Çizgi Filmlerdeki Telaffuz Bozukluklarının incelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 1 - 12, 30.06.2024

Eray Bülbül , Fulya Topçuoğlu Ünal

Öz

Çizgi filmlerin asıl işlevi hedef kitlesi olan çocukları eğlendirmek, eğlendirirken de bir şeyler öğretebilmektir. Bu öğretim esnasında dilin konuşma becerisine olumlu ve olumsuz örneklerini çizgi filmler aracılığıyla aktarmak mümkündür. Çünkü çocuk çizgi filmi izlerken aynı zamanda geçen kelimeleri ve sesleri orada geçtiği şekliyle zihnine kaydeder. Bu sebeple çizgi filmlerdeki dil kullanımında telaffuza azami önem verilmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, yerli yapım sinemada en çok izlenen çizgi filmlerdeki telaffuz bozukluklarını tespit etmektir. Nitel araştırmada tarama modeli kullanılan bu araştırmanın inceleme nesnesindeki çizgi filmler, Rafadan Tayfa: Göbekli Tepe, Kral Şakir: Korsanlar Diyarı ve Aslan Hürkuş: Kayıp Elmas’tır. Makaledeki veri toplama aracı doküman/kayıt incelemesidir. Veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucundaki bulgular çizgi filmlerde yerel ağız kullanımı, gereksiz ses kullanımı, atlama, gevşeklik, vurgu ve tonlama hatalarından kaynaklı telaffuz bozukluklarının olduğunu okuyucuya göstermektedir. Rafadan Tayfa: Göbeklitepe filminde toplam f(69) telaffuz bozukluğu tespit edilmiş olup, bu bozukluklarının en sık rastlanılanı yerel ağız kullanımıdır (%63,77). Aslan Hürkuş: Kayıp Elmas filminde f(30) telaffuz bozukluğu tespit edilmiş ve en sık rastlanılan bozukluk gereksiz ses kullanımıdır (%50). Kral Şakir: korsanlar Diyarı filminde f(45) telaffuz bozukluğu tespit edilmiş ve en sık rastlanılan telaffuz bozukluğunun yerel ağız kullanımı (%44,45) olduğu okuyucuya kelimeler ile birlikte sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Telaffuz, konuşma becerisi, telaffuz bozuklukları, çizgi film

Examination of Pronunciation Disorders in Cartoons

Öz

The main function of cartoons is to entertain children, the target audience, and to teach them while entertaining them. During this teaching, it is possible to transfer positive and negative examples of language to speaking skills through cartoons. Because while watching the cartoon, the child also records the words and sounds in his/her mind as they appear there. For this reason, pronunciation should be given utmost importance in the use of language in cartoons. The main purpose of this research is to determine the pronunciation disorders in the most watched cartoons in the domestic cinema. The cartoons in the object of investigation of this research, which uses the qualitative research survey model, are Rafadan Tayfa: Göbekli Tepe, Kral Şakir: Land of Pirates and Aslan Hürkuş: The Lost Diamond. The data collection tool in the article is document/record analysis. The data were analyzed by content analysis. The findings of the research show the reader that there are pronunciation disorders in cartoons due to the use of local dialect, use of unnecessary sounds, skipping, looseness, stress and intonation errors. In the movie Rafadan Tayfa: Göbeklitepe, a total of f (69) pronunciation disorders were detected, and the most common of these disorders was the use of local dialect (63.77%). Aslan Hürkuş: The Lost Diamond, f(30) pronunciation disorders were detected and the most common disorder was the use of unnecessary sounds (50%). In the movie Kral Şakir: Land of Pirates, f(45) pronunciation disorders were detected and it was presented to the reader with the words that the most common pronunciation disorder was the use of local dialect (44.45%).

Anahtar Kelimeler

Pronunciation, Pronunciation Disorders, Cartoon, Speaking Skills

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Kök Yayımcılık.
• Aydoğdu, Z. (2019). Çocuğa hitap eden animasyon sinema filmlerinin ortaokul öğrencilerinin söz varlığına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Börekçi, M. (2005). Türkçede vurgu-tonlama-ölçü-anlam ilişkisi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 187-207.
• Calp, M. (2007). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi. Eğitim Kitapevi.
• Cömert, B. Ö. (2017). 2017 Türkçe dersi öğretim programında yer alan ortaokul düzeyindeki (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) konuşma becerisi kazanımlarına yönelik bir çalışma. Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1331-1344. DOI:10.14686/buefad.344547.
• Çerçi, A. (2013). Konuşma eğitiminin telaffuz vurgu ve tonlama konularının dinleme destekli öğretimi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Çerçi, A. (2014). Telaffuz vurgu ve tonlama konularının dinleme destekli öğretimi. Electronic Turkish Studies. 9(3), 467-485.
• Demir, D. (2023). Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin telaffuzunda zorlandıkları kelimelerin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
• Deniz, K., Karagöl, E. ve Tarakcı, R. (2019). Konuşma kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Turkish Studies Educational Sciences, 1257-1269. DOI: 10.29228/TurkishStudies.22958.
• Erdem, İ. (2013). Konuşma eğitimi esnasında karşılaşılan konuşma bozuklukları ve bunları düzeltme yolları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 415-452.
• Göçer, A. (2021). Türkçenin ikinci/yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlara yönelik lisansüstü öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Language Academy. 9 (2), 185- 210.
• Gücüyeter, B. (2014). Sözlü anlatım etkili konuşma. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. Güngör, A.C. (2022). Filmde anlatı yapısı. İstanbul Aydın Üniversitesi Yayınları.
• Karaca, S. S. (2019). Çizgi filmlerde değerler eğitimi, değerler eğitimi açısından rafadan tayfa çizgi filminin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi (21. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Tübar, 287-309. MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). MEB Yayınları
• Özer, D. ve Avcı, İ. B. (2015). Cartoons as educational tools and the presentation of cultural differences via cartoons. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 418-423.
• Öztürk, B. K. (2017). Ortaokul öğrencilerinin dinleme becerisine yönelik olarak kullandıkları üstbiliş stratejilerinin belirlenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 158-182.
• Öztürk, B. ve Altuntaş, İ. (2012). İlköğretim ikinci kademede konuşma eğitimine yönelik öğretmen görüşleri: nitel bir çalışma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi.
• Sayır, M. F. ve Yayan, E. (2023). Köy okullarında çalışan Türkçe öğretmenlerinin meslek hayatlarında yaşadıkları sorunlar (Muş İli Örneği). Türkiye Eğitim Dergisi, 321-339.
• Sever, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin telaffuz hataları üzerine bir inceleme [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Sever, A. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2020). Ortaokul öğrencilerinin telaffuz hataları üzerine bir inceleme. Türki̇ye Sosyal Araştırmalar Dergi̇si̇, 683-700.
• Şehirli, A. (2022) Televizyon kanallarında yer alan yemek programlarındaki telaffuz bozuklukları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Topçuoğlu, F. ve Özden, M. (2012). Diksiyon ve konuşma eğitimi. Pegem Yayınları.
• Türk Dil Kurumu, TDK (2010). Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ünal, F. ve Degeç, H. (2012). Öğretmen görüşlerine göre konuşma eğitiminde karşılaşılan sorunlar. The Journal of Academic Social Science Studies, 735-750.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, N. (2020). Öğretmen görüşlerine göre ortaokul öğrencilerinin konuşma kusurları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 597-610.