Modern Siyasi Söylemin İnşasında Mitolojik Hikâyelerin Kullanımı Üzerine Bir Analiz

Year 2022, Volume: 9 Issue: 1, 145 - 174, 25.05.2022

Gizem Orçin

https://doi.org/10.24955/ilef.1112595

Abstract

Modernite öncesi geleneğin mirasını devralan modern siyaset alanı, mitolojik anlatılar üzerinden gerçekliğin yeniden inşa edilmesini sağlayan söylemsel ve dilsel pratikleri içermektedir. Modern toplumun çekirdeğini oluşturan, insan davranışlarına, popüler kültüre ve gündelik hayatın birçok yönüne sirayet eden mitoloji, politik alanı da kapsayan geniş bir kavramdır. Antik dünyanın mitolojik anlatılarının izleri, evrensel imalarıyla çeşitli kavram, sembol ve metaforlarla modern bir görünüme erişmiştir. Politikanın kökeninde yer alan mitolojik altyapı, toplumun betimlenmesinde güçlü bir ipucu vermektedir. Bu makale, Antik Yunan toplumunun mitsel dokusunun modern polis’deki söylem alanıyla iç içe geçmesine odaklanmakta ve mitoloji, politika ve söylem yörüngesinde konumlanan mitolojik hikâyelerin politik kullanımlarına değinmektedir. Çalışma, mitoloji ve politik söylem arasında köprü kurarak, politik söylemde sıklıkla inşa edilen mitolojik hikâye örnekleri üzerinden mitolojik anlatıların politik yansımalarını içermektedir. Mitolojik ve politik söylemin yapısını çözümlemek için, Damokles’in Kılıcı, Pandora’nın Kutusu ve Zeytin Dalı mitolojik hikâyelerinin günümüz politik söylemindeki kullanımları analiz edilecektir. Bu üç mitolojik hikâye, politik söylemin modern kullanımında yaygın ve popüler olduğu için tercih edilmiştir. Bu hikâyeler, mitoloji ve politika ekseninde söylem disiplinine yönelik analizlerden faydalanılarak irdelenecektir.

Keywords

Mitoloji, Mitolojik Hikayeler, politk söylem, söylem, söylemsel-mitolojik yaklaşım

An Analysis on the Use of Mythological Stories in the Building of the Modern Political Discourse

Abstract

The sphere of modern politics which inheriting the legacy of the premodern tradition includes discursive and linguistic practices that enable the reconstruction of reality through mythological narratives. Mythology, which forms the core of modern society and has spread to human behavior, popular culture and many aspects of daily life, is a broad concept that includes the political sphere. The traces of the mythological narratives of the ancient world have reached a modern view with various concepts, symbols and metaphors with their universal implications. The mythological foundation at the root of politics gives a powerful clue in the description of society. This article focuses on the intertwining of the mythical texture of Ancient Greek society with the field of discourse in modern polis and it refers to the political uses of mythological stories located in the orbit of mythology, politics and discourse. The study includes the political reflections of mythological narratives through examples of mythological stories that are frequently constructed in political discourse by establishing a bridge between mythology and political discourse. In order to analyze the structure of mythological and political discourse, the uses of the mythological stories of The Sword of Damocles, Pandora's Box and Olive Branch in contemporary political discourse will be analyzed. These three mythological stories were chosen because they are common and popular in the modern use of political discourse. These stories will be examined in the axis of mythology and politics by making use of discourse analysis.

Keywords

Mythology, mythological stories, political discourse, discourse, discourse-mythological approach

References

• Adıgüzel, Onursal. 2020. “Sosyal medya düzenlemesinin Komisyon'daki görüşmeleri tamamlandı”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.milliyet.com.tr/siyaset/sosyal-medya-duzenlemesinin-komisyondaki-gorusmeleri-tamamlandi-6267074.
• Agizza, Roza. 2001. Antik Yunan'da Mitoloji Masallar ve Söylenceler. Çeviren Z. Zühre İlkgelen. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Augustinus. 2008. The City Of God. Books XVII-XXII. Translated by Gerald G. Walsh, S.J. and Daniel J. Honan. Washington: The Catholic University of America Press.
• Ağaoğulları, Mehmet Ali. 2013. Sokrates'ten Jakobenlere Batı'da Siyasal Düşünceler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Arendt, Hannah. 1998. The Human Condition. Chicago: The University of Chicago Press.
• Assmann, Jan. 2011. Cultural Memory and Early Civilization. New York: Cambridge University Press.
• Barthes, Roland. 1991. Mythologies. New York: The Noonday Press.
• Berktay, Fatmagül. 2012. Politikanın Çağrısı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği. 2016. “Apple’a bir destek de BM'den: Pandora'nın kutusu açılırsa tehlike büyür”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://tr.sputniknews.com/abd/201603051021301729-bm-apple-fbi-iphone/.
• Bottici, Chiara. 2007. A Philosophy of Political Myth. New York: Cambridge University Press.
• Campbell, Joseph. 1991. The Power of Myth. USA: Anchor Books.
• Campbell, Joseph. 2013. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çeviren Sabri Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Cartledge, Paul. 2009. Ancient Greek Political Thought in Practice. Cambridge: Cambridge University Press. Cicero, Marcus Tullius. 2005. Tusculan Disputations. Translated by C. D. Yonge. United States: Harper’s New Classical Library.
• Cohen, Anthony P. 1985. The Symbolic Construction of Community. London: Routledge.
• Çavuşoğlu, Mevlüt. 2019. “Türkiye'den ABD'nin skandal kararına peş peşe sert tepkiler”, Erişim tarihi 19.08.2020. https://www.hurriyet.com.tr/dunya/son-dakika-bakan-cavusoglundan-abdnin-skandal-kararina-sert-tepki-41362746.
• Çelgin, Güler. 2018. Eski Yunanca-Türkçe Sözlük, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Çin Dışişleri Bakanlığı. 2020. “Çin'den ABD'nin TikTok'u kapatma tehdidine yanıt: Pandora'nın kutusunu açmaya değmez”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://tr.sputniknews.com/asya/202008041042590070-cinden-abdnin-tiktoku-kapatma-tehdidine-yanit-pandoranin-kutusunu-acmaya-degmez/.
• Dendias, Nikos. 2019. “Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias: Başbakan Miçotakis Türkiye'ye zeytin dalı uzattı ama…”, Erişim tarihi 15.08.2020. https://tr.euronews.com/2019/07/26/yunan-disisleri-bakani-dendias-micotakis-turkiye-zeytin-dali-kibris-s-400-akdeniz-sondaj.
• Destici, Mustafa. 2018. “Destici: Yunanistan zeytin dalını hak etmiyor, açalım kapıları mültecileri gönderelim”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://tr.sputniknews.com/turkiye/201808251034890958-destici-yunanistan-zeytin-dali-multeci/.
• Dixon-Kennedy, Mike. 1998. Encyclopedia of Greco-Roman Mythology 1. California: Abc-Clio, Inc.
• Eliade, Mircea. 2017. Mitlerin Özellikleri. Çeviren Sema Rifat. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Eliade, Mircea. 2019. Kutsal ve Kutsal-Dışı. Çeviren Ali Berktay. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Ellwood, Robert S. 1999. The Politics of Myth: A Study of C. G. Jung, Mircea Eliade, and Joseph Campbell. Albany: State University of New York Press.
• Enginyurt, Cemal. 2020. “Fındık Rekoltesi Tartışması MHP'den İhraca mı Yol Açacak?”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.amerikaninsesi.com/a/findik-rekoltasi-tartismasi-mhpden-ihraca-mi-yol-acacak/5510018.html.
• Erdoğan, Recep Tayyip. 2018. “Operasyona neden Zeytin Dalı adı verildi? Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı”, Erişim tarihi 12.08.2020. https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/01/24/cumhurbaskani-erdogan-44-muhtarlar-toplantisinda-konusuyor.
• Erdoğan, Recep Tayyip. 2019a. “Cumhurbaşkanı Erdoğan: S-400'leri alarak barışı ve milli güvenliğimizi garantiye almaya çalışıyoruz”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogan-s-400leri-alarak-barisi-ve-milli-guvenligimizi-garantiye-almaya-calisiyoruz/1531456.
• Erdoğan, Recep Tayyip. 2019b. “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nden geriye dönüş yoktur”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.aa.com.tr/tr/politika/cumhurbaskani-erdogan-cumhurbaskanligi-hukumet-sisteminden-geriye-donus-yoktur/1573660.
• Estin, Colette ve Helene Laporte. 2002. Yunan ve Roma Mitolojisi. Çeviren Musa Eran. Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Fairclough, Norman.1995. Media Discourse. London: Hodder Arnold Publication.
• Foucault, Michel. 1987. Söylemin Düzeni. Çeviren Turhan Ilgaz. İstanbul: Hil Yayınları.
• Graves, Robert. 2017. The Greek Myths. UK: Penguin Books.
• Gül, Abdullah. 2020. “Abdullah Gül: ABD'yi Pandora'nın kutusunu açmayın diye uyardık” Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.milligazete.com.tr/haber/3462384/abdullah-gul-abdyi-pandoranin-kutusunu-acmayin-diye-uyardik.
• Habermas, Jürgen. 1989. The Structural Transformation of the Public Sphere. Cambridge: MIT Press.
• Halpern, Ben. 1961. “Myth” and “Ideology” in Modern Usage”, History and Theory. 1(2): 129–149. https://doi.org/10.2307/2504377.
• Hamilton, Edith. 2012. Mythology. New York: Little, Brown and Company.
• Hard, Robin. 2004. The Routledge Handbook of Greek Mythology. London: Routledge.
• Haynes, Natalie. 2020. Pandora’s Jar, Women In Greek Myths. London: Picador.
• Hesiodos. 1977. “Tanrıların Doğuşu (Theogonia)”, Hesiodos Eseri ve Kaynakları içinde. Çevirenler Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat, 105-140. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Hesiodos. 1977. “İşler ve Günler”, Hesiodos Eseri ve Kaynakları içinde. Çevirenler Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat, 141-169. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• İnce, Muharrem. 2020. “Muharrem İnce: 60 milletvekilinin üzerinde Demokles'in kılıcı sallanıyor”, Erişim tarihi 19.08.2020. https://www.gercekgundem.com/siyaset/187575/muharrem-ince-60-milletvekilinin-uzerinde-demoklesin-kilici-sallaniyor.
• İran Sağlık Bakanlığı. 2020. “İran'dan Rus aşısı açıklaması: DSÖ onayı olmadan ülkeye girişine izin verilmeyecek”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.sabah.com.tr/dunya/2020/08/13/irandan-rus-asisi-aciklamasi-dso-onayi-olmadan-ulkeye-girisine-izin-verilmeyecek.
• Jha, Shefali. 2018. Western Political Thought From the Ancient Greeks to Modern Times. India: Pearson.
• Jung, Carl Gustav. 1964. “Approaching the Unconscious”. Man and His Symbols içinde, 18-103. USA: Anchor Press . Kalın, İbrahim. 2016. “Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü: Suudilere dava açılırsa Pandora'nın kutusu açılır”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.gazeteyolculuk.net/cumhurbaskanligi-sozcusu-kalin-suudilere-dava-acilirsa-pandoranin-kutusu-acilir.
• Karamollaoğlu, Temel. 2018. “Saadet Lideri Karamollaoğlu: Her alanda Zeytin Dalı'na ihtiyaç var”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.milligazete.com.tr/haber/1495930/saadet-lideri-karamollaoglu-her-alanda-zeytin-dalina-ihtiyac-var.
• Kelsey, Darren. 2015. Media, Myth and Terrorism. England: Palgrave Macmillan.
• Kelsey, Darren. 2017. Media and Affective Mythologies Discourse, Archetypes and Ideology in Contemporary Politics. Switzerland: Palgrave Macmillan.
• Lavrov Sergei. 2016. “Lavrov: Türkiye'ye zeytin dalı uzatmadık”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.dunya.com/dunya/lavrov-turkiye039ye-zeytin-dali-uzatmadik-haberi-318399.
• Levi-Strauss, Claude. 2013. Mit ve Anlam. Çeviren Gökhan Yavuz Demir. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Lincoln, Bruce. 1989. Discourse and the Construction of Society. New York: Oxford University Press.
• Necatigil, Behçet. 2011. Mitologya Sözlüğü. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Rosenberg, Donna. 2003. Dünya Mitolojisi. Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi. Çeviren K. Akten, vd., İstanbul: İmge Kitabevi.
• Ruby, Christian. 2014. Siyaset Felsefesine Giriş. Çeviren Aziz Ufuk Kılıç. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Schwab, Gustav. 1946. Gods and Heroes of Ancient Greece. New York: Pantheon Books.
• Shakespeare, William. 2010. IV. Henry. Çeviren Bülent Bozkurt. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Scruton, Roger. 2007. The Palgrave Macmillan Dictionary of Political Thought. New York: Palgrave Macmillan.
• Sennett, Richard. 1996. Flesh and Stone: The Body and the City in Western Civilization. New York: W. W. Norton & Company.
• Sissa, Giulia. 2009. “Gendered Politics, or the Self-Praise of Andres Agathoi”, A Companion to Greek and Roman Political Thought içinde. Editör Ryan K. Balot. 100-117. UK: Wiley-Blackwell.
• Stigliano, Tony. 2020. “Donald Trump's Political Mythology”, Erişim tarihi 11.11.2020. http://www.telospress.com/donald-trumps-political-mythology/.
• Van Dijk, Teun. 1997. “The Study of Discourse”, Discourse as Structure and Process içinde. Editör Teun Van Dijk, 1-34, London: Sage.
• Vernant, Jean-Pierre. 1996. Eski Yunanda Söylen ve Toplum. Çeviren Mehmet Emin Özcan. Ankara: İmge Kitabevi.
• Vernant, Jean Pierre. 2011. İlk Kadın Pandora. Çeviren Devrim Çetinkasap. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Yalçın, Semih. 2018. “MHP'den Akşener'e sert sözler: Venüs'ten gelmiş yaratık”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/mhpden-aksenere-sert-sozler-venusten-gelmis-yaratik-1111424.
• Zarif, Cevad. 2019. “İran Dışişleri Bakanı Zarif: Cumhurbaşkanı Ruhani, Trump ile görüşmeye hazır”, Erişim tarihi 11.08.2020. https://t24.com.tr/haber/iran-disisleri-bakani-zarif-cumhurbaskani-ruhani-trump-ile-gorusmeye-hazir,840534.