemesi (Televizyon Dizileri Örneğinde), Erciyes İletişim Dergisi. 5(4), 301-323.
• Duran, B., (2022). AK Parti ve Türkiye'nin Geleceği, (Ed. Nebi Miş, Burhanettin Duran ve Abdurrahman Babacan), AK Parti ve Türkiye'nin Dönüşümü, Cilt I, İstanbul, Seta Yayınları.
• Eagleton, T. (1996). İdeoloji. (Çev. Muttalip Özcan), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Esen, B., ve Gümüşçü, Ş., (2017). A Small Yes for Presidentialism: The Turkish Constitutional Referendum of April 2017, South European Society and Politics, 22 (3).
• Ete, H., (2018). 24 Haziran Genel Seçimleri: Yeni Sistemin Siyaseti ve Sosyolojisi, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Yıl 15, Sayı 54, 293-321.
• Fairclough, N., (1998). Discourse and Social Change, Cambridge Policy Press.
• Gözen, R., (2011). Türkiye ve Arap Baharı: Değişimi Açıklamak ve Anlamak, Adam Akademi, S.2, 1-25.
• Günay, V., D., (2013). Söylem Çözümlemesi, İstanbul, Papatya Yayıncılık.
• Güngör, B., (2020). Söylem Yaklaşımı Üzerine Bir Kavram Çalışması ve Eleştirel Söylem Analizi, Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, S.2, 1-12.
• Hall, S. (1977). Culture, the Media and the Ideological Effect, (Ed. Curran, J, Gurevitch, M., Woolacott J.), Mass Communications and Society. Londra: Edward Arnold.
• Jenkıns, G., H., (2010). Gerçek ile Fantezi Arasında Türkiye'nin Ergenekon Soruşturması, Central Asia Caucasus Institute Silk Road Studies Programme.
• Kadercan, P., ve Kadercan, B., (2016). The Turkish Military as a Political Actor: It's Rise and Fall, Middle East Policy, C. 13, S. 3.
• Kara, T., (2022). Devlet Aklı ve Türkiye'de Kürt Sorununun Politik Algılanışı, Bartın Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Uzmanlık Tezi.
• Keskin, M. (2015). Görsel Medya ve Kamuoyu İlişkisi: Televizyonda Siyasi Tartışma Programlarının Söylem Analizleri, Uzmanlık Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Konda Analiz Raporu 2017, http://konda.com.tr/tr/rapor/16-nisan-halkoylamasi-sandik-ve-secmen-analiz-raporu, 03.06.2023 tarihinde alınmıştır.
• Konda Analiz Raporu 2018, https://konda.com.tr/rapor/38/24-haziran-sandik-ve-secmen-analizi, 03.06.2023 tarihinde alınmıştır.
• Konda Analiz Raporu 2023, https://konda.com.tr/rapor/177/14-ve-28-mayis-2023-genel-milletvekili-cumhurbaskanligi-secimleri-sandik-analizi, 03.06.2023 tarihinde alınmıştır
• Miş, N., (2022). AK Parti'nin Uzun Dönemli İktidarda Kalmasını Sağlayan Dinamikler, (Ed. Nebi Miş, Burhanettin Duran ve Abdurrahman Babacan), AK Parti ve Türkiye'nin Dönüşümü, Cilt I, İstanbul, Seta Yayınları.
• Oktar, L., ve Yağcıoğlu, S., (1996). Türkçede Söylem Yapısı ve Artgönderim, VIII. Uluslararası~ Türk Dilbilimi Konferansı Bildirileri, 331-345.
• Özipek, B., (2017). Muhafazakarlık: Akıl Toplum Siyaset, İstanbul, Timaş Yayınları.
• Purvis, T., ve Hunt, A., (2014). Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji, (Çev. Simten Coşar), Moment Dergi, 1(1), 9-36.
• Recep Tayyip Erdoğan Konuşması 2014, https://www.dailymotion.com/video/x1b6ddx, 01.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Sözen, E. (1999). Söylem: Belirsizlik, Mübadele, Bilgi, Güç ve Refleksivite, İstanbul, Paradigma Yayınları.
• Sözen, E., (2017). Söylem: Belirsizlik, Mübadele, Bilgi-Güç ve Refleksivite, İstanbul, Profil Kitap. Türkiye-Suriye İlişkileri 2011, https://www.mfa.gov.tr/turkiye-suriye-siyasi-iliskileri-.tr.mfa, 03.06.2023 tarihinde alınmıştır.
• Tocci, N., (2007). Profiling Normative Foreign Policy: The European Union and its Global Partners. CEPS Working Document, No, 279.
• Van Dijk, T., A., (1985). Discourse Analysis as a New Cross-Discipline, Handbook of Discourse Analysis, V.1, London, Academic Press.
• Yeşiltaş, M., (2018). AK Parti Döneminde Sivil-Asker İlişkileri, (Ed. Nebi Miş ve Ali Aslan), Kuruluşundan Bugüne AK Parti, Ankara, Seta Yayınları.
• Yetim, M., ve Erdağ, R., (2018). Uluslararası İlişkilerde Eleştirel Söylem Analizi: Revizyonist Söylemin Gelişimi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.5, S. 1.
• 6551 Sayılı Kanun, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6551.pdf, 03.06.2023 tarihinde alınmıştır.