DİJİTAL LİDERLİK: DİJİTAL DÜNYADA OKUL LİDERİ OLMAK

Year 2020, Volume: 3 Issue: 1, 45 - 57, 06.04.2020

Ömer Öz

Abstract

Lider okulun en önemli unsurudur. Okulun amacına ulaşmasında ve günümüzün toplumsal ve endüstriyel
ihtiyaçlarını karşılamada liderlere önemli görevler düşmektedir. Bu görevler doğrultusunda liderlik stillerinin
dijitalleşme, endüstrileşme gibi küresel değişim ve dönüşümlerden etkilenmekte olduğu görülmektedir.
Günümüzde okullarda artan teknoloji kullanımı ve dijitalleşme çalışmalarıyla birlikte okul liderlerinin dijital
liderlik yeterliliklerinin geliştirilmesi ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada liderliğin dönüşümleri, dijital liderliğin
ne olduğu, dijital liderlerin karakteristik özelliklerinin neler olduğu ve dijital liderlik yeterlilikleri alanyazında yer
alan çalışmalar ve çerçeveler incelenerek derlenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda, liderlik stillerinin özellikle
son yıllarda hızlı değişim ve dönüşümler gösterdiği görülmektedir. Bu bağlamda okul liderlerinin, dijital liderlik
yeterliliklerinden bilgi ve veri okuryazarlığı, iletişim ve iş birliği, dijital içerik oluşturma, güvenlik ve problem
çözme yeterliliklerinin olması gerektiği ulaşılan sonuçlardandır.

Keywords

Dijital Liderlik, Okul Liderliği, Dijitalleşme

References

• Akbaşlı, S. & Diş, O. (2019). Öğretmen görüşleri doğrultusunda lider okul yöneticilerinin yeterlikleri, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 2(2), 86-102.
• Akçekoce, A. & Bilgin, K., U. (2016). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ve öğretmen performansı, Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-23.
• Akgün, E. (2019). 2023 Eğitim vizyonunda eğitsel veri madenciliği, SETA Perspektif, 228 https://setav.org/assets/uploads/2019/01/P228.pdf Erişim Tarihi: 19.10.2019.
• Aksal, F., A. (2015). Okul kültüründe müdürler dijital lider mi?, Eğitim ve Bilim, 40(182), 7-86.
• Avolio, B., J., Sosik, J., J., Kahai, S., S. & Baker, B. (2014). E-Leadership re-examining transformations in leadership and transmission, The Leadership Quarterly, 25(2014), 105-131.
• Balyer, A., & Öz, Ö. (2018). Academicians’ views on digital transformation in education. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 5(4), 809-830.
• Blake R., R. & Mouton, J., S. (1964). The managerial grid: Key orientations for achieving production through people. Housten, TX: Gulf Publishing Company.
• Blau, I., & Shamir-Inbal, T. (2016). Digital competences and long-term ICT integration in school culture: The perspective of elementary school leaders, Education and Information Technologies, 22(3), 769-787.
• Brett, J. (2019). Evolving digital leadership: how to be a digital leader in tomorrow’s distruptive world, New South Wales: Apress.
• Bush, T. (2008). Leadership management development in education, London: Sage.
• Carretero, S., Vuorikari, R., & Punie, Y. (2017). The digital competence framework for citizens, https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC106281/webdigcomp2.1pdf_(online).pdf Erişim Tarihi: 18.10.2019.
• Demir, C., Yılmaz, K. & Çevirgen, A. (2010). Liderlik yaklaşımları ve liderlik tarzlarına ilişkin bir araştırma, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1), 129-152.
• Doğan, K. & Arslantekin, S. (2016). Büyük veri: önemi, yaısı ve günümüzdeki durum, DTCF dergisi, 56(1), 15-36.
• Economic and Social Council, (2018). Building digital competencies to benefit from existing and emerging technologies, with a special focus on gender and youth dimensions, Report of the Secretary General, https://unctad.org/meetings/en/SessionalDocuments/ecn162018d3_en.pdf, Erişim Tarihi: 18/10/2019.
• Erçetin, Ş., Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon, Ankara: Nobel Yayınları.
• Erçetin, Ş., Ş., Çevik, M., S. & Çelik, M. (2018). Okul müdürlerinin kuantum liderlik davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1(2), 109-124.
• Gündüz, H., B., Beşoluk, Ş. & Önder, İ. (2011). Karmaşık sistemlerde liderlik bakışıyla: DNA liderlik, Uluslarası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 520-544.
• Fiedler, F., E. (1967). A theory of leadership effectiveness, New York: McGraw-Hill.
• Harris, J., L., Al-Bataineh, M., T. & Al-Bataineh, A. (2016). One to One Technology and its Effect on Student Academic Achievement and Motivation, Contemporary Educational Technology, 7(4), 368-381.
• Hersey, P. & Blanchard, K., H. (1969). Lifecycle teory of leadership, Training Development, 23, 26-34.
• Hesse, A. (2018). Digitalization and Leadership – How experienced leaders interpret daily realities in a digital world, Proceedings of the 51st Hawaii International Conference on System Sciences, 2018, 1854-1863.
• House, R., J. & Mitchell, T., R. (1975). Path-goal theory of leadership, Technical Report 75-67, University of Washington.
• Kelly, R. (2018). Constructing leadership 4.0, Swarm leadership and the fourth industrial revolution, Kent: Palgrave Macmillan.
• Keser, S. & Kocabaş, İ. (2014). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik sermaye özelliklerinin karşılaştırılması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(1), 1-22.
• Kılıç, Y. & Yılmaz, E. (2018). Okul yöneticilerinin liderlik stili ölçeğinin geliştirilmesi, Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5(27), 3006-3016.
• Majid, I., & Verma, S. (2018). Web 2.0 technological tools in teaching and leaning, International Journal of Education, 10, 55-60.
• McCann, L. (2016). From management to leadership. In Edgell, S., Granter, E., and Gottfried, H., (Eds.), The SAGE Sociology of Work and Employment, London: SAGE.
• MEB, (2011). Coğrafi bilgi sistemini planlama, http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Co%C4%9Frafi%20Bilgi%20Sistemini%20Planlama.pdf Erişim Tarihi: 19.10.2019.
• MEB 2023 Eğitim Vizyonu, (2019). Mutlu çocuklar güçlü Türkiye, https://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf Erişim Tarihi: 19.10.2019.
• Nikoloski, K. (2015). Charismatic leadership and power: using the power of charisma for better leadership in the enterprises, (JPMNT) Journal of Process Management – New Technologies, International, 3(2), 18-26.
• OECD, (2009). Creating Effective Teaching and Learning Environments. First Results from TALIS. Paris: OECD Publications http://www.oecd.org/dataoecd/17/51/43023606.pdf Erişim Tarihi: 15.10.2019.
• Öz, Ö. (2019). Endüstri 4.0’ın açık ve uzaktan eğitim sistemine etkilerine ilişkin uzman görüşleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi: Eskişehir.
• Peleg, S. (2012). The role of leadership in the education system, Education Journal, 1(1), 5-8.
• Prince, K., A. (2017). Industrie 4.0 and Leadership, Proceedings of the 17th International Conference on Electronic Business, 132-139, ICEB, Dubai, UAE, December 4-8.
• Raza, B. (2016). Leadership 4.0, module: management cometencies 1, https://www.academia.edu/25513158/LEADERSHIP_4.0_Module_Management_Competencies_1_MC1_MBA_Aviation_Enrolment_number_1042342 Erişim Tarihi: 15.10.2019.
• Redecker, C. & Punie, Y. (2017). European framework fort he digital competence of educators: DigCompEdu, 18 Ekim 2019 tarihinde https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC107466/pdf_digcomedu_a4_final.pdf adresinden erişildi.
• Sheninger, E. (2014). Pillars of digital leadership, http://leadered.com/pdf/LeadingintheDigitalAge_11.14.pdf Erişim Tarihi: 14.10.2019.
• Subramanian, K., R. (2018). Technology and transformation in communication, Journal of Advance Research in Electrical & Electronics Engineering, 1(1), 38-50.
• Stogdill, R., M. (1948). Personal Factors Associated with Leadership: A Survey of the Literature, The Journal of Psychology, 25(1), 35-71.
• Şişman, M. (2018). Öğretim liderliği, Ankara: Pegem Akademi.
• Toduk, Y., & Gande, S. (2016). Whats next in Turkey? A new leadership mdel for connected age, In Amrop Leadership Series, 1-41.
• Tukiyo, Nurkamto, J., Siswandari & Gunarhadi (2017). Leadership 3.0 based principal’s leadership to improve teachers’ work in multicultural society, Proceedings ICTESS UNISRI, 1(1), 313-320.
• Urbach, N., & Röglinger, M. (2019). Digitalization cases - how organizations rethink their business for the digital age, Springer International Publishing, Cham, 1-12.
• Yeşil, A. (2016). Liderlik ve motivasyon teorilerine yönelik kavramsal bir inceleme, Uluslaraası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(3), 158-180.
• Yusof, M., R., Yaakob, M., F., M., & Ibrahim, M., Y. (2019). Digital leadership among school leaders in malaysia, International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering, 8(9), 1481-1485.
• Yücebalkan, B. (2018). Digital leadership in the context of digitalization and digital transformations. In B. Eryılmaz, K. Özlü, Y.B. Keskin, & C. Yücetürk (Eds.), Current academic studies in social science, (pp, 1-7), Gece Kitaplığı.
• Zhong, L. (2017). The effectiveness of k-12 principal’s digital leadership in supporting and promoting communication and collaboration regarding ccss ımplementation, Journal of Educational Technology Development and Exchange, 10(2), 55-77.