Deyimler, Türk dilinin ifade zenginliğini ortaya koyması, ait olduğu toplumun görüş, duyuş, inanış ve düşünüş gibi kültürel özelliklerini en açık şekilde yansıtması bakımından Türk dil ve kültür araştırmalarının en önemli malzemelerdendir. Bu sebeple de geçmişten günümüze yazılmış her eserde toplumun ince ve pratik zekâsını, estetik zevkini yansıtan, aslında her biri altında bambaşka hikâye ve yaşanmışlık barındıran deyimlere yer verilmiştir. Her ne kadar deyimlerin Türk dil ve kültüründeki öneminin farkına varılışı ile bilhassa son yıllarda Osmanlı döneminde kaleme alınan eserlerde yer alan deyimlerin tespiti yönünde hazırlanmış tez ve makale çalışmalarının sayısında hatırı sayılır oranda bir artış yaşanmışsa da söz konusu çalışmaların çoğunun dönemin tanınmış şairlerinin divanları üzerinde yoğunlaştığı görülmüştür. Halkın her kesimine hitap etmesi sebebiyle halk içinde sıklıkla kullanılan dil ve kültür malzemelerini yansıtan nasihatnamelerdeki deyimlerin tespiti üzerine yapılan çalışmalar ise neredeyse yok denecek kadar azdır. Bu çalışmada 19. yüzyılın önemli şair, hattat ve aydınlarından olan Salih Nâilî’nin içerisindeki deyimlerin zenginliği ve farklılığı ile dikkat çeken Kenz-i Nesâyih adlı manzum nasihatnamesinde yer alan deyimlerin tespit edilerek incelenmesi hedeflenmiştir. Öncelikle eserde yer alan deyimler bulundukları sayfa numaraları belirtilerek alfabetik olarak listelenmiş, deyimlerin o dönemde ne şekilde ve anlamda kullanıldıklarının daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla deyimlerin geçtiği beyitlerden örnekler verilmiş böylelikle Türk dilinin önemli hazinelerinden olan deyimlerden daha önce gün yüzüne çıkarılmamış veya unutulmak üzere olan ya da günümüzde farklı şekillere bürünmüş olanlarının eserden hareketle Osmanlı dönemindeki kullanımları üzerinde durularak dil ve kültür incelemelerine bir nebze de olsa katkıda bulunulması hedeflenmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Creative Arts and Writing |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 30, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Issue: 6 |
International Journal of Filologia (IJOF), which operates within ULAKBIM-DERGİPARK, is an International Refereed, Scientific Journal published in the field of Philology.