DÜNYA KÜLTÜR MİRASI LİSTESİNE ALINAN TARİHİ UZUNKÖPRÜ İLÇESİNİN SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASI: GELENEKSEL YEMEKLERİ

Year 2018, Volume: 2 Issue: 2, 476 - 494, 03.01.2019

Simay Fereli Ömür Alyakut

Abstract

Somut Olmayan Kültürel Miras kapsamında yer alan halk mutfağının, korunması toplumlar için önemli olmakla birlikte, oldukça da zordur. Kayıt altına alınmayan somut olmayan kültürel miras eserleri onları bilen kişilerin ölümüyle unutulmaya yüz tutmuştur. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde (2015) yer alan tarihi Uzunköprü’sü ile ünlü Uzunköprü ilçesi örneğinde, Trakya mutfağının geleneksel yemeklerinin ortaya çıkarılması ve gelecek kuşaklara aktarılması amaçlanmıştır. Ayrıca Uzunköprü ilçesinin gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi de diğer amacı oluşturmuştur. Araştırma Trakya evreninde Uzunköprü ilçesi örnekleminde ele alınmış, nitel araştırma tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmelerde kadınlara geleneksel yemekler, kış hazırlıkları, gençlerin geleneksel yemeklere yaklaşımı ve gastronomi turizmine bakış açılarına yönelik  sorular sorulmuştur. Geleneksel yemeklerin tarifleri alınmış, fotoğrafları çekilmiş ve elde edilen tüm veriler temalara ayrılarak yorumlanmıştır. 

Araştırma sonucunda; Trakya yemeklerine ait oluşturulacak mutfak envanterine katkı sağlamak ümit edilmiştir. Yörenin gastronomi çekiciliğinin olması gastronomi turizmi açısından uygunluğunu göstermiştir. Uzunköprü yöresinin gastronomi turizmine açılması, kırsal kalkınmanın önünü açacak, çevrenin korunması ve sürdürülebilirliğine katkı sağlayacak ve geleneksel yemeklerin gelecek kuşaklara aktarılması ve  yaşatılmasını mümkün  kılacaktır.

Keywords

Türk Mutfak Kültürü, Trakya mutfağı, Uzunköprü, Somut Olmayan Kültürel Miras

References

• Abadan, Y. (1956), Kültür Mefhumu ve Değişimi, Yücel Mecmuası, 10,174.
• Aksoy, M. ve Sezgi, G. (2015). Gastronomi Turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gastronomik Unsurları, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3/3, s.79-89
• Atak, O., Tatar, S. ve Tunaseli, A. (2017). Kültürel Miras Oluşumunda Festivallerin Yeri Ve Önemi: Fethiye Müzik Köyü Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 10 Sayı: 52 Volume: 10 Issue: 52, Ekim
• Bucak, T. ve Ateş, U. (2014). Gastronomi Turizminin İl Turizmine Etkisi: Çanakkale Örneği, International Journal Of Social Science, Doi Number: Http://Dx.Doi.Org/10.9761/Jasss2528 Number: 28 , P. 315-328, Autumn Iı 2014
• Özkaya Durlu, F.ve Can, A. (2012). Gastronomi Turizminin Destinasyon Pazarlamasına Etkisi, Türk tarım, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Dergisi, Temmuz-Ağustos, Sayı 206, s.28-33.
• Cömert, M. ve Özkaya Durlu, F. (2014). Gastronomi Turizminde Türk Mutfağının Önemi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2/2, s. 62-66
• Çalışkan, V. ve Koç, H. (2012). Türkiye’de Coğrafi İşaretlerin Dağılış Özelliklerinin Ve Coğrafi İşaret Potansiyelinin Değerlendirilmesi, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt 17, Sayı 28, s.193-214
• Göynüşen Ergan, S. (2011). Edirne’deki Gastronomik Kültürün Kentin Pazarlama Ve Markalaşmasına Etkileri, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi
• İstanbul Valiliği İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (2014). Kültürel Mirasın Korunması, İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) Rehber Kitabı, Haziran
• http://www.guvenliyasam.org/wp-content/uploads/2016/02/KULTUREL.pdf, E.T.25.04.2018
• Hall, M. C., Mitchell, R., Sharples, L. (2003). Consuming places: the role of food, wine and tourism in regional development, Food
• Tourism Around the World: Development, Management And Markets, (Edited by C. Michael Hall, Liz Sharples, Richard Mitchell, Niki Macionis and Brock Cambourne), 1. Baskı, Butterworth-Heinemann An imprint of Elsevier,ISBN 0 7506 5503 8
• Kaplan, K. (1973), Türk Kültürü ve Gençliğin Ulusal ve Çağdaş Eğitim ve Halkevleri, Halkevleri Dergisi, 7(77-81).
• Kaşlı, M., İlban, O.M. ve Ekici, A.(2014). Kandıra Turizm Master Planı 2015-2023, Kandıra Kıyı Bandı Kültür Ve Turizm Koruma Ve Gelişim Bölgesi Birliği, Kandıra
• Kodaş, D. ve Dikici, E. (2012). Ahlat, Kırsal Bölgesinde Gastronomi Turizminin Muhtemel Toplumsal Etkileri Üzerine Nitel Bir Çalışma, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, Temmuz 2012, Cilt: 4, Sayı: 2
• Külcü, T. Ö. (2015). Kültürel Miras Kavramının Eğitim Açısından Önemi, Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 1 (1), s.27-32
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (2009). ‘’UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras’’ http://www.izmirkulturturizm.gov.tr/TR,90964/unesco-somut-olmayan-kulturel- miras.htmlE.T:27.07.2017
• Mckercher, B., Okumuş, F., Okumuş, B.,2008, Food tourism as a viable market segment: it’s all how you cook the numbers, Journal Of Travel & Tourism Marketing, 25(2): 137- 148.
• Oğuz, S. E. (2011). Toplum Bilimlerinde Kültür Kavramı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:28 Sayı: 2, Aralık
• Öztemiz, S. (2017). Türkiye’de Dijital Kültürel Miras Ürünlerine Açık Erişim, 1. Baskı: İstanbul, Hiperlink, Hiperyayın:138, e-ISBN:978-605-2015-04-9
• Turhan, M.,(1994), Kültür Değişmeleri (Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Teknik), İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Usal, A. ve Kuşluvan Z. (2002). Davranış Bilimleri: Sosyal Psikoloji, Barış Yayınları: Fakülteler Kitabevi, 4. Baskı: İzmir.
• İnternet Kaynakları
• Ünal Gürsel,  Yerel Lezzetlerin Turizm Destinasyonlarının Pazarlamasına Etkisi: Kırklareli Örneği,
• http://www.academia.edu/19874091/Yerel_Lezzetlerin_Turizm_Destinasyonlar%C4%B1n%C4%B1n_Pazarlamas%C4%B1na_Etkisi_K%C4%B1rklareli_%C3%96rne%C4%9Fi E.T. 15.11.2018
• http://www.kultur.gov.tr/TR-134106/somut-kulturel-miras.html E.T.06.12.2018
• http://www.unesco.org.tr/Pages/ E.T. 06.12.2018
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Uzunk%C3%B6pr%C3%BC E.T. 30.01.207 27.01.2017
• http://www.uzunkopru.gov.tr/tarihce-ve-nufus E.T. 29.01.2017
• http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,137903/uzunkopru-edirne-2015.html E.T .04.09.2017
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Balkanlar E.T. 14.11.2018
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c13b591e03116.20243353 E.T. 14.11.2018
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c13b5c13abb33.08189404 E.T. 14.11.2018
• http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/mutfakkulturu.pdf E.T. 26.11.2018
• http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-138836/uzunkopru-unesco-dunya-miras-gecici-listesinde.html E.T.12.11.2018
• http://www.trakyanet.com/rumeli/makale/trakya-halklari.html E.T.04.09.2017
• http://www.resimler.tv/resimleri572.htm E.T. 15.11.2018
• Yöre Kaynak Kişileri
• Gülcan Kafkas, Balabankoru/Uzunköprü, 1965, İlkokul
• Hilal Balaban, Uzunköprü, 1968, Lise
• Mukadder Balaban, Uzunköprü, 1936, Okur yazar
• Pervin Fereli, Uzunköprü, 1961, İlkokul
• Remziye Bitikli, Balabanköy/Uzunköprü, 1938, Okur Yazar
• Serpil Dereli, Yeniköy/Uzunköprü, 1963, Lise, (Emekli)
• Sevim Fereli, Uzunköprü, 1940, Okur yazar
• Sezgin Dereli, Meriç/Uzunköprü, 1958, İlkokul
• Ümran Kaptan, Balabanköy/Uzunköprü, 1946, İlkokul