Orhan Pamuk’un Sessiz Ev Romanındaki Atasözü ve Deyimlerin Arapça Çevirilerinin Mona Baker Çeviri Stratejilerine Göre İncelenmesi

Yıl 2018, JIA JOURNAL (IJIIA) Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat Dergisi, 0 - 0, 30.12.2018

Mustafa İsmail Dönmez

Öz

Bu çalışma Orhan Pamuk’un “Sessiz Ev” adlı romanındaki deyimlerin ve atasözlerinin Arapçaya çevirilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada bu romandaki çevirilerin çeviribilimci Mona Baker’in deyimler ve atasözlerinin çevirisi için önerdiği bazı çeviri stratejileri doğrultusunda analiz edilmiştir. Bu stratejiler; 1. Benzer anlam ve benzer biçimle çeviri, 2. Benzer anlam ve farklı biçimle çeviri, 3. Açımlama yoluyla çeviri, 4. Deyimsel anlamın çıkarılmasıyla çeviri, 5. Deyimin tamamen çıkarılmasıyla çeviri. Çalışmada romandaki deyim ve atasözlerinin çevirisinde kullanılan çeviri stratejilerin kullanım sıklıkları sayısal verilerle ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede çevirmenin hangi stratejiye daha çok başvurduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Deyim, atasözü, Orhan Pamuk, Mona Baker, çeviri stratejileri

Kaynakça

• Akdağ, H. (1999). Arap Dilinde Deyimler ve Atasözleri. Konya: Tekin Kitabevi. Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü II. İstanbul: Inkılap Kitabevi. Akyalçın N. ve Gürcü H. (2017). Orhan Pamuk ve Fakir Bayburt’un İki Romanında Deyim. Journal of Awareness. 35 (2). 55 – 68. Baker, M. (2011). In Other Words A Coursebook On Translation. New York: Routledge. Göktürk, A. (2016). Çeviri: Dillerin Dili. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Hajjar, J. (2009). el-Müncid fi’l-emsâl ve’l-hikem ve’l-ferâid el-lugaviyye. Beyrut: Dâru’ş-şark. Hengirmen, M. (2007). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 2. Ankara: Engin Yayınevi. Karslı, İ. (2017). Arapça Atasözleri ve Deyimler Kitabı. İstanbul: Mekteb Yayınları. Kaykânû, A. B. (2002). Mucemu’t-te‘âbîr. Beyrut: Mektebet Lübnan Nâşirûn. Kuran-Burçoğlu, N. (1995). Çağdaş Alman Çeviribilimcilerinin Yaklaşımları, Çeviri ve Çeviri Kuramı Üstüne Söylemler. İstanbul: Düzlem Yayınları. Püsküllüoğlu A. (1995). Türkçe Deyimler Sözlüğü. Ankara: Arkadaş Yayınları. Sağlam, M. Y. (2004). Kaybolan Kültür Mirasımız Atasözleri. Ankara: Ürün Yayınları. Samir, M ve Fuad, A. (2011). Modern Arap Dilinde Atasözleri ve Deyimler Sıkça Kullanılan Kalıplar. İstanbul: Cantaş Yayınları. Saraçbaşı, M. E. (2010). Örnekleriyle Büyük Deyimler Sözlüğü I-II, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. eş-Şerîf, M. (1999). Mucemu’l-mustalahât ve’t-terâkîb ve’l-emsâl el-mütedâvele. Cidde: Dâru’l-endelüs el-Hadrâ. Şimşek, M. S ve Uzun, T. (ts.). Arapça-Türkçe Deyimler Kalıp İfadeler Atasözleri Sözlüğü. İstanbul: Elif Yayınları. Vardar, B. (1982). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. Ankara: TDK Yayınları.