The occupation process in Anatolia started according to the decision taken at Paris Peace Conference and the British army entered in Mousul on November 3, 1918. The Greek army reached “Milne Line” on June 22, 1920 with at a fast pace to occupy West Anatolia. The army arrived till western Bursa by passing Mustafa Kemal Pasa and Karacabey on July 2. During Turkish War of Independence, Kuvayı Milliye troops (National Independence Army) were inadequate against the Greek army in terms of logistics and training and they failed despite all struggles and resistance against occupation in Bursa region. Organization efforts in Bursa region started with arrival of Colonel Bekir Sami into the region. The Colonel Bekir Sami, who significantly served during National Struggle in Bursa as the commander of 56th Division, dispatched the division from Izmir to Bursa. Then, the division arrived in Mudania via seaway after which it reached Bursa where a regular army was tried to be formed. One of the key developments that happened during occupation process in Bursa is that British landed troops to Mudania and shelled it. This development was closely followed by the Command of 56th Division and they tried to take precaution, but they failed. The British army, who landed troops in Mudania and Gemlik regions beginning from July 6, indirectly provided assistance to Greeks by diverting Turkish forces. Occupation action of Greek troops in western Anatolia was neutralized with organization of regular troops of Turkish army and formation of Western Front. The Greek army had to leave Anatolia and Bursa in 1922 after Turkish army gained victories in First and Second Battles of Inonu, Sakarya Battle and the Battle of Dumlupinar.
Paris Barış Konferansı’nda alınan karar gereği Anadolu’da başlayan işgal süreci İngilizlerin 3 Kasım
1918 tarihinde Musul’a girmesiyle başlamış, Yunan ordusunun 15 Mayıs 1919 tarihinde başlattığı
Batı Anadolu’yu işgal etme hareketi ise hızla devam ederek 22 Haziran 1920 tarihinde “Milne
Hattı”na, 2 Temmuz’da da Mustafa Kemalpaşa ve Karacabey’i geçerek Bursa önlerine kadar
gelmiştir. İstiklal Harbi’nde, Yunan ordusu karşısında lojistik ve eğitim bakımından yetersiz kalan
kuvayımilliye birlikleri Bursa bölgesinde de işgale karşı direnmiş ve tüm mücadelelerine rağmen
başarılı olamamıştır.
Bursa bölgesindeki teşkilatlanma Albay Bekir Sami Bey’in bölgeye gelmesi ile başlamıştır. Bursa’da
Millî Mücadele’de önemli hizmetleri görülen 56’ncı Tümen Komutanı Albay Bekir Sami Bey, 56’ncı
Tümeni İzmir’den Bursa’ya nakletmiş, tümen deniz yolu ile Mudanya’ya gelmiş, daha sonra
Bursa’ya gelerek düzenli bir hale getirilmeye çalışılmıştır. Bekir Sami Bey Bursa'ya geldikten sonra
kuvayımilliyenin örgütlenmesine çalışmış, ancak bu faaliyetleri istenildiği gibi sürdürememiştir.
Bursa bölgesinin işgal sürecinde yaşanan en önemli gelişmelerden biri de İngilizlerin Mudanya’ya
asker çıkarmaları ve Mudanya’yı bombalamalarıdır. Bu gelişme bölgedeki 56’ncı Tümen
Komutanlığı tarafından yakından takip edilmiş ve tedbir alınmaya çalışılmış ancak başarılı
olunamamıştır. 6 Temmuz’dan itibaren Mudanya ve GemIik bölgelerine çıkarma yapan İngilizler,
her ne kadar bu kasabalardan çıkarak Bursa'daki Türk kuvvetlerinin sağ kanadına ve gerisine
herhangi bir harekette bulunmadılarsa da, Türk kuvvetlerinin bir kısmını oyalayarak Yunanlılara
dolaylı yardım yapmışlardır.
Yunan ordularının Batı Anadolu’daki işgal hareketi Türk ordusunun düzenli ordu birlikleri halinde
teşkilatlanması ve Batı Cephesi’nin kurulmasından sonra etkisiz hale getirilmiş, Birinci İnönü ve
İkinci İnönü Muharebeleri, Sakarya ve Büyük Taarruz ve Başkomutan Meydan Savaşları’nda Türk
ordusunun elde ettiği zaferden sonra Anadolu’yu ve 10 Eylül 1922 tarihinde de Bursa’yı terk
etmek zorunda kalmışlardır.
Bu makalede, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Daire (ATASE) Başkanlığı Arşivinde yer
alan belge ve harp raporları ışığında, bir taraftan İstiklal Harbi’nde Bursa ve çevresinde yaşanan
askerî olaylar ve yapılan mücadeleler ele alınarak analiz yapılmış, diğer taraftan da Mudanya,
İnegöl, Yenişehir, Orhaneli ve diğer bölge halkının millî harekâta nasıl destek verdikleri ve
bağlılıkları belgelerle ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | March 22, 2016 |
Published in Issue | Year 2014 Volume: 2014 Issue: 14 |