Ermenistan Müfredatında Kahraman Komutanlar ve Ağrı Dağı: Türklere Yönelik Düşmanca Tutum Analizi

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 83 - 98, 28.02.2025

Nazar Toprak

Abstract

Bu çalışmada, Ermenistan eğitim müfredatında aktif olarak kullanılan üç farklı kitabın incelenmesi hedeflenmiştir. İlkokul düzeyindeki öğrencilere yönelik bu kaynaklarda Osmanlı Devleti'nde terör faaliyetleri yürütmüş olan Garagin Njdeh, Sbarabed Dro ve General Andranik figürleri kahraman olarak tanıtılmakta ve örnek alınmaları gerektiği vurgulanmaktadır. Bu kitaplarda ayrıca, Türk düşmanlığı açık bir şekilde ifade edilmekte ve Ağrı Dağı figürü yoğun bir şekilde öğrencilerin karşısına çıkarılmaktadır. Bu durumun küçük yaştaki bireylerin dünya görüşlerini olumsuz etkileyerek, ilerleyen dönemlerde düşmanlık yaratma potansiyeline sahip olduğu belirtilmektedir.
Çalışmanın amacı doğrultusunda incelenen üç kaynak tek tek ele alınacak ve ilgili bölümler çevrilecektir. Bu analizler Ermenistan'ın eğitim sistemindeki tarafsızlık ilkesini ihlal ederek, ideolojik öğretilerin birinci sınıftan itibaren öğrencilere aşıladığını ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışma, Ermenistan eğitim sisteminde kullanılan ders kitaplarının öğrencilere ideolojik ve düşmanca tutumlar aşılamakta olduğunun altını çizmekle birlikte, bu durumun bölgesel barış ve iş birliği açısından olumsuz sonuçlara yol açabileceğini vurgulayacaktır. Elde edilen veriler doğrultusunda, Ermenistan’ın eğitim politikalarının yeniden değerlendirilmesi gerektiği ve daha tarafsız, barışçıl bir eğitim yaklaşımının benimsenmesi gerektiği üzerinde durulacaktır.

Keywords

: Ağrı Dağı, Garagin Njdeh, Sbarebed Dro, Zarovar Andranik

Heroic Commanders and Mount Ararat in the Armenian Curriculum: An Analysis of Hostile Attitudes Towards Turks

Abstract

This study aims to examine three different textbooks actively used in the Armenian education curriculum. These resources, intended for primary school students, portray figures such as Garagin Njdeh, Sbarabed Dro, and General Andranik, who conducted terrorist activities within the Ottoman Empire, as heroes and emphasize that they should be emulated. Additionally, these textbooks explicitly express hostility towards Turks and frequently present the figure of Mount Ararat to students. This situation is noted to potentially negatively influence the worldviews of young individuals, fostering enmity in later stages of life.
In line with the study's objective, each of the three sources will be individually analyzed, and relevant sections will be translated. These analyses aim to reveal that the Armenian education system violates the principle of neutrality by instilling ideological teachings in students from the first grade onwards. The study underscores that the textbooks used in the Armenian education system inculcate ideological and hostile attitudes in students, which may have adverse consequences for regional peace and cooperation. Based on the data obtained, it is emphasized that Armenia's educational policies should be reassessed, and a more neutral and peaceful educational approach should be adopted.

Keywords

Garagin Njdeh, Sbarebed Dro, Zarovar Andranik, Ararat

References

• Atnur, İ. E.( 2019). Tehcirin Ardından Meseleler-Uygulamalar. Ankara: Hitabevi Yayınları.
• Bournoutian, G. A. (2016). Ermeni Tarihi Ermeni Halkının Tarihine Kısa Bir Bakış. İstanbul: Aras Yayıncılık.
• Çakıllıkoyak, H. (2005). Diaspora’da Ermeni Kimliği Paris ve Halep Örneği. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Çelebyan, A. (2003). Andranik Paşa. İstanbul: Peri Yayınları.
• Çiçek K. (2005). Ermenilerin Zorunlu Göçü 1915-1917. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Gürün, K. (1983). Ermeni Dosyası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kantarcı, Ş. (2011). Tarih ve Uluslararası İlişkiler Boyutuyla Ermeni Dosyası. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Karabekir, K. (2005). Ermeni Dosyası. (Yayına Haz. Özrengin, F.) İstanbul: Emre Yayınları.
• Karacakaya, R. (2001). Kaynakçalı Ermeni Meselesi Kronolojisi (1878-1923). İstanbul: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
• Kaçaznuni, O. (2008). Taşnak Partisi’nin Yapacağı Bir Şey Yok 1923 Parti Konferansı’na Rapor (Çev. Acaloğlu, A.). İstanbul: Analiz Basım Yayın.
• Kyurkçyan, A. & Der- Grigoryan, L. (2022). Mayreni 1 Bölüm 2 (Anadili). Yerevan: Edit Brind Yayınları.
• Kyurkçyan, A. & Der- Grigoryan, L. (2020). Aybıbenaran (Alfabe). Yerevan: Edit Brind Yayınları.
• Lewy, G. (2011). 1915 Osmanlı Ermenilerine Ne Oldu? Çarpıtılan-Değiştirilen Tarih. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Mehdiyev, G. (2021). Ermeni Faşizmi Tarihi Belgelerle. Bakü: Mücrü Yayınları.
• Movsisyan, A. (2017). Ermenistan Tarihi. Yerevan: Yerevan Devlet Üniversitesi Yayınları.
• Mustafayev, B. (2012). Nahçıvan Olayları ve General Andranik Ozanyan’ın Nahçıvan Katliamı. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (47), 227-301.
• Parin, F. (2010). Dedelerimizin Ağzından Ermeni Zulmü. İstanbul: Şamil Yayınevi.
• Perinçek, M. (2007). 100 Belgede Ermeni Meselesi. İstanbul: Doğan Kitap Yayınları.
• Sargısyan, V. A. (2022). Aybıbenaran. Yerevan: Manmar Yayınları.
• Sargısyan, V. A. (2022). Mayreni 1 Bölüm 1 (Anadili). Yerevan: Manmar Yayınları.
• Sarıgüven, M. (2017). Ermenilerin Tarihi Olaylara Yaklaşımındaki Nesnelliğin Sorgulanması: Kahraman Andranik Ozanyan Örneği. Çeşm‐i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları E -Dergisi, 4(2), 72‐82.
• Sertçelik, S. (2015). Rus ve Ermeni Kaynakları Işığında Ermeni Sorunu Ortaya Çıkış Süreci 1678‐1914 Ankara: SRT Yayınları.
• Shaw, J.S. Çev. Dinlenç, Ş. (2021). Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu -Ermeniler- Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Şimşir, B. N. (2007). Ermeni Meselesi 1774-2005. Ankara: Bilgi Yayınevi
• Torosyan, K.vd. (2022). Mayreni 4 Bölüm 1 (Anadili). Yerevan: Manbar Yayınları.
• Torosyan, K. vd. (2022). Mayreni 4 Bölüm 2 (Anadili). Yerevan: Manbar Yayınları.
• Uras, E. (1976). Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi. İstanbul: Belge Yayınları.