Effect of Cultivar and Sowing Density on Yield and Yield Components of Chickpea (Cicer arietinum L.)

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 342 - 351, 31.12.2024

Hasan Kılıç , Muhammad Hussein

https://doi.org/10.29132/ijpas.1408326

Öz

The goal of this study was to determine the effects of cultivars in different sowing densities on yield, yield components and some morphological traits of chickpea (Cicer arietinum L.). Field experiment was carried out in experimental area at the Agriculture Faculty of Bingöl (Turkiye) in 2016 spring season. A complete blocks design in two cultivar Güneysarısı and Arda were in main plots, whereas five sowing densities (20, 30, 40, 50 and 60 seed m-2) were in sub plots. The results showed that sowing densities significantly affected emergence rate, days to flowering, biological and grain yield, while plant height, number of pods, first pod height, number of brunches per plant, harvest index and thousand grain weights were not affected sig-nificantly. The cultivar x sowing density interaction was found to be insignificant except for grain yield. The highest grain yield, 86.26 kg da-1, was obtained from the 60 seeds m-2 sowing density of the Güneysarısı cultivar, and the regression equation was determined as linear. Moreover, 9 mm-1 sieve analysis was found to be significant in terms of both sowing density and cultivar.

Anahtar Kelimeler

Chickpe, cultivar, sieve, sowing density, yield and yield component

Çeşit ve Ekim Sıklığının Nohutta (Cicer arietinum L.) Verim ve Verim Un-surlarına Etkisi

Öz

Bu çalışma Arda ve Güneysarısı nohut çeşitlerinde farklı ekim sıklıklarının verim ve verim unsurlarına etkisini tespit etmek amacıyla 2016 bahar döneminde Bingöl Üni-versitesi uygulama araştırma merkezi arazisinde yürütülmüştür. Tarla çalışması, te-sadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak ku-rulmuştur. Denemede çeşitler ana parseli ekim sıklıkları ise (20, 30, 40, 50 ve 60 to-hum/m2) alt parselleri oluşturmuştur. Çalışmada çıkış oranı, çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, bitkide anadal ve bakla adedi, ilk baklanın yerden yüksekliği, biyolojik verim, hasat indeksi, tane verimi ve elek analiz test değerleri incelenmiştir. Çalışmada ekim sıklığı uygulamalarının çıkış oranı, çiçeklenme gün sayısı, biyolojik verim ve tane verimi dışında geri kalan diğer özellikler üzerinde istatistiki olarak önemli bir etkisi görülmemiştir. Çeşit x ekim sıklığı interaksiyonu ise tane verimi dışında önemli bulunmamıştır. Tane verimi bakımından en yüksek değer 86.26 kg/da ile Güneysarısı çeşidinin 60 tohum/m2 ekim sıklığından elde edilmiş olup, regresyon eşitliği de linear olarak önemli bulunmuştur. Elek analizi testlerinde de çeşitler arasında önemli farklı-lıklar bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

ekim sıklığı, elek analizi, nohut, tane verimi, verim unsurları

Kaynakça

• Sat, I.G. (1997). Şeker ve Yunus-90 çeşidi kuru fasulyelerin genel besinsel bileşimleri ve gaz oluşturan faktörlerinin giderilmesi imkanları. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Saikia, P., Sarkar, C.R., Borua, I. (1999). Chemical Compositional Factors and of Cooking on Nutritional Quality of Rice Bean. Food Chemistry, 67, 347-352.
• Shimelis, E.A. and Rakshit, S.K. (2005). Proximate composition and physicochemical properties of improved dry bean (Phaseolus vulgaris) varieties grown in Ethiopia. Food engineering and bioprosess techonology program. Asia institue of techonology, serd, Phailand box 4 Klon Luang, Pathumthani 12120, Bangkok, Thailand.
• Curdy, M. (2022). Health Benefits of Eating Locally UNH Extension Intern, Nutrition University of Hempshire. Erişim Tarihi: 29.11.2023. https://extension.unh.edu/blog/2022/05/health-benefits-eating-locally
• Perez, H. M., Guerra, H. E. and Garcia, V.B. (1997). Determination termination of insoluble dietary fiber compounds: Cellulose, hemicellulose and lignin in legumes departamento de nutricion bromatologia. Facultad de Farmacia. Universidad de Granda. 18071 Granada. Spain.
• Ercan, M. Y. İ., Uzun, S. & Özaktan, H. (2019). Kayseri Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Nohut (Cicer arietinum L.) Bitkisinde verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (16), 434-440.
• Özaktan, H., Kıbık, G. & Erol, O. (2022). Yeni Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Kayseri Koşullarında Agro-morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Erciyes Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 5(2), 62-70.
• Özaktan, H. (2021). Technological Characteristics of Chickpea (Cicer arietinum L.) Cultivars Grown Under Natural Conditions. Turkish Journal Of Field Crops, 26(2), 235-243.
• Anonymous (2022). Ürün Raporu. Nohut. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Tepge. Tarım Orman Bakanlığı. Tepge Yayin No: 367 ISBN: 978-625-8451-65-8. Erişim tarihi: 29.11.2023. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://arastirma. tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF %20%C3%9Cr %C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/2022%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/Nohu t% 20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporu%202022-367%20TEPGE.pdf
• Özaktan, H., ve Erol, O. (2023). Determination of Some Physical Properties of Chickpea (Cicer arietinum L.) Varieties Cultivated in Kayseri Ecological Conditions. Journal of Erciyes Agriculture and Animal Science, 6(1), 67-72.
• Demir, Y. (2016). The hydraulic properties determination and soil classifying of formed soils on different physiographic units of Bingol plain. PH Thesis. Atatürk University Institute of Sciences, Soil Science department Erzurum.
• SAS Institute Inc. (2007) SAS/STAT User’s Guide: Version 7.01 Edition: Sas Institue, Inc., Cary, Nc.
• Rich, S M., Berger J., Lawes R. and Fletcher A. (2022). Chickpea and lentil show little genetic variation in emergence ability and rate from deep sowing, but small-sized seed produces less vigorous seedlings. Crop and Pasture Science, 73(9):1042-1055. https://bioone.org/journals/crop-and-pasture-science/volume-73/issue-9/CP21673/Chickpea-and-lentil-show-little-genetic-variation-in-emergence-ability/10.1071/CP21673.full
• Gan, Y.T., Miller, P.R., McConkey, B.G., Zentner, R.P., Liu, P,.H. and McDonald, C.L. (2003). Optimum plant population density for chickpea and dry pea in a semiarid environment. Canadian Journal of Plant Science 83(1), 1-9.
• Peake, A., Meier, E., Bell, K., Whish, J., Dreccer, F., Swan, T., Sands, D., Agius, P., Moodie, M., Gardner, M. (2021). Optimising chickpea sowing and flowering dates for maximum yield grain. Reseaarch and Development Corporation. https://grdc.com.au/resources-and-publications/grdc-update-papers/tab-content/grdc-update-papers/2021/03/optimising-chickpea-sowing-and-flowering-dates-for-maximum-yield
• Shamsi, K., Kobraee S. and Rasekhi B. (2019) The effects of different planting densities on seed yield and quantitative traits of rainfed chickpea (Cicer arietinum L.) varieties African Journal of Agronomy ISSN 2375-11777 (10), 001-005.
• Akdağ C. and Engin M. (1987). Ekim sıklığının Tokat yöresinde üç nohut (Cicer arietinum L.) çeşidinde verim ve verim unsurlarına etkileri üzerine bir araştırma. ÇÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1), 103-114.
• Parvez, A.Q., F.P., Gardner, FP. and Boote, K.J. (1989). Determinate and indeterminate type soybean cultivars responses to pattern, density and planting date. Crop Sci., 29, 150-157.
• Onat, B., Bakal, L., Güllüoğlu and Arıoğlu, H.H. (2017). The effects of planting pattern and plant density on yield and yield components of peanut grown as a double crop in Mediterranean environment in Turkey. Turk J Field Crops., 22(1), 71-80.
• Giayetto, O., G.A. Cerioni and Asnal W.E. (1998). Effect of Sowing Spacing on vegetative growth, dry matter production and peanut pod yield. Peanut Science. 25(2), 86- 92.
• Toğay, N., Toğay Y., Erman M., Doğan Y and Çığ F. (2022). Kuru ve Sulu Koşullarda Farklı Bitki Sıklıklarının Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğelerine Etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(4), 417-421.
• Yılmaz, M and Jordan DL. (2017). Effect of Plant Density on Yield And Quality of Peanut (Arachis hypogaea L.) Cultivars. Turk J Field Crops, 27(2), 217-223.
• Cokkızgın, A. (2012). Botanical characteristics of chickpea genotypes (Cicer arietinum L.) under different plant densities in organic farming. Scientific Research and Essays 7(4), 498-503.
• Ölmez, M., Erman, M., Erden, Z. ve Çöçen, E. (2020) Farklı Sıra Arası ve Bitki Sıklığı Uygulamalarının ‘Aziziye-94’ Nohut Çeşidinde Bitki Gelişimi ve Verime Etkisinin Belirlenmesi. Journal of Bahri Dagdaş Crop Research 9(2),166-177.
• Thangwana, N M. and Ogola, JBO. (2012). Yield and yield components of chickpea (Cicer arietinum): Response to genotype and planting density in summer and winter sowings. Journal of Food, Agriculture & Environment, 10(2),710-715.
• Shiferaw, M., Tam ado T. and Asnake F. (2018). Effect of Plant Density on Yield Components and Yield of Kabuli Chickpea (Cicer arietinum L.) Varieties at Debre Zeit, Central Ethiopia international Journal of Plant & Soil Science, 21(6), 1-6.
• Gana, D. Bruce, L., Gossenb, F., Orda G. and Sabine, S. (2007). Cultivar type, plant population, and ascochyta blight in Chickpea, Agron. J., 99, 1463-1470.
• Machado, S., C. Humphreys, B. Tuck and M. Corp. (2006). Seeding date, plant density and cultivar effects on chickpea yield and seed size in eastern Oregon. Online. Crop Mgt.
• Özaktan, H. (2021) Sieve Analysis for Kernel Size of Some Registered Chickpea Cultivars. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 9(11), 1953-1959.
• Özçelik, H., Bozoğlu, H., Mut, Z. and Peşken, E. (2001). Farklı ekim zamanı ve bitki sıklığında ve yetiştirilen nohut çeşitlerinin tane verimi ve bazı özelliklerin tespiti. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, Tekirdağ.
• Williams, P., El-Haramein FJ., Nakkaul H and Rihawi S. (1986). Crop Evaluation Methods and Guidelines. International Centre for Agricultural Research in the Dry Areas. Aleppo. Syria: ICARDA