Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması Derslerine Yönelik Değerlendirmeleri

127 - 148, 14.02.2019

Mehpare Saka

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527173

Cited By: 6

Abstract

Araştırmanın
amacı, Fen Bilgisi Öğretmenlerinin, 
lisans eğitimleri sırasında almış oldukları Okul deneyimi ve Öğretmenlik
uygulaması dersleri ile ilgili düşüncelerini almak ve özellikle mesleği icra
ederken bu derslerde edindikleri bilgi ve deneyimleri ne kadar
yansıtabildiklerini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda çalışma, devlet
üniversitesinden mezun olup, Türkiye’nin farklı illerine bağlı devlet
okullarında kadrolu görev yapan 29 gönüllü Fen Bilgisi Öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırma nitel araştırma türünde olup veriler, literatür ve uzman görüşleri
alınarak araştırmacı tarafından hazırlanan açık uçlu sorular ile elde
edilmiştir.  Verilerin çözümlenmesinde
içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin
çoğunun okul deneyimi dersinde, doğru ve yeterli yönlendirme almadıkları ve
uygulama öğretmenlerinin engellemeleri, yetersiz bilgilendirmeleri ve yeni
yaklaşımları uygulamamalarından kaynaklı verimli bir süreç geçirmedikleri
tespit edilmiştir. Öğretmenlik uygulaması dersinin ise genelde sadece bir ders
anlatımı şeklinde uygulandığı ve değerlendirmeler konusunda yetersizlikler
yaşandığı belirlenmiştir. Bununla birlikte öğretmenlerin bu dersler kapsamında
edindikleri deneyimleri mesleğe yeterince aktaramadıkları tespit edilmiştir.

Keywords

Öğretmenlik uygulaması, okul deneyimi, öğretmen

References

• Avcı, E.K. ve İbret, B. Ü. (2016). Öğretmenlik Uygulaması-II dersine ilişkin okul öncesi öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (5), 2519- 2536. Aydın, S., Selçuk A. ve Yeşilyurt, M. (2007). “Öğretmen adaylarının Okul Deneyimi II dersine ilişkin görüşleri” (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 75-90. Baştürk, S. (2009). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre incelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 439-456. Beck, C. & Kosnik, C. (2002). Components of a good practicum placement: Student teacher perceptions. Teacher Education Quarterly, 29(2), 81–98. Becit, G., Kurt, A.A. ve Kabakçı, I. (2009). Bilgisayar öğretmen adaylarının okul uygulama derslerinin yararlarına ilişkin görüşleri, Anadolu üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 169-184. Bozok, A., Özdemir, T. ve Eraslan, D. (2016). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin eğitim fakültelerinde almış oldukları öğretmenlik eğitimine ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Mustafa Kemal University Journal of Graduate School of Social Sciences. 13 (36), 100- 113. Brooks, V. (2006). A 'quietr evolution'? The impact of training schools on initial teacher training partnerships. Journal of Education forTeaching, 32(4), 379–393. Bullough, R.V. & Kauchak, D. (1997). Partnerships between higher education and secondary schools. Some problems. Journal of Education for Teaching: International Research and Pedagogy, 23(3), 215–234. Bullough, R.V., Young, J. & Draper, R.J. (2004). One-year teaching internships and the dimensions of beginning teacher development. Teachers and Teaching: theory and practice, 10(4), 365-394. Bütüner, S. Ö. ve Güler, M. (2017). Gerçeklerle yüzleşme: Türkiye’nin TIMSS matematik başarısı üzerine bir çalışma. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (23), 161- 184. Clarke, A., Triggs, V. & Nielsen, W. (2013). Cooperating teacher participation in teacher education: A review of the literature. Review of Educational Research, 84(2), 163–202. Cole, A.L. & Knowles, J.G. (1993). Shattered images: Understanding expectations and realities of field experiences. Teaching and Teacher Education, 9 (5/6), 457-471. Conderman, G., Morin, J. & Stephens, J. T. (2005). Special education student teaching practices. Preventing School Failure, 49(3), 5-10. Creswell, J. W. (2014). Nitel araştırma yöntemleri (Çev Edt: Bütün, M. ve Demir, S. B). Ankara: Siyasal Kitap. Cruickshank, D. R. & Armaline, W. D. (1986). Field experiences in teacher education: Considerations and recommendations. Journal of Teacher Education, 37 (3), 34–40. Darling-Hammond, L. (2006). Powerful teacher education. Lessons from exemplary programs. San Francisco: Jossey-Bass. Darling-Hammond, L. (2010). Teacher education and the American future. Journal of Teacher Education, 61(1–2), 35–47. Denizoğlu, P. (2008). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimi Öz-Yeterlik İnanç Düzeyleri, Öğrenme Stilleri Ve Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Dinçer, S. ve Kapısız, T. (2013). Öğretmen adaylarının uygulama dersleri ile ilgili yapılan akademik çalışmaların içerik analizi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 281- 294. Elbaz, F. (1983). Teacher thinking: A study of practical knowledge. London: Croom Helm. Endedijk, M. D., Vermunt, J. D., Verloop, N. & Brekelmans, M. (2012). The nature of student teachers’ regulation of learning in teacher education. British Journal of Educational Psychology, 82, 469-491. Everhart, B., & Turner, E. (1996). Preservice clinical experiences. The Journal of Physical Educa¬tion, Recreation, & Dance, 67(4), 62-65. Feiman-Nemser, S. (2001). From preparation to practice: Designing a continuum to strengthen and sustain teaching. Teachers College Record, 103(6), 1013–1055. Geddis, A.N. (1993). Transforming subject matter knowledge: The role of pedagogical content knowledge in learning to reflect on teaching. International Journal of Science Education, 15 (6), 673- 683. Gökçe, E. ve Demirhan, C. (2005). Öğretmen adaylarının ve ilköğretim okullarında görev yapan uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması etkinliklerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 43-71. Görgen, İ. Çokçalışkan, H. ve Korkut, Ü. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adayları, uygulama öğretmenleri ve uygulama öğretim üyeleri açısından işlevselliği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28,56-72. Graham, B. (2006). Conditions for successful field experiences: Perceptions of cooperating teachers. Teaching and Teacher Education, 22, 1118–1129. Grossman, P. L. (1990). The making of a teacher: Teacher knowledge and teacher education. New York: Teachers College Press. Grossman, P., Hammerness, K. & McDonald, M. (2009). Redefining teaching, re-ımagining teacher education. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15(2), 273-289. http://dx.doi.org/10.1080/13540600902875340 Hacıibrahimoğlu, B. Y. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının "uygulama öğretmeni" kavramına ilişkin zihinsel imgeleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry (TOJQI), 7 (3), 245- 278. Henry, M. A. (1995). Supervising student teachers. In Gloria Appelt Slick (Ed.). Making the difference for teachers (19-31). Thousand Oaks, California: Corwin Press, Inc. Hobson, A. J. (2002). Student teachers’ perceptions of school based mentoring in initial teacher trainnig (ITT). Mentoring & Tutoring, 10 (1), 5-19. Hopkins, S. (1995). Using the past; guiding the future. In G. A. Slick (Ed.), Emerging trends in teacher preparation: The future of field experiences, Thousand Oaks, CA: Corwin Press, 1–9. Jackson, V.H. ve Lewis C. (2010). TransformingTeacherEducation. Virginia, Stylus Publishing. Kana, F. (2014). Türkçe eğitiminde öğretmenlik uygulaması dersi: bir durum çalışması. Tarih Okulu Dergisi (TOD), Journal of History School (JOHS), 7(17), 745-764. Karaca, N. H. ve Aral, N. (2011). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011, Antalya-Turkey, Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey. Koç, C. ve Yıldız, H. (2012). Öğretmenlik uygulamasının yansıtıcıları: günlükler. The -reflectors of teaching experiences: Diaries. Eğitim ve Bilim, Education and Science, 37(164). Korthagen, F. A. J. (2004). In search of the essence of a good teacher: towards a more approach in teacher education. Teach. Teach. Educ. 20, 77–97. doi: 10.1016/j.tate.2003.10.002 Korthagen, F. A. J. (2008). Linking practice and theory. The pedagogy of realistic teacher education. New York and London: Routledge. Korthagen, F. & Kessels, J. (1999). Linking theory and practice: Changing the pedagogy of teacher education. Educational Researcher, 28(3), 4-17. Loughran, J.J. (2006). Developing a Pedagogy of Teacher Education: Understanding teaching and learning about teaching. London: Routledge. Margolis, J. (2007). Improving relationships between mentor teachers and student teachers: Enga¬ging in a pedagogy of explicitness. The New Educator, 3, 75-94. Merriam, S. B. (2002). Qualitative research in practice: Examples for discussion and analysis. San Francisco, CA: Jossey-Bass. Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Turan, S.). Ankara: Nobel Yayıncılık (Özgün çalışma, 2009). Nilsson, P. (2008). Teaching for Understanding: The complex nature of pedagogical content knowledge in pre-service education. International Journal of Science Education Vol. 30/ 10 (13), 1281–1299. Oğuz, A. (2004). Okul deneyimi-I dersinin öğretmen adayları üzerindeki etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 141- 162. Ojanen, S. & Lauriala, A. (2006). Enhancing professional development of teachers by developing supervision into a conceptually-based practice. In R. Jakku-Sihvonen & H. Niemi (Eds.) Research-Based Teacher Education in Finland. Reflections by Finnish Teacher Educators (71–87). Finnish Educational Research Association. Oonk, W. (2009). Theory-enriched practical knowledge in mathematics teacher education. Leiden: ICLON PhD dissertation series. Özcan, M. (2012). Okulda üniversite modelinde kavramsal çerçeve: eylemdeki vizyon. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi 1(1), 107-132. Özdemir, A. Ş. ve Çanakçı, O. (2005). Okul Deneyimi I dersinin öğretmen adaylarının öğretim-öğrenme kavramlarına ve öğretmen-öğrenci rollerine bakış açıları üzerindeki etkileri. İlköğretim Online, 4(1), 73-80. Özmen, H. (2008). Okul deneyimi - I ve okul deneyimi - II derslerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 25-37 Park, S. H. & Oliver, J. S. (2008). Reconceptualization of pedagogical content knowledge (PCK): PCK as a conceptual tool to understand teachers as professionals. Research in Science Education, 38, 261–284. Paker, T. (2005). Öğretmenlik uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunlar. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Denizli, Türkiye. Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. 3. Baskıdan Çeviri. Bütün, M & Demir, S. B. (Edt.), Ankara: Pegem Akademi. Phillips, T.M. & Bagget-McMinn, S. (2000). Southeastern selection criteria for cooperating teachers. Education, 121(1), 177-185. PISA (2015). Ulusal raporu. Millî eğitim bakanlığı ölçme, değerlendirme ve sınav hizmetleri genel müdürlüğü. Ankara, 2016. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2016/12/PISA2015_Ulusal_Rapor1.pdf Posner, G. J. (2005). Field experience: a guide to reflective teaching (6th Ed.), White Plains, NY: Allyn and Bacon. Poulou, M. (2007). Student-teachers’ concerns about teaching practice, European Journal of Teacher Education, 30 (1), 91-110. Purkey, W. W. (1995). Preparing invitational teachers for next-century schools. In Gloria Appelt Slick (Ed.), Making the difference for teachers (pp. 1-18). Thousand Oaks, California: Corwin Press. Retallick, M. & Miller, G. (2010). Teacher preparation in career and technical education: A model for developing and researching early field experiences. Journal of Career and Technical Education, 25(1), 62- 75. Russel, M. L. & Russel, J. A. (2011). Mentoring relationships: Cooperating teachers’ perspectives on mentoring student interns. Professional Educator, 35(1), 1–21. Saracaloğlu, A.S., Yılmaz, S., Çöğmen, S. ve Şahin, Ü. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının okul deneyimi dersine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (22), 15- 32. Schulz, R. (2005). The practicum: More than practice. Canadian Journal of Education, 28(1&2), 147–167. Schwille, S. A. (2008). The Professional Practiceor Mentoring. American Journal of Educational,115, 139-167. Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Kayılı, G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 128-152. Sevim, S. ve Ayas, A. (2002). Okul Deneyimi-I etkinliklerinin yeniden düzenlenmesi ve etkililiği. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Kongre Özetleri, ODTÜ, Ankara. Shulman, L. S. (1998). Theory, practice and the education of the professionals. The Elementary School Journal, 98(5), 511–526 Sılay, İ ve Gök, T. (2004). Öğretmen Adaylarının uygulama okullarında karşılaştıkları sorunlar ve bu Sorunları gidermek amacıyla hazırlanan öneriler üzerine bir çalışma. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya. Şahin, İ., Erdoğan, A. ve Aktürk, A. O. (2007). Öğretmen adaylarının okul uygulamalarından doyumlarını yordayıcı faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 509-517. Şimşek, S., Alkan, V. ve Erdem, A. R. (2013). Öğretmenlik Uygulamasına ilişkin nitel bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 63-73. Tebliğler Dergisi (1998). Öğretmen adaylarının milli eğitim bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. Temmuz. Torm, T., Löfström, E, EisenSchmidt, E. & Paul K. (2012). Developing the policy of teaching practice in teacher education at the national level. Reflection Education, 8(2), 126- 139. Turgut, M., Yılmaz, S. ve Firuzan, A. R. (2008). Okul deneyimi uygulama sürecinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 8(2), 1-26. Viera, A. J. & Garrett, J. M. (2005). Understanding interobserver agreement: The kappa statistic. Family Medicine, 37(5), 360-363. Yanık, H. B., Bağdat, O., Gelici, Ö. ve Taştepe, M. (2016). Göreve yeni başlayan ortaokul matematik öğretmenlerinin karşılaştıkları zorluklar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute. 13 (36), 130- 152. Yenilmez, K. ve Ata, A. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının okul deneyimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Journal of Research in Education and Tecahing, 1(3), 55- 63. Yeşil, R. ve Çalışkan, R. (2006). Okul deneyimi I dersinden öğrencilerin beklentileri ve bu beklentilerin karşılanma düzeyi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (1), 55–72. Yeşilyurt, E. ve Semerci, Ç. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması öğretim programı bağlamında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. International Journal of Human Sciences [Online]. 2(9), 475-499. Yılmaz, M. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması dersini yürüten öğretim elemanlarına ilişkin görüşleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(4), 1377-1387. Yükseköğretim Kurulu (1998). Aday Öğretmen Kılavuzu. Erişim Tarihi 15.Nisan.2008, URL:http://www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/aday_ogretmen/adayogr.html. Yükseköğretim Kurulu (1999). Türkiye’de Öğretmen Eğitiminde Standartlar Ve Akreditasyon. Öğretmen Eğitimi Dizisi, Ankara. Yükseköğretim Kurulu (2007). Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama. Erişim tarihi 01.08.2017, URL: http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/aciklama_programlar/aa7bd091-9328-4df7-aafa-2b99edb6872f Verloop, N. (1992). Praktijkkennis van docenten: een blinde vlek van de onderwijskunde. [Craft knowledge of teachers: A blind spot in educational research]. Pedagogische Studiën, 69, 410-423 Zeichner, K. (1990). Changing directions in the practicum: Looking ahead to the 1990s, Journal of Education for Teaching, 16 (2), 105-132. Zeichner, K. (2010). Rethinking the connections between campus courses and field experiences in college- and university-based teacher education. Journal of Teacher Education, 61(1–2), 89–9.