Sosyal Bilgiler Eğitiminde Politik Okuryazarlık Çalışmalarının İncelemesi

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 24 - 44, 08.01.2024

Özge Er , Özge Metin

Öz

Çalışmanın amacı, sosyal bilgiler eğitiminde politik okuryazarlık becerisi kapsamında yapılan çalışmaların içerik analizi yapılarak incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde nitel analiz yöntemlerinden içerik analizi ve betimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmalara ulaşmak için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ), Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’na ait Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM), Google Akademik, arama motorları ve ERIC, H. W. Wilson, Web of Science gibi veri tabanlarında arama yapılmıştır. Araştırma verileri toplanırken “sosyal bilgiler”, “politik okuryazarlık”, “siyaset okuryazarlığı”, “political literacy” ve “social studies” anahtar kavramları taratılmıştır. Araştırmada Ozan ve Küçükoğlu (2013) tarafından geliştirilen “Tez Sınıflama Formu” üzerinde değişiklikler yapılarak “İnceleme Formu” oluşturulmuş ve oluşturulan form veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırma kapsamında yapılan çalışmalar; yıl, tür, amaç-konu alanı, anahtar kelimeler, yöntem, veri toplama araçları, örneklem türü, örneklem büyüklüğü, örneklem çeşidi, veri analiz teknikleri, sonuçlar ve öneriler açısından incelenmiştir. Bu ölçütler sayesinde çalışmaların hepsi kodlanmış ve bu kodlamalardan elde edilen veriler tablo ve grafikler aracılığıyla sunulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara bakıldığında yapılan çalışmalarda araştırmacıların nitel ve nicel araştırma yöntemlerini tercih ettikleri gözlenmiştir. İncelenen çalışmalarda en sık çalışılan araştırma konusunun Tutum/Algı/Görüş İnceleme olduğu ve çalışmaların çoğunda örneklem olarak lisans grubunun kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Politik okuryazarlık, sosyal bilgiler eğitimi, içerik analizi

Kaynakça

• Tarhan, Ö. (2019). Ortaokul öğrencilerinin siyaset okuryazarlık düzeyleri ve temel siyaset bilimine ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Tarhan, Ö. (2020). Ortaokul öğrencilerinin siyaset okuryazarlık düzeyleri. Kastamonu Education Journal, 28(6), 2243-2256. DOI:10.24106/kefdergi.833502
• Uyğur, A. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretimindeki politika bilimine yönelik görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.