Leadership Theories And The Example Of Şeyh Şamil As A Leader

Year 2024, Volume: 7 Issue: 3, 151 - 167, 31.12.2024

Ayşe Gülhan Çakal

https://doi.org/10.52848/ijls.1494375

Abstract

The subject of this study is to explain the phenomenon of leadership and leadership approaches, and to do this, to examine the life of Shaykh Shamil as an important leader example, his leadership process and his leadership characteristics in the context of the relevant literature. For this purpose, a compilation study was conducted by scanning scientific publications on the subject that can be accessed at home and abroad. In order to evaluate Shaykh Shamil leadership approaches correctly in the study, it is necessary to consider him together with the characteristics, conditions and social events of the region he is in. For this reason, in the study, first the Caucasus region and the situation at that time were explained. Secondly, information was given about Shaykh Shamil’s leadership process. Finally, the concept of leadership was explained and the leadership characteristics of Shaykh Shamil were tried to be determined by examining the leadership approaches.

Keywords

Leadership, Leadership Approaches, Shaykh Shamil, Gazavat

LİDERLİK KURAMLARI VE BİR LİDER OLARAK ŞEYH ŞAMİL ÖRNEĞİ

Abstract

Bu çalışmanın konusunu, liderlik olgusunun ve liderlik yaklaşımlarının/kuramlarının açıklanması ve bunun için önemli bir lider örneği olarak Şeyh Şamil’in hayatının, liderlik sürecinin ve sahip olduğu liderlik özelliklerinin ilgili alanyazın bağlamında incelenmesi oluşturur. Bu amaçla konu ile ilgili yurt içinde ve yurt dışında ulaşılabilen bilimsel yayınlar taranarak bir derleme çalışması yapılmıştır. Çalışmada Şeyh Şamil’in liderlik yaklaşımlarını doğru değerlendirebilmek için onu, içinde bulunduğu bölgenin özellikleri, koşulları ve toplumsal olayları ile birlikte ele almak gerekir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle Kafkasya bölgesi ve o dönemde içinde bulunulan durum anlatılmıştır. İkinci olarak Şeyh Şamil’in liderlik süreci hakkında bilgi verilmiştir. Son olarak ise liderlik kavramı açıklanmış ve liderlik yaklaşımları incelenerek Şeyh Şamil’in liderlik özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.

Keywords

Liderlik, Liderlik Yaklaşımları, Şeyh Şamil, Gazavat

References

• Akdemir, İ.O. & Koçyiğit-Türk M. (2023). Zihinlerdeki Kafkasya: Kafkasya’nın konumu ve sınırları üzerine jeopolitik analiz. Van İnsani ve Sosyal Bilimler Dergisi- ViSBiD. (6), 132-157.
• Akın, U. (2020). Liderlik. N. Cemaloğlu ve M.Özdemir (Ed.). Eğitim yönetimi içinde (s: 131-160). Ankara: Pegem Akademi.
• Anadol, C. (1996). Çağımızın gerçek kahramanları Çeçenler. İstanbul: Kamer Yayınları. Aslan, C. (2006). Bir soykınmın adı: 1864 büyük Çerkes sürgünü. Uluslararası Suçlar ve Tarih. (1), 103-153.
• Aydın, A. (2019). Şeyh Şamil ve müridizm hareketi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Baloğlu, N. & Karadağ, E. (2009). Ruhsal liderlik üzerine teorik bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 15(58), 165-190.
• Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18(3), 19–31. https://doi.org/10.1016/0090-2616(90)90061-S
• Bass, B. M. (2002). Cognitive, social, and emotional intelligence of transformational leaders. Multiple intelligences and leadership. Editid By: Ronald E. Riggio. Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey: Publishers Mahvah.
• Baddeley, J. F. (1908). The Russian Conquest of the Caucasus. New York, Bombay, Calcutta, Longmans, Green and Co.
• Bi, M. (2011). Kafkas tarihi 2. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Bozdemir, S. & Çavuş, S. (2005). Kuantum kuramı ve felsefesi. Bilim ve Ütopya Dergisi. (134), 56-62.
• Budak, M. (2010). Şeyh Şâmil. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları, Cilt: 39, s. 67-70. 10 Mayıs 2024 tarihinde https://islamansiklopedisi.org.tr/seyh-samil adresinden erişildi.
• Cabarov, R. (2020). Müridizm hərəkatı və onun güclənməsində İmam Şamilin rolu. Din Araşdırmaları Jurnalı, 3(5), 129-143.
• Cengil, M. (2017). Bir liderin psikolojisi: Şeyh Şamil. M.A. Bozkuş ve H. Yazar (Ed.). Şeyh Şamil ve Kafkasya: mücadele- sürgün- iskan içinde (s: 165-171). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Çelik, V. (1997). Eğitim yönetiminde vizyoner liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(4), 465-474.
• Çelik, V. (2001). Geleceğin okul liderleri. 2000 Yılında Türk Milli Eğitim Örgütü ve Yönetimi Ulusal Sempozyumu. Ankara: Başkent Öğretmen Evi. 407-411.
• Dursun, D. (2001). Kafkasya. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları, Cilt: 24, s. 157-158. 10 Mayıs 2024 tarihinde https://islamansiklopedisi.org.tr/kafkasya#1 adresinden erişildi.
• Dzhabrailov, Y. (2013). Gosudarstvenno-konfessional'nye otnosheniya v Imamate. Islamovedenie, 3, 67-74.
• El Karahi, M. T. (1999). Dağıstan kılıçlarının parlaması. İstanbul: İnsanYayınları.
• English, F. W. (2006). Encyclopedia of educational leadership and administration. California: Sage.
• Evkuran, M. (2017). Şeyh Şamil’in mücadelesi ve teolojik kimliği üzerine. M.A. Bozkuş ve H. Yazar (Ed.). Şeyh Şamil ve Kafkasya: mücadele- sürgün- iskan içinde (s: 123-132). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Efe, F. (2002). Şeyh Şamil'in 100 mektubu. İstanbul: Şule Yayınları. Efe, F. (2017). Mektupları ışığında Şeyh Şamil’in devlet algısı ve anlayışı. M.A. Bozkuş ve H. Yazar (Ed.). Şeyh Şamil ve Kafkasya: mücadele- sürgün- iskan içinde (s: 133-152). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Eraslan, L. (2006). Liderlikte post-modern bir paradigma: dönüşümcü liderlik. Journal of Human Sciences, 1(1), 1-30.
• Erçetin, Ş.Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erçetin, Ş. Ş. & Kamacı, M. C. (2008). Quantum leadership paradigm. World Applied Sciences Joural, 3(6), 865-868.
• Eren, E. (2004). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Ertürk, A. (2016). Çağdaş liderlik yaklaşımları. N. Güçlü ve S. Koşar (Ed.). Eğitim yönetiminde liderlik: teori, araştırma ve uygulama içinde (s: 143-180). Ankara: Pegem Akademi.
• Fairholm, G. W. (1996). Spiritual leadership: fulfilling whole‐self needs at work. Leadership and organization Development journal, 17(5), 11-17.
• Fındıkçı, İ. (2009). Bir gönül yolculuğu: hizmetkâr liderlik. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Fry, L. W. (2003). Toward a theory of spiritual leadership. The Leadership Quarterly, 14(6), 693-727.
• Fry, L. W., Latham, J. R., Clinebell, S. K. & Krahnke, K. (2017). Spiritual leadership as a model for performance excellence: a study of Baldrige award recipients. Journal of Management, Spirituality & Religion, 14(1), 22-47.
• Gammer, M. (1994). The Beginnings of the Naqshbandiyya in Dāghestān and the Russian Conquest of the Caucasus. Die Welt des Islams, 204-217.
• Güçlü, N. (2016). Liderliğe genel bir bakış. N. Güçlü ve S. Koşar (Ed.). Eğitim yönetiminde liderlik: teori, araştırma ve uygulama içinde (s: 1-16). Ankara: Pegem Akademi.
• Güngör, F. (2017). Kafkasya imamı Şamil ile naiplerinin destansı mücadelesi. M.A. Bozkuş ve H. Yazar (Ed.). Şeyh Şamil ve Kafkasya: mücadele- sürgün- iskan içinde (s: 153-164). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Greenleaf, R. K. (1977). Servant leadership: a journey into the nature of legitimate power and greatness. New York: Paulist Press.
• Halilov A. M. (1998). Şamil i Kavkazskaya Vayna. Mahaçkala.
• Karadağ, E. (2009). Ruhsal liderlik ve örgüt kültürü: bir yapısal eşitlik modelleme çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1357-1405.
• Karataş, Ö. (2014). Karaçay Türklerinin Kafkasya’dan Anadolu’ya göçleri. Tarih İncelemeleri Dergisi, 29(2), 525-538.
• Kemper, M. (2007). The changing ımages of jihad leaders: Shamil and Abd al-Qadir in Daghestani and algerian historical writing. Nova Religio: The Journal of Alternative and Emergent Religions, 11(2), 28–58. https://doi.org/10.1525/nr.2007.11.2.28
• Kılıç, M. (2010). Stratejik yönetim sürecinde değerler, vizyon ve misyon kavramları arasındaki ilişki. Sosyoekonomi. 13(13), 81-98.
• Kılınç, T. (1996). Liderlikte durumsallığının ötesi (II), karizmatik liderlik yaklaşımı. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 25( 2), 67-108.
• Lunenberg, F. C. & Ornstein, A. C. (2000). Educational administration. USA: Wadswoth/Thomson Learning. Northouse, P. G. (2004). Leadership: theory and practice. California: Sage Publications.
• Özdemir, M. (2021). Eğitim yönetimi- alanın temelleri ve çağdaş yönelimler (3. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Özey, R. (2021). Kafkasya ve Kafkas ülkeleri coğrafyası. Ankara: Pegem Akademi.
• Özdeş, O. (1977). Şeyh Şamil. Ankara: Tekin Yayınevi.
• Page, D. & Wong, P. T. (2000). A conceptual framework for measuring servant leadership. S. Adjibolosoo (Ed.), The human factor in shaping the course of history and development. Boston: University Press of America.
• Papatya, G. & Dulupçu, M. A. (2008). Thinking quantum leadership for true transformation: the talisman of “not to know” at the threshold of new leadership. I. International Joint Symposium on Business Administration.(1-3 Haziran).
• Patel, V. & Kleinman, A. (2003). Poverty and common mental disorders in developing countries. Bulletin of the World Health Organization, (81), 609–615.
• Patterson, K. A. (2003). Servant leadership: a theoretical model. School of ledership studies. Regent University. 10 Mayıs 2024 tarihinde https://www.proquest.com/docview/305234239?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses adresinden erişildi.
• Ruella, D. (1998). Rastlantive Kaos. (D. Yurtören, Çev.). İstanbul: Tubitak Yayınları.
• Taycan, O. & Coşkun, B. (Çeviri Ed.). (2020). WHO 2004- Ruh sağlığını güçlendirme: kavramlar, kanıtlar, uygulamalar özet rapor. Türkiye Psikiyatri Dernegi Yayınları.
• Saydam, A. (1990). Rusya’nın Kafkasya’yı işgali. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 5(1), 243-261.
• Spears, L. C. (2005). The understanding and practice of servant-leadersmp. The International Journal of Servant-Leadership, 1(1), 29-45.
• Spencer, E. (2014). Türkiye, Rusya, Karadeniz ve Çerkezistan. (D. Çenkçiler, Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Stone, A. G. & Patterson, K. A. (2005).The history of leadership focus. School of ledership studies. Regent Unıversıty. 10 Mayıs 2024 tarihinde https://www.regent.edu/acad/global/publications/sl_proceedings/2005/stone_history.pdf adresinden erişildi.
• Temizkan, A. (2013). XVIII. ve XIX. yüzyılda Rusya’nın Kuzey Kafkasya’yı kolonileştirmesinde Kozakların işlevi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 13(2), 313-336.
• Tiryakioğlu, O. (2019). Şeyh Şamil Kafkas Kartalı. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tsvetkova, T. (2017). Muridism as a stateforming element of Imam Shamils Imamate (1834–1859) [İmam Şamil'in imamat'ında devlet kurucu öğe olarak Müridizm (1834–1859)]. Kafkasya Çalışmaları Dergisi, 3(5), 87-110.
• Türk Dil Kurumu (2023). Güncel Türkçe sözlük. (12. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yılmaz, S. (2017). Kuzey Kafkasya analizi: gölgelenen savaşlar. Iğdır Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2), 1-20.
• Yukl, G. (2010). Leadership in organizations. New Jersey: Prentice-Hall.
• Waddell, T. J. (2006). Servant leadership. School of ledership studies. Regent University. 10 Mayıs 2024 tarihinde http://sandbox.harmonywks.com/wp-content/uploads/2020/10/RD-artcile-servant-leadership-wadell.pdf adresinden erişildi.
• Winston, B. E. (2003). Extending Patterson’s servant leadership model: explaining how leaders and followers interact in a circular model. In Servant Leadership Research Roundtable (Vol. 6, pp. 1-9).