DÜŞÜNME EĞİTİMİ DERSİNİN SOSYAL BİLGİLER DERSİ BAŞARISINA ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 160 - 184, 31.12.2019

Ahmet Tokmak , Ali Yılmaz , Mustafa Şeker

Öz

Bu araştırmada, öğrencilere düşünme becerilerinin kazandırılması planlanarak oluşturulmuş Düşünme Eğitimi dersinin, beceriler açısından Sosyal Bilgiler ders başarısına olumlu ya da olumsuz yönde bir etki yapıp yapmayacağı araştırılmıştır. Araştırma kapsamı bakımından bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Araştırma süresince öğrencilerin düşünme eğitimi dersine yönelik algılarındaki değişimde incelenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında ve uygulama süreci sonunda öğrencilerin düşünme becerilerine yönelik ciddi bir farkındalık kazandıkları görülmüştür. Bu durumun düşünme ve karar verme süreçlerinde öğrenciler adına olumlu bir etkiye sahip olacağı öngörülmektedir. Araştırmada deneme modellerinden gerçek deneme modeli kullanılmış olup, gerçek deneme modellerinden “öntest – sontest kontrol gruplu desen” kullanılmıştır. Bu amaçla deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Bu bağlamda öğrencilerin akademik başarılarını ölçmek üzere hem deney grubu öğrencilerine hem de kontrol grubu öğrencilerine “Akademik Başarı Testi” öntest ve sontest olarak uygulanmıştır. Uygulamalar neticesinde öğrencilerden edinilen nicel verilerin analizinde SPSS 16 programından faydalanılmıştır. Deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin akademik başarı testine ait ön test puanları arasında ve son test puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığının belirlenmesinde “İlişkisiz Örneklemler T-Testi” kullanılmıştır. Her iki grubun kendi içerisinde ön test ve son test puanları arasındaki değişimi incelemek için ise “İlişkili Örneklemler T-Testi” kullanılacak olup elde edilen sonuçlar tablolaştırılıp ifadelendirilmiştir.
Elde edilen nitel ve nicel veriler ışığında düşünme eğitimi dersinin sosyal bilgiler başarısına etkisi ortaya konulmuştur. Sonuçlara yönelik olarak sosyal bilgiler programının düşünme eğitimi dersiyle nasıl ilişkilendirileceği ve derse katkısının nasıl sağlanabileceği konusunda öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Düşünme, Eğitim, Düşünme Eğitimi

Kaynakça

• Al, S. (2016). Müzikal zekâ temelinde çoklu zekâ etkinliklerini sosyal bilgiler dersinde uygulamak: Bir eylem araştırması. İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Aşkar, P. v. (2005). Yeni öğretim programlarını inceleme ve değerlendirme raporu.
• Cevizci, A. (2013). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma.
• Çatak, M. (2015). Türkiye'de Sosyal Bilgiler Eğitim Programlarının İncelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 87.
• Demirel, Ö. (2001). Eğitim Sözlüğü. Ankara: PegemA yayıncılık.
• Doğanay, A. (2000). Y. Öğrenme. A.Şimşek (Ed.), Sınıfta Demokrasi içinde (ss. 169-175. Ankara: Ankara Eğitim-Sen yayınları.
• Dombaycı, M. A., Ülger, M., Gürbüz, H., & Arıboyun, A. (2011). İlköğretim Düşünme Eğitimi Öğretmen Kılavuz Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Duman, B. (2007). “Öğretim İlke ve Yöntemleri”, Gürbüz Ocak (Ed.), Eğitimde Çağdaş Yaklaşımlar. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Keskin, A. (2009). İlköğretim Düşünme Eğitimi Dersi (6.,7.,8.Sınıf) Öğretim Programının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hatay.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik Durumlarında Karar Verme Ve Problem Çözme. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü(Yayınlanmamış Doktora Tezi).
• MEB, T. T. (2016). Düşünce Eğitimi Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• Özden, Y. (1999). Öğrenme Ve Öğretme. Anakara: Pegem A Yayınları.
• Özpolat, V., & Şahin Sungur, M. (2012). Toplumda Uzlaşma Kültürü İçin Demokratik Vatandaşlık Eğitimi. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu Tam Metinler (s. 227-236). Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, C. (2011). Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programları. ankara: pegem akademi.
• Sancar, M. v. (1996). Synectics öğretme modeli ile Y. geliştirilmesi: ısı iletiminin öğretimi. Ankara.
• Sümer, N., Demirutku, K., & Özkan, T. (2005). Araştırma Teknikleri. İstanbul: Morpa.
• Yaşaroğlu, C. (2011). Değerler Eğitiminde İlköğretim Birinci Kademe İçin Ölçme ve Değerlendirme Örnekleri. Değerler Eğitimi Sempozyumu (s. 1). Eskişehir: PegemA Yayınları.
• Yavuz, H. (1989). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbaası.
• Yavuzer, H. (2002). Okul Çağı Çocuğu. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yenilmez, K., & Yolcu, B. (2007). Öğretmen davranışlarının keşfedici düşünme becerilerinin gelişimine katkısı. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi.