YERALTI METRO PROJELERİ İSTASYON YAPILARINA AİT KABUK SİSTEM DETAYLARININ SU YALITIMI SORUNLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Year 2024, Volume: 8 Issue: 3, 169 - 188, 31.12.2024

Gökhan Mermi , Cüneyt Diri , Yaprak Özel

Abstract

Yüzey ve yeraltı suları, yeraltı metro yapılarının sürdürülebilirliği ve kullanım ömrünün belirlenmesinde en önemli unsurlar arasındadır. Tüneller ve istasyon yapılarından oluşan bu ulaşım projelerinin su ile olan etkileşimlerindeki temel prensip, yapı kabuğundaki yalıtım ve sistem detayları ile maruz kalınan suyun en hızlı ve etkin şekilde yapıdan uzaklaştırılmasının sağlanmasıdır. Bu çalışmada, “Konkors Yapısı” (Aç-Kapa Yapısı) olarak da adlandırılan, yeraltı metro projelerinin istasyon yapılarında yaşanan su yalıtımı sorunları ve bu sorunların hangi sistem detaylarıyla ortadan kaldırılmaya çalışıldığı incelenmektedir. Bu kapsamda İstanbul’da tamamlanan 4 metro projesine ait 4 farklı istasyon yapısının kabuğundaki su yalıtımı uygulamaları ve buna bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar mercek altına alınmıştır. Tespit edilen sorunlar, istasyon yapısı kabuğunda uygulanan pvc membran, su tutucu membran, drenaj levhası, geosentetik kil örtü, perde duvar su kanalları, drenaj hatları, drenaj pompa havuzu, enjeksiyon ve sürme esaslı imalatlara ait sistem detayları incelenerek değerlendirilmiştir. Bu bağlamda mevcut sistemlerin hem yapı fiziği hem de yolcu konforu açısından avantajları ve dezavantajları ortaya konulmuştur.

Keywords

Metro, Yeraltı Metro İstasyonu, Su Yalıtımı

EXAMINATION OF SHELL SYSTEM DETAILS OF UNDERGROUND METRO PROJECTS STATION STRUCTURES IN TERMS OF WATERPROOFING PROBLEMS

Abstract

Surface and groundwater are among the most important factors in determining the sustainability and lifespan of underground metro structures. The basic principle in the interaction of these transportation projects, consisting of tunnels and station structures, with water is the method of ensuring that the exposed water is removed from the structure in the fastest and most effective way through the insulation and system details in the building shell. In this study, the waterproofing problems experienced in the station structures of underground metro projects, also called "Concourse Structure", or "Cut-Cover Structure", and the system details with which these problems are tried to be prevented or eliminated are examined. In this context, problems arising from the waterproofing applications and manufacturing of the shells of 4 different station structures belonging to 4 metro projects completed in Istanbul are observed. The detected problems are evaluated by examining the system details of PVC membrane, water retaining membrane, drainage plate, geosynthetic clay cover, curtain wall water channels, drainage lines, drainage pump pool, injection and coating based manufacturing applied on the station structure shell. In this context, the advantages and disadvantages of existing systems in terms of both building physics and passenger comfort are revealed.

Keywords

Subway, Underground Metro Station, Waterp Insulation

References

• Aktop Maden, D. ve Avlar, E. (2017). Yer Altı Metro İstasyonlarında Mekân Tasarımı Üzerine Bir Araştırma. Trakya Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18
• Akyürek, Y. (1998) “Mimarlar Cam Seçimi ve Tasarımında Daha Etkili Olabilmeli”, Şişecam, Camtaş Düzcam Pazarlama A.Ş. Teknik Bilgi Kitapçığı.
• Anderson, T. N., Luther, M.B. (2012). Designing for thermal comfort near a glazed exterior Wall. School of Engineering, Auckland University of Technology, Auckland, New Zealand.School of Architecture and Building, Deakin University, Geelong, Australia
• Australian Government. (2013). High Speed Rail Study Phase 2 Report.
• Arpacıoğlu, Ü., Ersoy, H. Y. (2016). Fiziksel Çevre Tasarım Destek Modeli. Tasarım+Kuram Dergisi. Sayı: 11-12.
• Çetindağ, B. (2002). Metro İstasyonları Tasarım Kriterleri İstanbul Metrosu Ve Londra Tottenham Court Road İstasyonu Örnekleri. (Yüksek Lisans Tezi). İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Demir, E. (2007). Metro Duraklarının Mekânsal Özellikleri Ve Kent İmajı Üzerindeki Etkileri: Ankara Kızılay-Batıkent Metro Hattı Analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demiryolları Planlama ve Tasarım Teknik Esasları. (2007). T.C. Ulaştırma Bakanlığı, Demiryolları Limanlar Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü, Yüksel Proje, Ankara.
• Diri, A. C., Bonfil, J., Tekin, Ç. (2024). Mimari Yapılarda Su Yalıtımı. Yem Yayın, İstanbul.
• Erdaloğlu, N. (2009). Metro İstasyonlarında Yolcu Hareketlerinin İncelenmesi, İstanbul Metrosu Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Eşsiz, Ö. (2004). “Teknolojinin Cam Cephe Panellerine Getirdiği Yenilikler”, 1. Ulusal Çatı ve Cephe Kaplamalarında Çağdaş Malzeme ve Teknolojiler Sempozyumu, 2-3 Nisan 2004, Çatıder, İstanbul, s. 73-82.
• Geomas (2013). Geokompozit Su Yalıtım Sistemleri, Temel Altı Uygulamaları, İstanbul.
• Karadoğan, A., Şenkal Sezer, F. (2005). Farklı Cam Türlerinin Performans Kriterlerinin İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 1.
• Lung, F. (2012). Waterproofing Solutions for Metro Tunnels, Sustainable Transportation Systems, 500-507. doi: 10.1061/9780784412299.0060
• Metro Tasarım Kriterleri. (2010). T.C. Ulaştırma Bakanlığı Demiryolları Limanlar Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Onat, E. B. (2016). Metrolarda Su Yalıtımı Problemlerinin Üç Yeni Teknolojiyle Çözümü. International Multidisciplinary Conference, Antalya.
• Özyönüm, N. (2013). Dış Mekânlarda Çalışan Elektronik Devrelerin Zorlu Çevre Koşullarına Karşı Korunması. Elektronik Türkiye Dergisi. Sayı: 2.
• Schittich, C., (2001). In Detail Building Skins, Concepts, Layers, Materials, Birkhauser, Basel.
• Tekin, Ç. (2008). Giydirme Cephe Tasarımındaki Kriterler. 3. Ulusal Çatı ve Cephe Sempozyumu. İTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
• Tuğral, F. (2021). Metro Yapılarındaki İç Mekân Tasarımının Sirkülasyon Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Ankara Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Umaroğulları, F. (2001) Yapı Kabuğunda Cam Malzeme Kullanımı, T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi.